به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، شیراز این روزها حالوهوای دیگری دارد؛ شهری که سالها بهعنوان پایتخت شعر و فرهنگ ایران شناخته شده، اکنون آماده میشود تا میزبان یکی از مهمترین رویدادهای سینمایی کشور و منطقه یعنی جشنواره جهانی فیلم فجر باشد. انتخاب شیراز بهعنوان میزبان اصلی، تغییری در نگاه به جشنواره و معنای حضور آن در فضای فرهنگی ایران است.
خیابانها و پردیسهای سینماییاش آرامآرام حالوهوای یک رویداد جهانی را به خود میگیرند؛ رویدادی که سالها تمام نگاهها به سوی تهران بود اما حالا مسیرش را به سمت جنوب و دلِ فارس تغییر داده است. جشنواره جهانی فیلم فجر، امسال خانهای تازه یافته؛ خانهای که تاریخ، ادب و سینما را در یک قاب کنار هم قرار میدهد.
انتخاب شیراز برای میزبانی کامل جشنواره، نشانه تغییری در نگاه به توزیع عدالت فرهنگی و بازشناسی ظرفیتهایی است که سالها در سکوت زیر سایه پایتخت مانده بودند. سینما در این شهر، مهمانِ تازهوارد. از صفهای طولانی اکرانهای جشنوارههای گذشته گرفته تا سالنهای مدرن و پردیسهای نوساز، همه خبر از شهری میدهند که سالهاست با تصویر و قصه زندگی کرده، اما حالا قرار است نقش مهمتری در روایت بزرگ سینمای ایران ایفا کند.
همهچیز از اینجا آغاز میشود؛ شهری که قرنها، شعر و موسیقی را با روح مردمش آمیخته، حالا به استقبال تصویر میرود؛ با سالنهایی که از تهران عقب نماندهاند، با مردمی که به سینما وفادارند، و با رویدادی که میخواهد شیراز را به مقصد تازه سینماگران جهان تبدیل کند.
استانداردهای جهانی و مشارکت مردمی؛ دو محور اصلی جشنواره امسال
روحالله حسینی، دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر، می گوید: «جشنواره امسال با استانداردهای بینالمللی برگزار میشود و همه بخشهای اکران و رقابتی کاملاً در شیراز خواهد بود.» او این تصمیم را گامی مهم در تثبیت جایگاه شیراز در نقشه فرهنگی کشور می داند؛ شهری که به تعبیر او «همیشه همراه سینما بوده و اکنون آماده یک تجربه متفاوت است.»
تحلیل فضای نشست نشان میدهد که مدیران جشنواره تلاش دارند فاصله جشنواره از مردم را کاهش دهند. حسینی نیز به این نکته صریح اشاره دارد: «استقبال مردم شیراز باعث شد برگزاری این دوره در این شهر جدیتر دنبال شود. جشنواره زمانی موفق است که با مشارکت مردم برگزار شود.»
شهر آفتاب؛ سالنهایی که تهران را پشت سر گذاشتند
یکی از محورهای مورد توجه دبیر جشنواره، کیفیت فنی سالنهای سینمایی شیراز بود؛ موضوعی که در سالهای گذشته همواره نقص اصلی جشنواره در شهرستانها به شمار میرفت. اما حسینی روایت دیگری ارائه می دهد: «سالنهای مجموعه شهر آفتاب استانداردهای لازم را دارند و در برخی موارد از سالنهای تهران هم شرایط بهتری ارائه میکنند. این یعنی شیراز آماده میزبانی حرفهای است.»
این توصیف، تصویری تازه از ظرفیتهای سینمایی شیراز ارائه میداد؛ ظرفیتی که بهنظر میرسد در تصمیم نهایی برای انتقال کامل جشنواره به این شهر بیتأثیر نبوده است.
چهل کشور، ۴۵ فیلم و حضور ۲۰۰ چهره خارجی
جشنواره جهانی فیلم فجر همواره با حضور سینماگران بینالمللی شناخته شده و امسال نیز این روند ادامه دارد. حسینی اعلام می کند: «نزدیک به ۲۰۰ سینماگر خارجی شامل عوامل فیلمها، خریداران و چهرههای برجسته سینمای جهان در شیراز حضور خواهند داشت.»
به گفته او، از میان ۴۵ فیلم انتخابشده برای رقابت، تنها ۸ تا ۹ فیلم ایرانی هستند و بخش اصلی جشنواره را آثار خارجی تشکیل میدهند. در کنار اکرانها، کارگاهها و نشستهایی با محوریت «پیوند سینما و شعر» برگزار خواهد شد؛ موضوعی که بهطور مستقیم با هویت شاعرانه شیراز پیوند میخورد.
معیار انتخاب: کیفیت و سینمای شاعرانه
دبیر جشنواره درباره معیار گزینش فیلمها توضیح داد که «کیفیت آثار» و «نزدیکی آنها به مفهوم سینمای شاعرانه» دو رکن اصلی بودهاند. او می گوید: «سینمای شاعرانه بخشی از هویت سینمای ایران است و شیراز بهترین مکان برای بازتاب این هویت است.»
این نگاه، نشان از آن دارد که رویکرد جشنواره در این دوره صرفاً رقابتی نیست؛ بلکه بهدنبال تثبیت نوعی هویت فرهنگی ـ هنری نیز هست.
نقش شیراز در نقشه سینمای ایران؛ دومین قطب پس از تهران
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس نیز تصویری روشنتر از زیرساختهای سینمایی شیراز ارائه می دهد. مهدی رنجبر می گوید: «بعد از تهران، شیراز بیشترین پردیس سینمایی کشور را دارد. مجموعههایی مانند شهر آفتاب، نگین، هنرشهر، استاد تارخ و… مجموعاً حدود ۳۰ سالن فعال دارند.»
رنجبر در ادامه شیراز را «پایتخت فرهنگی خاورمیانه» توصیف می کند و این ظرفیت را دلیلی مهم برای میزبانی جشنواره می داند. به گفته او، شیراز توان میزبانی از ۳۰ تا ۴۰ کشور و حدود ۴۰۰ مهمان تخصصی را دارد؛ ظرفیتی که کمتر شهری در ایران از آن برخوردار است.
فرصتهای اقتصادی و فرهنگی؛ جشنواره فقط سینما نیست
بخش دیگری از نشست به تأمین هزینههای جشنواره و پیامدهای اقتصادی آن اختصاص داشت. حسینی یادآور می شود که «در کنار حمایتهای استان فارس، کمکهایی نیز از پایتخت دریافت شده تا جشنواره در شان شیراز برگزار شود.»
او تأکید می کند که این رویداد «فرصتی فرهنگی ـ اقتصادی برای استان» است و میتواند تعاملات بینالمللی فارس را تقویت کند.
رونمایی از پوستر جشنواره
شیراز، روز گذشته، در فضایی آکنده از نور و شعر، میزبان آیینی بود که بیش از یک رونمایی ساده به نظر میرسید؛ مراسمی که در جوار آرامگاه سعدی، پیوندی نمادین میان ادبیات کهن ایران و سینمای امروز را به نمایش گذاشت. پوستر چهلوسومین جشنواره جهانی فیلم فجر، در حضور جمعی از مدیران فرهنگی، هنرمندان و سینماگران برجسته رونمایی شد؛ رویدادی که خود مقدمهای بر آغاز یکی از مهمترین فصلهای فرهنگی شیراز تلقی میشود.
حضور چهرههایی چون رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی، حجتالله رضایی معاون سیاسی استاندار فارس، روحالله حسینی دبیر جشنواره، مهدی رنجبر مدیرکل ارشاد فارس، همایون اسعدیان، بهروز شعیبی، رحیم هودی و جمع زیادی از هنرمندان، نشان از جایگاه ویژه این رویداد در سال جاری داشت. پوستر اصلی جشنواره که توسط «مهدی دوایی» و بر پایه عکسی از «جاسم غضبانپور» طراحی شده، تصویری از عباس کیارستمی ـ فیلمساز صاحبنام و برنده نخل طلای کن ـ را در بر میگیرد؛ انتخابی که به گفته برگزارکنندگان، نوعی ادای احترام به «روایتگری شاعرانه» سینمای ایران است.
رونمایی گامبهگام از پوسترهای بخشهای مختلف
در ادامه مراسم، از پوستر بخشهای مختلف جشنواره بهصورت جداگانه رونمایی شد. رحیم هودی و شیما پورسهمالدین پوستر «چشمانداز» را رونمایی کردند؛ بهروز شعیبی و حجتالله رضایی از پوستر «زیتون شکسته» پردهبرداری کردند؛ و همایون اسعدیان همراه با یکی از فرزندان شهدای حمله تروریستی شاهچراغ(ع) مسئول رونمایی از پوستر «جلوهگاه شرق» بودند. پوستر «دارالفنون» نیز توسط مهدی شفیعی و محسن خباز معرفی شد. در نهایت، پوستر اصلی جشنواره با حضور رائد فریدزاده و مهدی پارسایی، رسماً پیش چشم حاضران قرار گرفت.
تأکید بر میراث فرهنگی و هویت ایرانی
رائد فریدزاده، رئیس سازمان امور سینمایی، در این مراسم با اشاره به نقش آثار سینمایی در ثبت حافظه جمعی گفت: «اگر لحظهای در سکوت تأمل کنیم، درمییابیم که هر یک از این آثار بخشی از حافظه ما را روایت میکنند؛ حافظهای که با نام یکی از بزرگترین چهرههای سینمای جهان، مرحوم عباس کیارستمی، گره خورده است.»
او تأکید کرد که کیارستمی «روایتگر بخش مهمی از هویت ایرانی» بوده و نحوه نگاه و زبان سینمایی او، پیوندی عمیق با فرهنگ و اندیشه این سرزمین دارد. انتخاب تصویر او برای پوستر جشنواره را، فریدزاده نمادی از احترام به سنت روایتگری و شعر در سینمای ایران دانست.
چیدمان تیم اجرایی؛ از تشریفات تا گردشگری
در همین مراسم، احکام مسئولان کمیتههای اجرایی جشنواره نیز ابلاغ شد.
علی شیخعلی بهعنوان رئیس کمیته تشریفات، مهدی پارسایی رئیس کمیته گردشگری، علیرضا انصاری رئیس کمیته پشتیبانی و حسن دهقان رئیس کمیته رسانه و تبلیغات معرفی شدند. این ساختار بیانگر آن است که جشنواره پروژهای چندلایه برای نمایش ظرفیتهای فرهنگی، گردشگری و اجتماعی فارس است.
جشنوارهای با استانداردهای جهانی
جشنواره جهانی فیلم فجر که یکی از ۱۴ جشنواره معتبر مورد تأیید فیاپف در جهان است، قرار است امسال به طور کامل در شیراز برگزار شود؛ شهری که به تعبیر رنجبر، «بهترین بستر برای جریان سینمای شاعرانه» است. فرآیند ثبتنام آثار از سال گذشته آغاز شد و در نهایت ۸۹۶ فیلم از ۳۰ تا ۴۰ کشور برای حضور در این رویداد نامنویسی کردند؛ رقمی که اهمیت و گستره بینالمللی آن را برجسته میکند.
برنامههای جنبی؛ از گردشگری تا کارگاههای تخصصی
نمایش فیلمها تنها بخشی از برنامههای این جشنواره است. بازدید از اماکن تاریخی شیراز، نشستهای تخصصی سینمایی، برنامه دارالفنون برای دانشجویان، کارگاههای «سینما و ادبیات» و جلسات مشترک با سینماگران خارجی، از جمله رویدادهایی است که قرار است شهر را در روزهای جشنواره به یک صحنه بزرگ فرهنگی تبدیل کند.
شیراز؛ مقصد تازه سینمای جهان
با توجه به زیرساختهای سینمایی مناسب، پردیسهای متعدد و ظرفیت بالای هنری، کارشناسان معتقدند شیراز آماده است تا در سالهای پیشرو، نقش مهمی در نقشه سینمای ایران و منطقه ایفا کند. جشنواره جهانی فیلم فجر، برای این شهر نهتنها یک رویداد هنری، بلکه فرصتی برای ارتقای گردشگری، معرفی هویت فرهنگی و گسترش تعاملات بینالمللی خواهد بود.
جشنواره جهانی فیلم فجر در شیراز تجربهای تازه برای سینمای ایران است؛ تجربهای که اگر با مشارکت مردم و استفاده کامل از ظرفیتهای فرهنگی و فنی شهر همراه شود، میتواند شیراز را به یکی از مهمترین مراکز سینمایی کشور تبدیل کند.
نظر شما