به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در کوچهها و خیابانهای محله، وقتی از دور مناره مسجدی دیده میشود، بسیاری فقط ساختمان را میبینند؛ اما واقعیت فراتر از دیوار و گنبد است. مسجد، فضایی است که در دل خود تاریخ، ایمان و پیوندهای عاطفی و اجتماعی را جای داده است. جایی که کودک برای نخستین بار قرآن را لمس میکند، نوجوانی برای اولین بار با اهلبیت(ع) انس میگیرد و بزرگسالی، در کنار جماعت، زنجیرهای از محبت و وفاداری به ولایت الهی را تجربه میکند.
مسجد، در حقیقت، کلاس زندهای است که معلمش اهلبیت(ع)، کتابش قرآن و شاگردانش مردماند. هر حضور، هر نماز، هر ذکر و هر نگاه محبتآمیز به این فضا، حلقهای از زنجیره ولایت را تکمیل میکند و جامعه را از طریق ایمان و اخلاق زنده و پویاتر میسازد.
با این نگاه، حضور در مسجد تجربهای انسانی، تربیتی و اجتماعی است. انسانها در این فضا یاد میگیرند که محبت واقعی به خدا، پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) بدون انس با قرآن و مسجد معنا نمییابد.
مسجد در نگاه دینی و اجتماعی، حلقهای است میان انسان، قرآن و اهلبیت(ع). همان پیوندی که پیامبر اکرم(ص) آن را چراغ هدایت انسان معرفی کردهاند. رسول اکرم(ص) میفرمایند: «کسی که عترت من را دوست دارد، قرآن را نیز باید دوست داشته باشد و دوستداران قرآن، مساجد را نیز دوست دارند». دوستی با اهلبیت(ع)، انس با قرآن و حضور در مسجد، سه رکن جدانشدنی ایمان.
حجتالاسلام سید ناصر میرمحمدیان معتقد است مسجد، اگر بهعنوان «خانه خدا» و «خانه قرآن و اهلبیت(ع)» در زندگی مردم دیده شود، میتواند بیش از یک فضای عبادی، یک مرکز تربیت معنوی و اجتماعی باشد. همانگونه که در متن حدیث آمده، محبت واقعی به خداوند و پیامبر(ص)، بدون انس با قرآن و عترت کامل نمیشود و این انس تنها در بستر حضور مستمر در مسجد محقق میشود.
او میگوید: «مسجد، کلاس زنده تعلیم و تربیت است. قرآن، کتاب این کلاس است؛ اهلبیت(ع)، معلمان آناند و نمازگزار، شاگردی که با حضور در این کلاس، رستگاری و پیوند با ولایت الهی را تجربه میکند.» این نگاه باعث میشود حضور در مسجد علاوه بر یک تکلیفی عبادی، فرصتی برای رشد روحی و اجتماعی تلقی شود.
نقش مسجد در انس با قرآن
مسجد، کلاس زنده تعلیم و تربیت است. قرآن، کتاب این کلاس است؛ اهلبیت(ع)، معلمان آناند و نمازگزار، شاگردی که با حضور در این کلاس، رستگاری و پیوند با ولایت الهی را تجربه میکند.
یکی از مهمترین جلوههای مسجد، نقش آن در انس با قرآن است. حضور در نماز جماعت، شرکت در جلسات قرائت و آموزش قرآن، و حتی گوش دادن به تلاوت، فضایی فراهم میکند که آموزههای قرآن در ذهن و قلب افراد رسوخ کند.
محمدابراهیم اخوت مدیر ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی هنری مساجد جنوب فارس معتقد است وقتی مسجد بهعنوان مرکز تعلیم و یادگیری قرآن عمل میکند، افراد علاوه بر یادگیری مفاهیم دینی، با تجربه عملی وفاداری، نظم و احترام به ارزشها نیز آشنا میشوند. این انس، هم فرد را تربیت میکند، و هم به شکل غیرمستقیم فرهنگ جامعه را نیز به سمت اخلاق و معنویت هدایت میکند.
مسجد و نقش اجتماعی
مسجد نقطهای است که روابط اجتماعی شکل میگیرد. محلهای که مسجد فعال دارد، شاهد همبستگی بیشتر میان اعضای جامعه است. به گفته اخوت، نمازگزارانی که در مسجد حاضر میشوند، هم با یکدیگر آشنا میشوند و هم به تبادل تجربیات، کمک به نیازمندان و مشارکت در برنامههای فرهنگی و آموزشی محلی میپردازند.
از این منظر، مسجد به یک مرکز اجتماعی تبدیل میشود که حس تعلق و مسئولیت جمعی را در شهروندان تقویت میکند.
مسجد، حلقه تربیت کودکان و نوجوانان
به اذعان اخوت، کودکان و نوجوانانی که از سنین پایین با مسجد و فعالیتهای فرهنگی آن آشنا میشوند، پیوند عاطفی قوی با آموزههای دینی پیدا میکنند. شرکت در کلاسهای مذهبی، قصهگویی درباره اهلبیت(ع)، بازیهای آموزشی و حتی حضور در مناسبتهای مذهبی، فضایی جذاب برای رشد و تربیت فراهم میکند.
او معتقد است نسلی که این خاطرات و تجربههای مثبت را در مسجد تجربه کند، در بزرگسالی خود نیز با عشق و تعلق به دین و ارزشهای اجتماعی و اخلاقی پایبند خواهد ماند.
جلوههای محبت در پنج رکن
اگر فردی تنها به عبادت شخصی مشغول باشد اما از انس با قرآن یا حضور در مسجد غافل شود، حلقههای پیوند معنوی او ناقص خواهد بود.
یکی دیگر از نکات مهم حدیثی که پایه این گزارش است، جلوههای محبت است: خدا، پیامبر(ص)، قرآن، عترت و مسجد. به اعتقاد اخوت محبت به یک رکن بدون دیگری ناقص است. اگر فردی تنها به عبادت شخصی مشغول باشد اما از انس با قرآن یا حضور در مسجد غافل شود، حلقههای پیوند معنوی او ناقص خواهد بود.
مسجد، در این میان، نقطه اتصال و مرکز پیوند همه این جلوههاست و به انسان امکان میدهد محبت خود را به شکل عملی و مستمر تجربه و تمرین کند.
مسجد و زندگی روزمره
مسجد، وقتی در متن زندگی مردم قرار گیرد، اثراتش فراتر از زمان نماز و برنامههای مذهبی است. محلههایی که مسجد فعال دارند، شاهد تعاملات سالم، نظم اجتماعی و اخلاق جمعی بالاتر هستند. به گفته اخوت حضور افراد در مسجد، به مرور، سبک زندگی دینی و اجتماعی را در جامعه نهادینه میکند و حتی اثرات ملموسی بر رفاه فرهنگی، آموزشی و امنیت محله دارد. در واقع، مسجد حلقهای است که تجربه فردی و جمعی، معنویت و اخلاق، و آموزش و عمل را به هم میآمیزد.
در واقع، اهمیت مسجد از آنجا ناشی میشود که محبت واقعی و عملی به خداوند، پیامبر(ص)، قرآن و عترت، در زندگی روزمره انسان نمود پیدا کند. بیاعتنایی به هر یک از این حلقهها، به گفته حجتالاسلام میرمحمدیان، باعث سست شدن پیوند معنوی انسان با ولایت حقیقی میشود.
در واقع، اهمیت مسجد از آنجا ناشی میشود که محبت واقعی و عملی به خداوند، پیامبر(ص)، قرآن و عترت، در زندگی روزمره انسان نمود پیدا کند.
این دیدگاه همچنین نشان از آن دارد که مسجد چگونه میتواند محله و جامعه را زنده کند؛ نمازگزارانی که در مسجد حضور مییابند، علاوه بر اینکه خودشان از نور ایمان بهرهمند میشوند، با رفتار، گفتار و حضور اجتماعی، فضایی پرنور و معنوی در محله ایجاد میکنند. حضور کودکانی که در مسجد آموزش میبینند و بزرگسالانی که در کلاسهای قرآنی و فرهنگی شرکت میکنند، همه بخشی از این زنجیره پیوند و تربیتاند.
مسجد به معنای واقعی، حلقهای است که محبت به خدا، پیامبر(ص)، قرآن و اهلبیت(ع) را به زندگی روزمره انسان پیوند میدهد و جامعه را از طریق ایمان و عمل، زنده و پویاتر میکند.
نظر شما