تهدیدات محیط زیستی در کردستان؛ ضرورت همکاری جوامع محلی برای حفظ منابع

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از استان کردستان، کردستان با ظرفیت‌های طبیعی و منابع غنی‌اش، یکی از استان‌های مهم در حفظ تنوع زیستی کشور به شمار می‌آید.

با این حال، در سال‌های اخیر، کاهش بارش‌ها و بحران‌های زیست‌محیطی همچون خشک شدن منابع آبی و تهدیدات محیطی برای حیات‌وحش، باعث شده تا وضعیت محیط زیستی استان به یک دغدغه اساسی تبدیل شود.

در این راستا، مسئولان و فعالان محیط زیستی در همایش «توانمندسازی جوامع محلی در حفظ محیط زیست» که در بیجار برگزار شد، بر اهمیت همکاری همگانی برای حفظ محیط زیست تأکید کردند.

وضعیت نگران‌کننده محیط زیستی کردستان

معروف قادری، معاون محیط زیست کردستان در سخنانی با اشاره به ظرفیت‌های طبیعی استان گفت: کردستان به‌واسطه منابع طبیعی بی‌نظیرش، شامل جنگل‌های بلوط زاگرس، منابع گیاهی غنی و گونه‌های متنوع حیات‌وحش، یکی از ذخایر زیستی کشور به شمار می‌آید.

وی افزود: این استان، با بیش از دو هزار و ۳۵۰ گونه گیاهی، ۳۱۱ گونه پرنده و ۴۷ گونه پستاندار، به عنوان یک اکوسیستم غنی، نقش مهمی در حفظ تعادل زیست‌محیطی کشور دارد.

وی در ادامه افزود: اما در سال‌های اخیر، کاهش بارش‌ها و خشک شدن منابع آبی، تهدیدات جدی برای این تنوع زیستی به همراه داشته است و فرسایش خاک در استان به شدت افزایش یافته و در برخی مناطق، میزان فرسایش خاک به ۱۸ تا ۲۰ تن در هکتار رسیده است.

معاون محیط زیست کردستان همچنین به مرگ یک گونه ارزشمند از حیات‌وحش، سیاه‌گوش، اشاره کرد و آن را نشانه‌ای از تهدیدات فزاینده محیط زیستی در استان دانست.

قادری همچنین از پروژه انتقال قوچ و میش ارمنی به زیستگاه‌های اصلی خود به‌منظور احیای این گونه نادر خبر داد و افزود: حفاظت از تنوع ژنتیکی گونه‌های در معرض تهدید، از جمله اقدامات اساسی برای مقابله با بحران‌های محیط زیستی در کردستان است.

مشارکت جوامع محلی و مسئولیت اجتماعی

مهدی صیادی، دادستان بیجار نیز در این همایش با اشاره به اهمیت تغییر نگرش نسبت به محیط زیست گفت: محیط زیست یک نعمت الهی است و همه ما باید به‌عنوان مستأجرانی که برای نسل‌های آینده مسئول هستیم، از منابع طبیعی به‌درستی بهره‌برداری کنیم.

وی با اشاره به اسراف در مصرف منابع آبی و تخریب مراتع و شکار بی‌رویه، بر ضرورت اصلاح نگرش عمومی نسبت به حفاظت از محیط زیست تأکید کرد و افزود: نقش روحانیون و رسانه‌ها در این امر بسیار حیاتی است.

حفظ محیط زیست از فرایض دینی

امام جمعه بیجار، حجت‌الاسلام علی خورشیدی نیز در سخنانی به اهمیت حفظ محیط زیست از دیدگاه دینی اشاره کرد و گفت: حفظ محیط زیست یکی از فریضه‌های دین اسلام است و همه ما باید برای آبادانی زمین و حفظ منابع طبیعی تلاش کنیم.

خورشیدی همچنین از جوامع محلی به‌عنوان مهم‌ترین گروه‌ها برای حفاظت از منابع طبیعی یاد کرد و اظهار داشت: «حفاظت از زمین و محیط زیست وظیفه‌ای است که باید به‌طور همزمان از سوی تمامی افراد جامعه انجام شود.»

نقش رسانه‌ها و آموزش در ارتقای آگاهی عمومی

کبودوندی، استاد دانشگاه کردستان، در ادامه همایش به نقش اساسی رسانه‌ها و فضای مجازی در ارتقای آگاهی عمومی اشاره کرد و گفت: آگاهی مردم در زمینه حفاظت از محیط زیست بسیار مهم است و رسانه‌ها باید در این راستا نقش مؤثری ایفا کنند.

وی همچنین بر لزوم همکاری و مشارکت جوامع محلی و روحانیون در فرهنگ‌سازی و ارتقای آگاهی در سطح اجتماعی تأکید کرد.

اقدامات زیست‌محیطی در کردستان

در کنار سخنان کارشناسان محیط زیست، برخی مسئولان محلی نیز در خصوص اقدامات مثبت در راستای حفاظت از محیط زیست سخن گفتند.

کوروش زارعی، مدیر حیات وحش اداره‌کل حفاظت محیط زیست کردستان با اشاره به اهمیت همکاری بین دولت و مردم در حفاظت از میراث طبیعی استان اظهار داشت: در راستای حفاظت از حیات‌وحش و منابع طبیعی، همکاری‌های مردمی بسیار ضروری است، برای مثال، کشاورزانی که از سوی حیوانات حفاظت‌شده آسیب می‌بینند، از حمایت‌های بیمه کشاورزی برخوردار خواهند شد.

زارعی همچنین به پروژه‌های در دست اقدام برای انتقال گونه‌های نادر به زیستگاه‌های اصلی خود اشاره کرد و خواستار همکاری بیشتر مردم برای حفظ این گونه‌ها و جلوگیری از خطرات احتمالی شد.

نقش مسئولین صنعتی در کاهش آلایندگی

در بخش دیگری از همایش، کشاورز مدیر کارخانه سیمان کردستان، به اقدامات زیست‌محیطی شرکت سیمان کردستان اشاره کرد و گفت: شرکت سیمان کردستان در راستای حفظ محیط زیست، از سیستم مدیریت محیط زیست ISO 14001 استفاده می‌کند و با کاهش آلایندگی‌ها و استفاده از فناوری‌های نوین، گام‌های مؤثری در راستای کاهش آثار زیست‌محیطی خود برداشته است.

وی افزود: این کارخانه در کنار تولید سیمان، با اجرای طرح‌های مسئولیت اجتماعی مانند پاکسازی مراتع و مشارکت در حفظ زیستگاه‌های طبیعی، در حفظ منابع طبیعی استان سهم بسزایی دارد.

نتیجه‌گیری و تأکید بر همکاری همه‌جانبه

همایش «توانمندسازی جوامع محلی در حفظ محیط زیست» به خوبی نشان داد که حفاظت از محیط زیست نیازمند مشارکت فعال تمامی اقشار جامعه است. از مسئولان دولتی و کارشناسان محیط زیست گرفته تا جوامع محلی، روحانیون و بخش خصوصی، همه باید در راستای حفاظت از منابع طبیعی استان گام بردارند.

کاهش بارش‌ها، بحران منابع آبی، افزایش آلودگی‌ها و تهدیدات برای حیات‌وحش، تنها با همکاری همگانی قابل مدیریت است. مسئولان محیط زیست و فعالان اجتماعی در استان تأکید کردند که برای مقابله با این بحران‌ها، همگان باید به‌ویژه جوامع محلی را در تصمیم‌گیری‌های زیست‌محیطی مشارکت دهند و در راستای ارتقای آگاهی عمومی، اقدامات مؤثری انجام دهند.

در پایان، امیدواریم که با تلاش‌های جمعی و همت همگان، کردستان بتواند از بحران‌های زیست‌محیطی عبور کرده و به‌عنوان یکی از قطب‌های حفاظت از تنوع زیستی کشور باقی بماند.