به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های فرهنگی هنری مساجد خبرگزاری شبستان سومین نشست از سلسله نشست های حکمرانی دینی با موضوع «حکمرانی مسجدمحور» و محوریت کتاب «نور ایمان و عقل در حکمرانی» با همکاری مرکز پژوهش های علمی و مطالعات حکمی ایران و با حضور حجت الاسلام والمسلمین «نقی پورفر»، رییس انجمن مدیریت اسلامی، حجت الاسلام «جعفر بچاری»، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم و حجت الاسلام دکتر «محمداسماعیل عبداللهی» مولف کتاب و «سیدهاشم میرخضری»، سرپرست سردبیری خبرگزاری شبستان در محل این خبرگزاری برگزار شد.
گزارش تصویری این نشست را اینجا ببینید.
حجت الاسلام «نقی پورفر» در این نشست با اشاره به آیات سوره مبارکه کوثر و مطالب اعجاب انگیز و حیرت آوری که این سوره در رابطه با حضرت زهرا سلام الله علیها بیان می کند، اظهار داشت: سوره کوثر با دلالت قرآن به قرآن که روایات نیز آن را تایید می کنند از نقش ویژه حضرت زهرا سلام الله علیها در حکمرانی دینی خبر می دهد. طبق آیات این سوره حضرت فاطمه سلام الله علیها در بحث حکمرانی اسلامی نقش «تربیت منابع انسانی» را دارند. تدین تمام عالم به برکت حضرت زهرا سلام الله علیها است. حکمرانی اسلامی با «امت» و «امامت» شکل می گیرد و باعث و بانی حفظ «امامت» و «امت» حضرت زهرا سلام الله علیها هستند.
وی تصریح کرد: اگر قرآن نبود ما جرات نمی کردیم حتی با استناد به روایات این سخنان را بگوییم اما این مطلب مستند به آیات قرآن است. آیه مبارکه «انّا أعطیناک الکوثر» یعنی تقدیم عطیه عظیمه ملکوتی ای که خداوند در قبال این عطیه عظیمه، شکر عظیم و ویژه ای را نیز از پیامبر خود خواسته است.
حجت الاسلام پورفر با اشاره به روایت امام عسکری علیه السلام در رابطه با الگو و حجت بودن حضرت زهرا سلام الله علیها برای ائمه معصومین خاطرنشان کرد: این معنا یک معنای بسیار عظیم و مهم است که امام معصوم یک بانو را به عنوان الگو و حجت برای خود مطرح می کند.
وی ادامه داد: حکمرانی مسجدمحور رسالت هایی دارد؛ نخست اینکه باید علمدار تحقق ارزش های الهی باشد بخصوص از مثلث «نظام دین»، «خانواده» و «نظام اسلامی» حفاظت کند. خداوند این مسئولیت را از حکمرانی دینی انتظار دارد. تعریفی که از حکمرانی اسلامی ارائه شده می گوید: «حکمرانی اسلامی به فرآیند راهبری و هدایت همهجانبه فرد و جامعه و جهان از مبدأ تا مقصد به منظور هدایت و حرکت به سوی سعادت معنا میشود. اما این تعریف ناقص است چون در آن جایگاه و اصالت خانواده دیده نشده است در حالی که «انسان اسلامی» پیوست «سلامت خانواده» دارد و اسلام «انسان بدون خانواده» را نمی پذیرد.
حجت الاسلام پورفر خاطرنشان کرد: ویژگی حکمرانی اسلامی، قرآن محوری و جامعه نگری است و بر اساس آیات قرآن برای حل مشکلات بشر، هیچ راهی جز بازگشت به خداوند وجود ندارد. به استناد قرآن انسان بدون رجوع به «خدا» و «دین خدا» نمی تواند مشکلات خود را حتی در دنیا حل کند یا حتی در دنیا به خیر و لذت برسد. این معنا به صراحت در آیات سوره عصر مطرح می شود (وَالعَصر؛ إنَّ الِأنسانَ لَفی خُسر) مرحوم علامه طباطبایی در رابطه با قسم های قرآن تعبیری دارند که می فرمایند: «قسمها و سوگندهای قرآن، استدلالی است و دلالتهای عِلّی و معلولی دارد. اگر از ابتدای خلقت تا امروز تمام تمدنهای بشری را بررسی کنید، به این نتیجه میرسید که همه تمدنها و جوامع بشری که ارتباط آنها با خدا و دین خدا منقطع بوده دچار خسران شده و از تاریخ حذف شده اند.
در حکمرانی اسلامی کیفیت های دینی همواره با شاخص ها و کمیت ها تلازم دارد
رییس انجمن مدیریت اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به فطری بودن گزاره های دین گفت: آموزه ها و گزاره های دینی فطری هستند. اگر امروز با یک موضوع دینی (به عنوان مثال حجاب) با تنش مواجه می شویم، باید دید که اشکال کار کجاست؟ چون دین اقتضای فطرت انسان است و هرگز با آن در تضاد نیست. علامه جوادی آملی در همین رابطه می فرمایند: «احکام دین، حقی برای انسان ها است که تکلیف شده و کمک می کند تا نفس انسانی در مسیر صحیح حرکت کند.» یعنی احکام، حقِّ بشر است.
وی در تبین این مطلب با اشاره به مثالی گفت: بشر در همین زندگی دنیایی خود، گاه در موقعیت هایی قرار می گیرد که ناخودگاه و به صورت فطری به این نتیجه می رسد که یاید در این موضوع یا این مسئله، حکم یا قانونی وجود داشته باشد. یعنی این را حقی برای خود می داند.
حجت الاسلام پورفر با اشاره به آیات قرآن خاطرنشان کرد: همه آیات قرآن شفا و درمان است. اگر امروز احساس می کنیم حکمی از احکام قرآن این اثر را ندارد و این گونه نیست باید دید مشکل در کجاست؟ تا زمانی که ما بینش درستی نداشته باشیم (در همه موارد) از جمله در مسجد نمی توانیم کار درستی انجام دهیم. چرا که اصولا نمی توانیم تشخیص دهیم که چه کاری باید انجام شود؟ در حکمرانی اسلامی کیفیت های دینی همواره با شاخص ها و کمیت ها تلازم دارد. قرآن می فرماید «اقیموا الصلوه و آتوا الزکاه» یعنی نماز در کنار زکات و پرداخت مالی ذکر می شود. ما بر روی نماز تاکید می کنیم اما بسیاری از مومنان در بخش مالی یعنی پرداخت زکات، علم و آگاهی درستی ندارند. قرآن در سوره ماعون تصریح می کند که در جامعه اسلامی افرادی که مشکلات مالی جامعه از جمله معضل فقر و فقرا را نادیده می گیرند در موضوع قیامت و باور آن مشکل دارند. بر اساس آیات این سوره، اهل نماز باید اهل زکات نیز باشد. متدین بخیل معنایی ندارد. به عبارت دیگر دین شاخص های کمی را هم سطح شاخص های کیفی قرار داده است تا ما بتوانیم خود را از این طریق در عمل، محک بزنیم.
حجت الاسلام پورفر با بیان اینکه ما باید در ادراکات دینی خود بازنگری کنیم، تاکید کرد: کیفیت های دینی را باید با کمیت های آن دید. مدیریت تحول جامعه، از تحول بینش تا تحول در عمل با رهنمود الزامات بعثت محقق می شود و راهبرد اصلی در این عرصه «تزکیه» است یعنی اصلاح اعتقاد و اخلاق.
مساجد باید برای ترویج ازدواج بسیج شوند
وی حکمرانی اسلامی را «خانواده محور» دانست و افزود: این یعنی محور قرار دادن خانواده در همه سیاستها و برنامه های اجرایی و همه ساختارها و قوانین. خانواده پایه حفظ دین و حاکمیت است. اگر خانواده ای نباشد نمی توان انتظار «حفظ دین» یا «دفاع از آن» یا «دفاع از حاکمیت» را داشت.
رییس انجمن مدیریت اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: ارزش گذاری دین با ارزش گذاری های ما یکسان نیست. از نظر دین، نیمی از ایمان افراد با «ازدواج» سالم می ماند و بخش دیگر آن از طریق «تقوا». یعنی تا زمانی که ازدواج نباشد، سایر بخش ها و ارزش های دین هم بستری برای عمل و اجرایی شدن ندارند و این بخش اول یعنی «ازدواج» را با هیچ چیز دیگری نمی توان جایگزین کرد. به همین دلیل قرآن در سوره نور بلافاصله بعد از آیه عفاف و حجاب موضوع ازدواج را مطرح می کند. امروز مساجد و مراکز دینی ما باید در این رابطه گفتمان سازی کنند و برای ترویج ازدواج بسیج شوند.
وی در باب نحوه صدور احکام، این مسئله را منظومه ای برشمرد و افزود: احکام اسلام منظومه ای صادر شده است نه جزیره ای. یعنی پیش نیاز و لوازمی دارد؛ به عنوان مثال لازمه ایجابی عفاف و حجاب ازدواج است. حالا لوازم آن چیست؟ یعنی وظیفه چه کسی است که ازدواج را در جامعه ترویج کند. سوره نور می فرماید: «مساجد باید علمدار بسیج ازدواج باشند.» بر اساس روایات، خداوند در حدیث قدسی می فرماید : «رحمت از آسمان به مسجد نازل می شود و از مسجد به جامعه جریان می یابد». امروز رحمت در مساجد وجود دارد اما در جامعه جاری نمی شود چون مساجد ما فعال نیستند.
حجت الاسلام پورفر افزود: بر اساس مستندات و آموزه های اسلام مساجد چهار رسالت دارند که آیه عمران مساجد (آیه ۱۸ سوره توبه) این چهار رسالت را اینگونه برمی شمارد. ۱. «اقامه صلاه» یعنی مسجد نقش فرهنگی دینی دارد. ۲. «رفع نیازهای اقتصادی» یعنی مسجد باید نیازهای اقتصادی افراد آن محله را رفع کند ۳. «رسالت اجتماعی» و ۴. «رسالت امنیتی».
نظر شما