حجت الاسلام دکتر «علیرضا پیروزمند» عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم در گفت وگو با خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری شبستان در تبیین اقدامات حضرت زهرا سلام الله علیها بعد از رحلت (شهادت) پیامبر خدا صلی الله علیه وآله برای آگاه سازی جامعه و روشنگری نسبت به آنچه که در حال وقوع بود، اظهار داشت: در ابتدای کلام این روایت را از امام و مولایمان حضرت ولی عصر امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف عرض کنم که فرمودند: «ما حجت خدا بر شما هستیم و مادرمان صدیقه طاهره سلام الله علیها، حجت بر ماست» این تعبیر، عبارت بسیار سنگینی است و نشاندهنده شأن و منزلت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در نظام تکوینی و نظام تشریع است.
وی تصریح کرد: مفهوم این عبارت را شیعیان تا حدودی درک می کنند چرا که در نگاه و باور شیعی ائمه معصومین علیهم صلوات الله واسطه فیض الهی بر ما هستند هم به لحاظ اینکه به واسطه شفاعت آنها خداوند رحمت و غفران و برکات خود را شامل حال ما می کند و نواقص اعمال ما جبران می شود. اگر چه باید مراقب بود که شفاعت موجب تجری و طغیانگری نگردد. هم از این جهت که واسطه هدایت ما هستند از طریق کلمات نورانی که از آنها صادر شده و مانند گنجینه ای عظیم در اختیار ما قرار گرفته است. علاوه بر این ائمه معصومین به شکل تکوینی هم واسطه نزول رحمت الهی بر مردم هستند و ما به هر میزان که از اهل بیت علیهم السلام تبعیت کرده و تعلق قلبی به آنها داشته باشیم، به همان میزان هدایت الهی - تکوینا و تشریعا - نصیب ما می شود.
حجت الاسلام پیروزمند خاطرنشان کرد: اما اینکه حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) حجت بر ائمه هستند، تعبیر سنگینی است که از حد درک ما خارج است که چگونه ایشان - با وجود آنکه مقام عصمت دارند اما امام نیستند - بر اهل بیت علیهم السلام حجیّت دارند؟ یک وجه این حجیت را شاید می توان در این مسئله دید که نوع رفتار صدیقه طاهره سلام الله علیها در قبال معارضین آن زمان و در قبال امیرالمومنین حضرت علی علیه السلام به عنوان امام عصر خود، سلوک رفتاری الگویی را در تاریخ به یادگار گذاشت که برای همه حتی اهل بیت حجت است.
روشنگری تاریخی حضرت صدیقه سلام الله علیها از طریق یک مبارزه منفی
وی افزود: جنبه محتوایی، مفهومی و معنایی ارتباط اهل بیت با حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها نیز وجه دیگر این حجیّت داشتن است. زیرا حضرت فاطمه زهرا (س) بنا بر روایات هم متوجه نزول وحی بر پیامبر می شدند و هم بعد از پیامبر فرشته وحی (خضرت جبرائیل) به محضر ایشان می آمد و آن حضرت واجد صحیفه فاطمیه هستند که در اختیار ما نیست. همین صحیفه فاطمیه یکی از کرامات و ویژگی های خاص صدیقه طاهره (س) بوده و بیانگر آن است که حضرت مستقیماً مخاطب وحی الهی قرار می گرفتند. این امر مقام بسیار رفیعی است و بعد از پیامبر (ص) هیچ یک از ائمه (ع) در چنین جایگاه و مرتبتی قرار نگرفتند. بنابراین یکی از جهات حجیّت حضرت صدیقه طاهره بر ائمه معصومین می تواند همین اشاره غیر مستقیم به صحیفه فاطمیه باشد. با اشاره به این که وقتی آن حضرت برای اهل بیت حجت هستند به طریق اولی برای ما نیز حجت هستند. این مطلب در همه سخنان و رفتار ایشان نمود و بازتاب داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه دفاع ملی با تاکید بر این که انتخابها و تصمیمات حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها از جمله تصمیم و وصیت ایشان مبنی بر مخفی بودن مزارشان، انتخاب و تصمیم حساسی و بدون تدبیر برای آینده و بدون محاسبه آثار تاریخی آن نبوده است گفت: غیر از مخفی بودن مزار، آن حضرت در زمان حیاتشان هم به اشکال مختلف، نوعی مقابله ایدئولوژیک و ساختارمند داشتند که در تاریخ ثبت شده است. همه اینها وقتی در کنار هم قرار می گیرد، قرینه ای بر روشنگری تاریخی حضرت صدیقه سلام الله علیها از طریق یک مبارزه منفی است.
وی ادامه داد: یکی از نمونه هایی که در تاریخ به صورت متواتر نقل شده، این است که آن حضرت بعد از فقدان پدر گرامی خود دست حسنین علیهما السلام را گرفته و به اُحد می رفتند و در آن مکان به اقامه عزای فقدان پدر مشغول می شدند. نقل شده است که آن حضرت به شکل منظم به احد تشریف برده و در یک مکان مشخص -که به بیت الاحزان معروف شد و بعد از تخریب بقیع آن را نیز تخریب کردند- برای فقدان پیامبر اشک میریختند به گونهای که برخی، به امیرالمومنین علیه السلام اظهار نارضایتی کردند که چرا ایشان تا این حدّ بیتابی می کند؟ این بیتابی ما را نیز بیتاب می کند؛ به ایشان بگویید بخشی از روز را حداقل آرام بگیرند.
پیروزمند با اشاره به این که این عزای حضرت صدیقه طاهره با وجود پیمان عاطفی میان ایشان و پیامبر، در عین حال حکایت از یک مبارزه منفی می کند، خاطرنشان کرد: آن حضرت با این کار می خواستند انزجار خود را اعلام کنند. زیرا پیامبر در زمان حیات خویش بارها پشت درب منزل دختر خود آمده و آیه تطهیر را می خواندند. ایشان به هر نحوی مردم را متوجه حضرت زهرا و بیت ایشان می کردند و نشان می دادند احترام این خانه واجب است. حتی فرمودند من پاداشی از شما نمی خواهم مگر اینکه به اهل بیت من احترام بگذارید و شأن آنها را حفظ کنید.
اتهام اختلاف افکنی در امت اسلام به دختر پیامبر(ص)
وی افزود: حالا کسی که پیامبر(ص) او را اینچنین گرامی می داشت و فراتر از یک دختر به او احترام میکرد، مورد بیاحترامی قرار گرفته و همسرش -که امام زمان ایشان نیز بود - در خطر است. در چنین شرایطی حضرت فاطمه سلام الله علیها با توجه به شرایط موجود تنها راه موضع گیری در برابر این وضعیت را در این می دیدند که اقامه عزا کنند. چرا که در این صورت نمی توانستند به ایشان بگویند با این کار علیه دستگاه خلافت اقدام می کند یا موجب اختلاف افکنی می شود.
عضو هیئت علمی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی تصریح کرد: آن حضرت در عین اینکه باید به گونهای عمل می کردند که متهم به اختلاف افکنی در امت اسلام نشوند، باید پیام خود را نیز به مردم آن زمان و دیگر مردمان در طول تاریخ می رساندند؛ از همین رو این اقدام به عنوان یک روش مبارزه مخفی در آن روزگار شمرده می شود.
وی ادامه داد: صحنه دیگری از ایشان که حتی توسط علمای اهل سنت نقل شده، این است که خلیفه وقت به امیرالمومنین (ع) اصرار می کند که ما برای تسلی دادن به محضر دختر پیامبر برسیم. بعد از چند بار اصرار آنها و انکار حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها سرانجام با وساطت امیرالمومنین این ملاقات اتفاق افتاد. اما در واقعه نیز حضرت اقدام به مبارزه مخفی کردند. با وجود این که آن جلسه، خصوصی بود اما ماوقع آن در تاریخ ثبت شد. دختر رسول الله در آن جلسه این نکته را متذکر شدند که آیا شما از پیامبر شنیدید که فرمود: «فمن اذاها فقد اذانی؛ هرکه فاطمه را بیازارد مرا آزرده است» آنان تصدیق کردند و پس از تصدیق آنها حضرت صدیقه سلام الله علیها دست به دعا برداشتند و فرمودند: «خدایا شاهد باش که من مورد اذیت قرار گرفتم»
حجت الاسلام پیروزمند جلوه دیگر مبارزه حضرت زهرا سلام الله علیها را خطبه اعجازگونه فدکیه برشمرد و گفت: در خطبه فدکیه آن حضرت بدون آنکه اسامی اشخاص خاصی را بیاورند جریان فتنه زمان خویش را افشا کردند. ریشه های شکل گیری این فتنه را شکافته و فضیلت امیرالمومنین علیه السلام را نیز به مخاطبان گوشزد کردند. این نیز شیوه دیگری از مبارزه منفی حضرت صدیقه طاهره بود.
ادامه دارد ...
نظر شما