خبرگزاری شبستان-هرمزگان، اسماعیل رحیمی، فعال رسانه ای؛ بیمه سلامت ایران در طول سالهای فعالیت خود، توانسته نقش مهمی در کاهش نابرابریهای درمانی ایفا کند. میلیونها ایرانی که پیشتر از خدمات بیمهای محروم بودند، اکنون تحت پوشش این بیمه قرار گرفتهاند؛ بهویژه در مناطق روستایی و حاشیهنشین.
یکی از مهمترین مزایای این بیمه، کاهش پرداخت مستقیم از جیب بیماران است. با پوشش هزینههای بستری، دارو، آزمایشها و خدمات پاراکلینیکی، بار مالی درمان بر دوش خانوادهها کاهش یافته و دسترسی به خدمات درمانی تسهیل شده است.
تحول دیجیتال نیز از دیگر دستاوردهای بیمه سلامت است. راهاندازی سامانههای الکترونیکی برای صدور دفترچه، رسیدگی به پروندهها و استعلام خدمات، موجب افزایش شفافیت و کاهش فساد شده است.
همچنین، بیمه سلامت در برخی موارد توانسته خدمات حمایتی ویژهای برای بیماران خاص و صعبالعلاج فراهم کند؛ خدماتی که در بیمههای دیگر کمتر دیده میشود.
چالشها و گرههای ساختاری
با وجود دستاوردهای قابل توجه، بیمه سلامت با چالشهایی جدی مواجه است که میتواند مأموریت آن را با خطر روبهرو کند. یکی از مهمترین چالشها، تأمین مالی ناپایدار است. وابستگی شدید به بودجه عمومی و نبود منابع درآمدی مستقل، موجب شده تا این نهاد در برابر نوسانات اقتصادی آسیبپذیر باشد.
تفاوت چشمگیر در کیفیت و گستره خدمات بین استانها، شهرها و مراکز درمانی نیز عدالت درمانی را خدشهدار کرده است. در برخی مناطق، نبود پزشک، پرستار و تجهیزات کافی باعث شده خدمات بیمهای عملاً قابل استفاده نباشد.
از سوی دیگر، بیمه سلامت هنوز نتوانسته در برابر بیمههای تأمین اجتماعی و بیمههای تکمیلی خصوصی، اعتبار و اعتماد عمومی را بهطور کامل کسب کند. رقابت نابرابر با سایر بیمهها، جایگاه این نهاد را در نظام بیمهای کشور تضعیف کرده است.
جایگاه حقوقی و اعتبار بیمه سلامت در نظام بیمهای کشور
بر اساس قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی، بیمه سلامت یکی از ارکان اصلی پوشش همگانی درمان است. با این حال، در عمل، جایگاه آن در مقایسه با سایر بیمهها همچنان نیازمند تقویت است.
برای ارتقای اعتبار بیمه سلامت، بازنگری در مدل تأمین مالی ضروری است. ایجاد منابع پایدار از طریق مالیاتهای سلامت، مشارکت بخش خصوصی و اصلاح یارانهها میتواند به پایداری این نهاد کمک کند.
افزایش شفافیت و پاسخگویی نیز باید در دستور کار قرار گیرد. انتشار گزارشهای عملکرد، نظارت مردمی و تقویت نهادهای ارزیاب مستقل، اعتبار بیمه سلامت را در چشم شهروندان افزایش خواهد داد.
همافزایی با سایر بیمهگران، ایجاد سامانههای مشترک، تبادل دادهها و طراحی بستههای درمانی ترکیبی نیز میتواند به پوشش کاملتر و مؤثرتر خدمات درمانی منجر شود.
گستره خدمات؛ از دفترچه تا سلامت روان
بیمه سلامت نهتنها باید خدمات درمانی پایه را پوشش دهد، بلکه باید به سمت خدمات جامعنگر حرکت کند. این شامل خدمات پیشگیری و غربالگری، مشاورههای روانشناختی، مراقبتهای دوران سالمندی، توانبخشی و سلامت دیجیتال است.
پوشش درمانهای نوین، خدمات توانبخشی، سلامت روان و مراقبتهای پیشگیرانه باید در اولویت قرار گیرد تا بیمه سلامت بتواند نقش مؤثرتری در ارتقای سلامت عمومی ایفا کند.
بیمه سلامت نیازمند بازتعریف مأموریت
سالروز تأسیس بیمه سلامت ایران، فرصتی است برای بازتعریف مأموریت این نهاد در مسیر تحقق عدالت درمانی. بیمه سلامت باید از یک نهاد صرفاً حمایتی به یک بازیگر کلیدی در نظام سلامت تبدیل شود؛ نهادی که نهتنها خدمات ارائه میدهد، بلکه استانداردها را تعیین و بر کیفیت درمان نظارت میکند.
نظر شما