زندگی شاد نتیجه تعادل بین ایمان، اختیار و حرکت آگاهانه در مسیر سعادت است

زین‌العابدین دست‌داده، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از فارس با تأکید بر اهمیت شادی در زندگی انسان گفت: شادی و نشاط، از اساسی‌ترین نیازهای روانی بشر است و کیفیت آن تأثیر مستقیمی بر رفتار و سلامت فرد دارد. با این حال، بسیاری از روش‌های رایج برای شاد شدن، اگرچه ممکن است اثر کوتاه‌مدتی داشته باشند، اما در درازمدت به آرامش درونی منجر نمی‌شوند.

وی افزود: گوش دادن به موسیقی شاد، تماشای فیلم، یا دریافت هدیه می‌تواند لحظه‌هایی از سرخوشی ایجاد کند، اما این نوع شادی‌ها معمولاً سطحی و گذرا هستند. گاه نیز برخی افراد برای فرار از غم به روش‌هایی چون مصرف الکل یا داروهای روان‌گردان روی می‌آورند که البته شادی حقیقی به همراه ندارد و اثرات مخربی بر جسم و روح برجای می‌گذارد.

به گفته دست‌داده، نگاه ادیان الهی، به‌ویژه اسلام، به موضوع شادی متفاوت است. در آموزه‌های اسلامی، شادی صرفاً احساس خوشی نیست، حالتی است که از هماهنگی انسان با فطرت و انجام درست وظایف انسانی و الهی به‌دست می‌آید. در واقع، دین برنامه‌ای جامع برای زندگی انسان ارائه می‌دهد که ضمن پاسخ‌گویی به نیازهای مادی، با فطرت روحی و اخلاقی او نیز سازگار است.

وی با اشاره به پژوهش خود درباره دیدگاه حضرت علی(ع) درباره شادی و نشاط، گفت: هدف این بررسی، تبیین روش‌های ایجاد شادی و نشاط و راه‌های برطرف کردن اندوه از منظر امام علی(ع) است تا بتوان از آن، راهنمایی عملی برای زندگی امروز به‌دست آورد.

دست‌داده در ادامه به سه نکته مقدماتی در این باره اشاره کرد و گفت: غم و شادی، حالات ذاتی انسان نیستند، بلکه بر اثر عوامل بیرونی در انسان پدید می‌آیند. اگر یکی از این دو حالت ذاتی بود، دیگری هرگز در وجود انسان تحقق نمی‌یافت.

به باور وی، دومین نکته آن است که انسان در غم و شادی خود تا حد زیادی مختار است؛ هرچند عوامل بیرونی مؤثرند، اما انسان می‌تواند از راه اندیشه، ایمان و رفتار آگاهانه، بر احساسات خود تأثیر بگذارد و آن‌ها را تقویت یا تضعیف کند. بنابراین شاد بودن یا غمگین بودن، نوعی عمل اخلاقی اختیاری به شمار می‌رود.

وی سومین اصل را ارزش‌گذاری اخلاقی غم و شادی دانست و اظهار کرد: از نگاه امام علی(ع)، هیچ‌یک از این دو حالت به خودی خود نه نیک است و نه بد؛ بلکه ارزش آن‌ها به جهت و نتیجه‌شان بستگی دارد. اگر شادی به رشد انسان و جامعه کمک کند، ارزشمند است، و اگر موجب غفلت و غرور شود، زیان‌آور خواهد بود.

مدیر بنیاد پیمان غدیر در پایان تأکید کرد: در نگاه دینی، شادی واقعی زمانی شکل می‌گیرد که انسان در مسیر کمال گام بردارد و میان دنیا و آخرت، تعادل برقرار کند. چنین شادی‌ای ماندگار است و هم آرامش روانی فرد و هم سلامت اخلاقی جامعه را نیز تضمین می‌کند.