به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، مساجد در ذهن برخی صرفا محل عبادت و اقامه نماز و برپایی محافل و مجالس عزا و جشنهای اعیاد مذهبی است و نهایتا اجرای برخی برنامه های فرهنگی و داشتن کتابخانه و بسیج. اما کارکردهای مسجد نه تنها در حوزه های دینی و فرهنگی که در حوزه های اجتماعی و حتی اقتصادی نیز تعریف شده و کم نیستند مساجدی که این پایگاه مهم اجتماعی را به معنای کلمه به مامنی برای حل مشکلات مردم و ملجأ و پشتوانه محله در همه عرصه ها تبدیل کرده اند و میکوشند تا در هر یک از نیازمندی های مردم ورود کرده و گامهای هرچند کوچک اما مؤثر بردارند.
استفاده از ظرفیت مسجد برای کمک به اقتصاد خانوادهها
این روزها که معشیت و مشکلات مالی حرف اول را در میان دغدغههای مردم به خصوص در مناطق و محلات کمتر برخوردار میزند، مسجدیها نیز به زعم خود میکوشند تا از ظرفیت مسجد برای حل مشکل مردم استفاده کنند.
یکی از راهکارهای رایج در مساجد برپایی بازارچه های عرضه صنایع دستی، محصولات و تولیدات خانگی توسط بانوان است که با استفاده از ظرفیت حیاط برپا شده که این فرصت را به بانوان به خصوص بانوان سرپرست خانواده میدهد که بخشی از هزینه های جاری خانوار را از این محل تأمین کنند.
در این گزارش به برخی از مساجد و بازارچه های مسجدی پرداختیم تا هم الگویی باشد برای دیگر مساجد و هم فرصتی برای معرفی این بازارها وکمک به بانوانی که چشمشان به همین روزی کم ولی حلال است.
از اشتغالزایی مستقیم تا برپایی بازارچه های فصلی
شیوه عمل در مساجد مشهد برای اشتغالزایی و کمک مالی به معیشت مردم گاه متفاوت است. برخی مساجد مانند مسجد فاطمیه محله امامت مشهد با ایجاد فروشگاه های عرضه محصولات ارگانیک و سپردن آن به جوانان و بانوان محله در کنار برپایی بازارچه های دایمی عرضه محصولات خانگی مستقیما به اشتغالزایی برای اهالی محل می پردازند.
برخی مساجد همچون مسجد ابوالفضلیها در محله عبادی نیز با ایجاد بازارچه های فصلی که در بازه های زمانی مختلف از سال برپا میشوند میکوشند سهمی در سبد اقتصاد خانواده های محله داشته باشند. اما برپایی بازارچه های هفتگی یکی از مرسومترین روشهاست که این روزها در خیلی از مساجد مشهد برپا شده و مسجد را تبدیل به یک گرهگشا و محلی برای کسب روزی حلال کرده است.
سه سال میزبانی مهربانی در سایهسار مسجد
مسجد رسول اکرم(ص) در محله توس یکی از مساجدی است که برپایی بازارچه در حیاط مسجد را به یک رویه دائمی تبدیل کرده و سالهاست کمک حال بانوان محله است و کمک خرج آنها. بیش از سه سال است که هر سهشنبه، حیاط مسجد حضرت رسول اکرم(ص) توس ۵۳ میزبان بازارچه ویژه بانوان کارآفرین محله است.
بازارچه ای که حالا جای خود بین اهالی محله نیز باز کرده است و آنها هم سعی میکنند تا حد مقدور نیازمندیهای خود را از طریق این بازارچه تأمین کنند تا هم کمک حال این بانوان تلاشگر باشند و هم به برکت مسجد، رزقشان سرشارتر شود و ثوابی هم برده باشند.
لطف مسجد و مسجدیها برای روزی رسانی
یکی از بانوانی که در این بازارچه فعالیت دارد در گفتگو با خبرنگار ما میگوید: اینکه فضای مسجد را برای کسب روزی حلال در اختیار اهالی محله و به خصوص بانوان سرپرست خانوار قرار می دهند قابل تقدیر است چرا که برای ما امکان اجاره مغازه وجود ندارد.
او ادامه می دهد: دو فرزند دارم و همسرم نیز فوت شده است و برای تامین نیازهای خانواده با مشکل روبرو بودم ولی به لطف این بازارچه و کمک مسجدیها، یک سالی هست که در حد نیاز میتوانم زندگیآن را بچرخانم.
این بانوی مشهدی میگوید: در طول هفته محصولاتی مانند بافتنی مثل لیف حمام یا موادغذایی که میشود در منزل آماده کرد مثل ترشی را تهیه میکنم و هر سه شنبه برای فروش میآورم. برای من سخت است بخواهم مغازه ای کرایه کنم یا به بازارهای روز بروم ولی محیط امن مسجد ولطف مسجدیها باعث میشود در همین روز خرج یک هفته ام تأمین شود.
یکی دیگر از بانوان حاضر در بازارچه نیز همچون این مادر سختکوش با تشکر از هیات امنا و امام جماعت مسجد، این بازارچه را فرصتی برای کمک به خرجی خانواده اش که با رزق حلال کارگری همسرش تأمین میشود عنوان میکند.
مسجد امام خمینی(ره)، میزبان بانوان توانمند محله فجر
در یکسالگی بازارچه مسجد امام خمینی(ره)، جای این رویداد اقتصادی میان اهالی محله فجر، باز شده است.
برگزاری این بازارچه که حاصل ابتکار خواهران بسیجی مسجد است، آن را به محلی برای عرضه توانمندی بانوانی تبدیل کرده است که دوشنبهها ساعت ۱۶ تا ۱۹، محصولاتشان را در معرض فروش قرار میدهند.
پوشاک، بدلیجات، محصولات ارگانیک، لوازم آشپزخانه و صنایع دستی، برخی محصولات ارائه شده در این بازارچه است.
«اعتماد»، کالای بدون قیمت یکشنبهبازار مسجد چهاردهمعصوم(ع)
هر یکشنبه صبح که از راه میرسد، در پیادهرو عریض جلو مسجد چهاردهمعصوم (ع) در دل محله فاطمیه، بساط صمیمیت و همدلی پهن میشود؛ بازارچهای کوچک، اما پررونق که چهارسال پیش از دل خانههای همین محله جان گرفته و حالا به پاتوقی برای خرید محصولات خانگی و محلی تبدیل شده است.
این بازارچه فقط محلی برای دادوستد نیست؛ جایی است که زنان محله، با انگیزه و پشتکار، هنر و توانمندیهای خود را به نمایش میگذارند و در کنار آن، اعتماد، رفاقت و حمایت را میان همسایهها پررنگتر میکنند؛ از خوراکیهای خوشطعم گرفته تا گل و گیاه.
پنجشنبهها روز خرید از بازارچه محله رده
پنجشنبههای هر هفته نیز جمعی از بانوان هنرمند و پرتلاش محله رده، خود را به حسینیه چهاردهمعصوم (ع) در خیابان شهیدحسینی محراب۷۵ میرسانند و حاصل دسترنجشان را در طبقه زیرین این حسینیه برای عرضه پهن میکنند.
هر غرفه در این بازارچه، داستانی از تلاش و علاقه است؛ بانوانی که گاهی از تولید محصول برای خانههایشان شروع کردهاند و حالا این تولیدات مشتری دارد، کیفیت دارد، و مهمتر از همه با عشق ساخته شده است.
کمسود، ولی زنده
در محله فجر، جایی در طبقه زیرین مسجد امامخمینی(ره)، بازارچهای هفتگی به همت بچه های مسجدی شکل گرفته که میزبان زنان هنرمند و خانهدار محله است؛ جایی که نهتنها محصولات دستسازشان را میفروشند، بلکه برای دقایقی کوتاه، از دغدغههای زندگی فاصله میگیرند و معاشرتهای دوستانه درکنار کسبوکار را رقم میزنند.
این بازارچه کوچک حالا به محلی برای همدلی، کسب درآمد و اثبات توانمندی زنان محله تبدیل شده است؛ هرچند در این شرایط اقتصادی، پاسخگوی نیازهای حداقلی هم نیست.
نمایشگاه دستسازههای مادران خلاق محله پنجتن
مسجد امام حسین(ع) در محله شهیدقربانی پنجتن نیز هر ماه یک بار میزبان نمایشگاه «اقتصاد مقاومتی» است. در این برنامه، بانوان محله که به عنوان مادران فعال در حوزه تولید شناخته میشوند، محصولات خانگی خود را عرضه میکنند.
در این بازارچه کوچک که به همت بسیجیان پایگاه امالحسنین برگزار میشود خبری از ویترینهای پرزرقوبرق نیست و همه چیز رنگ و بوی صمیمیت و زندگی خانگی دارد؛ از ترشیهای دستساز تا شیرینیهای خانگی و کارهای هنری که همگی حاصل تلاش بانوان محله است.
این میز ساده، فرصتی برای تأمین نیاز خانوادهها و همچنین حمایت از بانوانی است که با همت خود نقش مهمی در اقتصاد خانواده ایفا میکنند.
بازارچهای برای بانوان قُرقی، هم حضور هم مجازی
کتاب نو و دست دوم، لوازم پلاستیکی آشپزخانه، حولههای دستباف، ادویه، لباس،خیارشور و مواد شوینده تنها تعدادی از اقلامی است که در بازارچه ماهانه بانوان محله قرقی در زینبیه قرقی در کشمیری ۳ عرضه میشود. در این بازارچه محلی که از زمستان پارسال، شکل جدیتری به خود گرفته است، پایان هر ماه میزبان بانوان محله است.
علاوه بر این بازار ماهانه، برنامه فروش مجازی نیز در گروهی متشکل از حدود ۷۰۰ نفر از اهالی محله برقرار است و بانوانی که محصولی برای ارائه دارند، روزهای شنبه و سهشنبه، اجناس خود را در معرض دید مشتریان قرار میدهند.
همدلی مادرانه به رسم مادر سادات در مسجدالزهرا(س)
هوای مسجد الزهرا (س) در محله طبرسیشمالی نیز چندوقتی است که روزهای دوشنبه بوی ادویههای تازه و ترشیهای خانگی گرفته است. گوشهای هم بستههای ترمه و لباس و حوله کنار شیشههای شیره انگور چیده شدهاند.
مسجد امام رضا (ع) خیام شمالی۴۶، هر دوشنبه عصر با برگزاری بازارچه محله که هم بازارچه اقتصاد مقاومتی است وهم محلی برای کارآفرینی کمک حال بانوان محل است. محلی برای عرضه پوشاک، کیف و کفش، خشکبار و ادویه جات، خوراکی، لوازم تحریر، لوازم بهداشتی و...
اینجا نیز مادران سخت کوش محله در کنار هم برای لقمه ای نان حلال با همدلی کنار هم مشغولند و علاوه بر کاسبی، با نوعدوستی به یاری هم نیز میروند و هروقت یکی مشکلی دارد به قول قدیمیها، نان به قرض هم میدهند.
بازارچه مجازی بانوان التیمور
برخی بانوان مسجدی نیز پا را فراتر گذشته و علاوه بر بازارچه های محلی، از فضای مجازی نیز برای فروش محصولات خود بهبه میبرند. بانوان پرتلاش محله التیمور با ابتکار خود، بازارچه مجازی «شهرک صبا» را راهاندازی کردند. این بازارچه آنلاین، بستری شده است برای بهاشتراکگذاشتن دستاوردها و هنرهای دستی بانوان هنرمند محله که با استقبال گرم اهالی روبهرو شده است.
یکی از ویژگیهای مهم این بازارچه، حذف واسطههاست که امکان عرضه مستقیم محصولات با قیمتهای منصفانه را فراهم کرده است. این بازارچه مجازی، فرصتی ارزشمند برای رونق کسبوکارهای کوچک خانگی است و نشان از همبستگی و پویایی بانوان این محله دارد.
این مساجد تنها تعدادی از مساجدی هستند که در شهر امام رئوف (ع)، درکنار برگزاری مراسم عبادی، بهدنبال رفع مشکلات اهالی است تا گشایشی هرچند کوچک در وضع معیشت آنان اتفاق بیفتد.
گزارش: علی رنگ آمیز طوسی
نظر شما