خبرگزاری شبستان-هرمزگان، مصیب رجایی؛ کانونهای فرهنگی هنری با احیای کارکردهای اجتماعی مساجد، فضایی معنوی برای تقویت باورهای اعتقادی و اخلاقی خانوادهها فراهم کردهاند و با ارائه برنامههای متنوع از مسابقات قرآنی و سرود گرفته تا کارگاههای آموزشی و رویدادهای محلی، به ترویج هنجارهای اجتماعی، کاهش آسیبهای اجتماعی و پرورش استعدادهای جوان کمک میکنند.
این فعالیتها با ایجاد انسجام اجتماعی و تقویت هویت دینی، جایگاه مساجد را بهعنوان مراکز فرهنگی و اجتماعی ارتقا داده است و استان هرمزگان با تکیه بر ظرفیتهای غنی فرهنگی و هنری خود، از آیینها و بازیهای سنتی برای جذب مخاطبان به مساجد بهره میبرد.
ثبت ۲۵۲ گروه سرود، ۱۶۷ گروه نمایش، ۹۵ گروه فیلمسازی و ۳۳۰ اثر تجسمی در سامانه «بچههای مسجد» در سال ۱۴۰۴ و برگزاری رویدادهای بومی، جلسات شعرخوانی، نمایش فیلمهای معنوی و مسابقات فرهنگی با محوریت فرهنگ محلی به عنوان فعالیت کانون ها، نهتنها نسل جوان را به مساجد جذب کرده، بلکه به حفظ و جاودانگی میراث فرهنگی استان هرمزگان نیز کمک شایانی کرده است.
به مناسبت ۱۹ مهر، سالروز بیانات مقام معظم رهبری در رابطه با تقویت و فعال کردن کانون های فرهنگی هنری مساجد خبرنگار شبستان در گفتگوی اختصاصی با فرخنده جلالی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان به بررسی فعالیتها، چالشها و چشمانداز کانونها پرداخته است.
شبستان: کانونهای فرهنگی هنری مساجد هرمزگان چه نقشی در تقویت جایگاه فرهنگی و اجتماعی مساجد ایفا میکنند؟
جلالی: کانونهای فرهنگی هنری مساجد با احیای کارکردهای اجتماعی، نقش مهمی در تقویت باورهای اعتقادی و اخلاقی خانوادهها دارند. این کانونها با ایجاد فضایی معنوی، به ترویج هنجارهای اجتماعی، کاهش آسیبهای اجتماعی و تقویت هویت دینی کمک میکنند. از طریق برنامههای متنوع فرهنگی و هنری، پرورش استعدادهای جوان و ایجاد محیطی پویا، این کانونها انسجام اجتماعی را تقویت کرده و جایگاه فرهنگی مساجد را ارتقا میدهند.
شبستان: چگونه میتوان از ظرفیتهای فرهنگی بومی هرمزگان برای ارتقای فعالیتهای کانونها و جذب مخاطبان استفاده کرد؟
جلالی: هرمزگان سرشار از استعدادهای هنری است. در سال ۱۴۰۴، ۲۵۲ گروه سرود، ۱۶۷ گروه نمایش، ۹۵ گروه فیلمسازی و ۳۳۰ اثر تجسمی در سامانه «بچههای مسجد» ثبت شده است. ما از آیینها و بازیهای سنتی بومی برای حفظ و ترویج فرهنگ محلی استفاده میکنیم. برگزاری مسابقات فرهنگی، کارگاههای آموزشی با موضوعات جذاب برای نوجوانان، نمایش فیلمهای معنوی، جلسات شعرخوانی و رویدادهای محلی مانند جشنها و مراسم منطقهای، از جمله برنامههایی است که برای جذب مخاطبان و حفظ میراث فرهنگی طراحی شدهاند.
شبستان: چه برنامههای نوآورانهای برای افزایش حضور جوانان در مساجد و تقویت هویت «بچههای مسجد» در نظر گرفتهاید؟
جلالی: برای جذب جوانان راهکارهای متعددی طراحی شده است:
۱. پیوند مدرسه و مسجد: ارتباط بین مدارس و مساجد بهعنوان مراکز تجمع دانشآموزان، نقش کلیدی در جذب کودکان و نوجوانان دارد.
۲. پذیرش کودکان: آموزش خادمان و اهالی مساجد برای برخورد مناسب با کودکان ضروری است.
۳. مسئولیتپذیری: واگذاری مسئولیتهایی مانند مدیریت کتابخانه، اذان، کفشداری، برنامهریزی مناسبتها و تزئینات مسجد به کودکان و نوجوانان، حس تعلق به مسجد را تقویت میکند.
۴. تجلیل از ممتازان: برگزاری مراسم تقدیر از دانشآموزان ممتاز درسی، اخلاقی و فرهنگی در مساجد، انگیزه حضور را افزایش میدهد.
۵. ارتباط صمیمی: گفتگوهای دوستانه و خیرخواهانه ائمه جماعات با جوانان، حتی یک لبخند یا همراهی ساده، تأثیر عمیقی در جذب آنها دارد.
۶. ارتباط چهرهبهچهره: تشکیل حلقههای علمی و مذهبی توسط بزرگان مسجد برای تعامل با جوانان.
۷. مسابقات متنوع: برگزاری مسابقات قرآنی، احکام، نقاشی، خطاطی، ورزشی و سرود، جذابیت مساجد را برای نسل جوان افزایش میدهد.
علاوه بر این، کارگاههای آموزشی در مدارس و دانشگاهها، استفاده از اپلیکیشنها و شبکههای اجتماعی برای ترویج فرهنگ بومی و تشکیل گروههای فرهنگی توسط جوانان از دیگر برنامههای نوآورانه ماست.
شبستان: چه برنامههای عملیاتی برای حضور کانونها در مدارس بهویژه در محلات آسیبپذیر اجرا شده یا در حال برنامهریزی است؟
جلالی: برنامههای شاخص مانند مسابقات سرود، تئاتر و قرآنی با موضوع کاهش آسیبهای اجتماعی، همچنین مسابقات نقاشی و تلاوت مجلسی در مساجد محلات آسیبپذیر برگزار میشود. این برنامهها با تنوع و جذابیت خود، کودکان و نوجوانان را به مساجد جذب کرده و انگیزه حضور آنها را تقویت میکنند.
شبستان: ۵۵ کانون تخصصی خواهران چه برنامههایی برای توانمندسازی بانوان دارند؟ آیا برنامهای برای افزایش تعداد این کانونها وجود دارد؟
کانونهای تخصصی خواهران با برگزاری نشستهای توانمندسازی مدیران، کارگاههای آموزشی برای تربیت کادر آینده، جلسات مشاوره گروهی و فردی، حمایت از مشاغل خانگی و آموزش مهارتهای موردنیاز، به توانمندسازی بانوان کمک میکنند. برنامههایی برای افزایش تعداد این کانونها در دست بررسی است تا نقش زنان در عرصههای فرهنگی و اجتماعی پررنگتر شود.
شبستان: چگونه میتوان از نقش بانوان بهعنوان تربیتکنندگان نسل جدید در کانونهای مساجد بهرهبرداری کرد؟
جلالی: بانوان نقش محوری در خانواده و جامعه دارند. با توانمندسازی آنها از طریق آموزش و رفع نیازهایشان، حضورشان در برنامههای فرهنگی و مذهبی تقویت میشود. این امر به تربیت نسلی با هویت اسلامی و کاهش آسیبهای اجتماعی کمک میکند.
شبستان: کارگاههای مهارتهای زندگی در کانونهای مساجد چگونه طراحی و اجرا میشوند؟ آیا برنامهای برای تخصصیسازی آنها وجود دارد؟
کارگاههای «دین، نشاط، زندگی» با موضوعاتی مانند تأثیر رفتار والدین بر کودکان، از برنامههای شاخص ماست. این کارگاهها با همکاری مشاوران استانی و کشوری در مساجد شهری و روستایی برگزار میشود. برنامههایی برای تخصصیسازی این کارگاهها برای گروههای سنی و جنسیتی خاص در حال طراحی است.
شبستان: آیا نمونههای موفقی از این کارگاهها در هرمزگان وجود دارد؟
جلالی: بله، کارگاههای کانون شهید عباس کریمی در بندرعباس با همکاری سازمان بهزیستی و معاونت اجتماعی فراجا، بهصورت مستمر برگزار میشود و میتواند الگویی برای سایر استانها باشد.
شبستان: زیستبوم مجازی «بچههای مسجد» چیست و چگونه هویت این گروه را تقویت میکند؟
جلالی: زیستبوم مجازی «بچههای مسجد» پلتفرمی آنلاین برای رصد، پایش و اشتراکگذاری تجربیات فعالان مساجد است. این سامانه با تولید محتوای جذاب، تقویت حضور در فضای مجازی و ایجاد کانالهای اختصاصی برای هر کانون، به ترویج هویت «بچههای مسجد» و جذب مخاطبان کمک میکند. این پلتفرم بستری برای تولید دانش بومی و تحقق مسجد طراز اسلامی است.
شبستان: مهمترین چالشهای کانونهای مساجد هرمزگان چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد میکنید؟
جلالی: مهمترین چالش، کمبود منابع مالی و تجهیزات سختافزاری و نرمافزاری است. پیشنهاد میکنم با استفاده از مسئولیتهای اجتماعی صنایع و هماهنگی با استانداری، منابع مالی تأمین شود تا پروژههای خلاقانه فرهنگی اجرا گردد.
شبستان: چشمانداز شما برای آینده کانونهای مساجد هرمزگان چیست؟
جلالی: چشمانداز ما مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب و تحقق تمدن نوین اسلامی است. با توجه به ظرفیت بالای هنری هرمزگان، برنامههای آموزشی برای تربیت هنرمندان انقلابی و مسجدی آغاز شده تا این کانونها به پیشران تحول فرهنگی و اجتماعی در سطح ملی و بینالمللی تبدیل شوند.
نظر شما