به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، حجتالاسلام عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در کنگره ملی اعتکاف درباره جایگاه اعتکاف در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان اظهار کرد: اعتکاف فرصتی است برای خلوت با خدا، پالایش روح و بازسازی نفس. انسان در این سه روز با خدای خود خلوت میکند، نقصها و عیوب خود را میبیند و از دام غرور، خودخواهی و تکبر رهایی مییابد. معتکف در خلوت سحرگاهی درمییابد که کاستیهایش چیست و چگونه باید به اصلاح خویش بپردازد.
وی افزود: فضای سحرگاههای اعتکاف، فضای خاصی است؛ حتی کسانی که پیش از آن اهل تهجد و سحرخیزی نبودهاند، در این ایام از خواب برمیخیزند، نماز شب میخوانند، اشک میریزند و از اعماق دل با پروردگار سخن میگویند. این اشکها از جان و قلب برمیخیزد و دل را از آلودگیها میزداید. قلبی که گاه ممکن است جولانگاه وسوسههای شیطانی شود، در پرتو این خلوتها به قلبی صاف و سلیم تبدیل میشود که توان ارتباط با خداوند را پیدا میکند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در واقع، اعتکاف مدرسهای برای خودشناسی است. انسان وقتی به درون خود مینگرد و کاستیهایش را میفهمد، پایههای حکمرانی بر خویشتن را بنا میگذارد. کسی که بر نفس خود حکومت کند، میتواند بر جامعه نیز حکمرانی عادلانه داشته باشد. حکمرانی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی از دل حکمرانی بر خویشتن شکل میگیرد. کسی که مدیریت نفس را نیاموخته باشد، در هیچ سطحی از حکمرانی اجتماعی موفق نخواهد بود.
او با اشاره به اهمیت خلوت و آرامش در زندگی روزمره گفت: امروز بسیاری از انسانها از صبح تا شب گرفتار کار و مشغلهاند و این شلوغی ذهن و دل آنان را از توجه به خود بازمیدارد. کسی که فرصت خلوت ندارد، نمیفهمد ضعفهایش چیست و در برابر وسوسهها چگونه باید خویشتن را کنترل کند. اما اعتکاف فرصتی است برای بازگشت به خویشتن، بازنگری در نیتها و اصلاح مسیر زندگی.
خسروپناه در بخش دیگری از سخنان خود به تفاوت «حکمرانی» و «حکومتداری» اشاره کرد و گفت: در حکومتداری، سلسلهمراتبی از حاکمان مسئول تصمیمگیری، سیاستگذاری، راهبری و نظارت هستند. اما در حکمرانی اسلامی، مردم در همه این مراحل نقش دارند. اسلام با نظریه ولایت، میان ولی و امت پیوند ناگسستنی برقرار کرده است. در حکمرانی مردمی، مردم در سیاستگذاری، تنظیمگری، راهبری، اجرا و نظارت مشارکت دارند. اگر یکی از این مؤلفهها حذف شود، حکمرانی اسلامی ناقص خواهد بود.
وی افزود: مقام معظم رهبری در بیانات اخیر خود بر مفهوم "حکمرانی مردمی" تأکید کردهاند؛ یعنی حل مسائل جامعه توسط مردم و با مشارکت مردم. در حکمرانی فرهنگی، مسائل فرهنگی با حضور مردم حل میشود؛ در حکمرانی اقتصادی، فعالان مردمی اقتصادی نقشآفریناند؛ و در حکمرانی علم و فناوری، نخبگان کشور محور پیشرفتاند. هیچ بخشنامه یا دستور دولتی نمیتواند جای نخبگان را بگیرد. رشد علمی کشور زمانی محقق میشود که نخبگان علمی، با احساس مسئولیت و روحیه جهادی وارد میدان شوند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به دستاوردهای علمی کشور پس از انقلاب اسلامی گفت: پیش از انقلاب، ایران در حوزههای علمی و فناوری جایگاه قابلتوجهی نداشت، اما امروز به لطف نخبگان و جوانان مؤمن، در حوزههایی چون نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، فناوری هستهای و هوش مصنوعی جزو کشورهای برتر جهان هستیم. این پیشرفتها محصول حکمرانی نخبگانی است؛ جایی که دانشمندان با احساس مسئولیت، بدون انتظار از دولت، مسیر علم را پیش بردند.
او در ادامه افزود: دولت باید در حکمرانی نقش تسهیلگر داشته باشد، نه تصدیگر. وظیفه دولت فراهم کردن بسترها و زمینههاست، نه انحصار حل مسائل. تجربه نشان داده است که مدیریت دولتی، در بسیاری از موارد به جای حل مسائل، آنها را پیچیدهتر میکند. در حوزه اقتصاد، فرهنگ و حتی سیاست، زمانی پیشرفت اتفاق میافتد که مردم و نخبگان در میدان حضور داشته باشند.
حجتالاسلام خسروپناه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نقش مسجد در گسترش اعتکاف گفت: ستاد مرکزی اعتکاف بهصورت کاملاً مردمی اداره میشود و هیچ نهاد دولتی بر آن حاکم نیست. دولت صرفاً نقش پشتیبانی و تسهیلگری دارد. امروز برخلاف گذشته که اعتکاف بهصورت محدود برگزار میشد، میلیونها نفر از مردم، بهویژه جوانان، دانشجویان و نخبگان، در مراسم اعتکاف حضور مییابند.
وی ادامه داد: یکی از مراکز پیشرو در احیای این سنت نورانی، مسجد دانشگاه تهران بوده است که زمینهساز حضور گسترده قشر فرهیخته در این آیین عبادی شد.
وی افزود: امروز ما شاهد اعتکاف نخبگانی، اعتکاف دانشآموزی، دانشجویی و حتی اعتکاف فعالان اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هستیم. این حضور گسترده نشان میدهد که اعتکاف تنها یک آیین عبادی نیست، بلکه بستر شکلگیری شبکهای مردمی برای حل مسائل کشور است. معتکف وقتی سه روز در مسجد با خدا خلوت میکند و خویشتن را میسازد، در بازگشت به جامعه نیز توانمندتر در مسیر حکمرانی مردمی و خدمت به دیگران گام برمیدارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: معتکفانی که در این فضا به خودشناسی میرسند، میتوانند در عرصههای علم، فرهنگ، اقتصاد و اجتماع نیز نقشآفرین باشند. نخبگانی که خود را شناختهاند و به خود مهار رسیدهاند، در مسیر توسعه علمی و فرهنگی کشور گامهای مؤثرتری برمیدارند. همانگونه که بزرگان ما، از شیخ انصاری و ملاصدرا گرفته تا امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب، اهل تهجد، خلوت و سحرخیزی بودند، زیرا کسی که بر خویشتن حکومت نکند، نمیتواند در سطح ملی یا بینالمللی حکمرانی موفقی داشته باشد.
وی در پایان تأکید کرد: اعتکاف، عبادتی است که پیوندی عمیق با حکمرانی فردی و اجتماعی دارد. اعتکاف با مسجد و عبادت، با خودسازی و با حکمرانی مردمی پیوندی ناگسستنی دارد. اگر این ظرفیت بهدرستی شناخته و هدایت شود، میتواند به الگویی برای تحقق الگوی اسلامی–ایرانی پیشرفت تبدیل شود. از اینرو، لازم است دستگاههای فرهنگی و نهادهای مردمی با همکاری یکدیگر، از ظرفیت اعتکاف برای تربیت انسان، تقویت معنویت و حل مسائل کشور بهرهبرداری کنند.
انتهای پیام/
نظر شما