به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، کنار سجاده مادرش نشسته است؛ نور صبح از میان پرده نازک اتاق میتابد و رد روشنی روی مهر کوچک او میافتد. دستانش هنوز به اندازه دعاهایش کوچکاند، اما در همان خم و راست شدنهای کودکانه، نظم و آرامشی پیداست که ریشه در تکرار دارد. هر رکعت، تمرینی برای تمرکز و برای ایستادن در برابر بیقراریهای آینده است. او شاید هنوز معنای دقیق کلمات را نداند، اما حس میکند کسی آنسوی این واژهها، او را میبیند.
در چنین لحظههایی است که تربیت شکل میگیرد؛ در سایه همین تجربهای ساده و صمیمی. امام جمعه اقلید، باور دارد تربیت دینی از همین تجربههای کوچک آغاز میشود؛ از آنجا که کودک در کنار پدر یا مادر، ایستادن روی سجاده را میآموزد.
حجتالاسلام مجید گشول نماز را تمرینی برای نظم، مسئولیتپذیری و عزت نفس میداند. از نظر او، کودکی که طریقه وضو گرفتن و گفتوگو با خدا را از همان سالهای نخست زندگی میآموزد، انسانی میشود که در نوجوانی کمتر به ورطه بیقراری، خشم یا انزوا میافتد.
او میگوید: «کودکی که لذت گفتوگو با خدا را چشیده باشد، حاضر نیست خود را کوچک کند یا عزتش را به بهای اندک بفروشد.» چنین فرزندی در برابر طوفانهای نوجوانی، مقاومتر است؛ زیرا ریشه در خاک آرام ایمان دارد.
گشول بر نقش خانوادهها نیز تأکید میکند؛ اینکه خانه باید بوی سجاده بدهد، نه از سر اجبار که از جنس دعوت. وقتی پدر و مادر، گوشهای از خانه را به نماز اختصاص دهند، وقتی در جشن تکلیف، نوجوان حس کند بزرگ شدنش با زیبایی و احترام همراه است، عبادت به عادتی شیرین تبدیل میشود، نه وظیفهای خشک.
به باور کارشناسان تربیتی، این نوع پرورش، کودک را در مدار معنا قرار میدهد. او از همان سالهای نخست یاد میگیرد که میان خود و جهان پیوندی برقرار کند، رابطهای که از مهر آغاز میشود و به مسئولیت میرسد.
امام جمعه اقلید، میگوید: «اگر از خردسالی فرزندان خود را با نماز آشنا کنیم، زمینه رشد شخصیتی، عزت نفس و اعتماد به نفس آنها فراهم میشود.»
به سوی تعهد و مسئولیت
حجتالاسلام گشول تأکید میکند که تربیت دینی و عادت به نماز باید از سنین کودکی آغاز شود. به تاکید دارد «فرزندان خود را از خردسالی به نماز عادت دهید؛ در هفت سالگی کودک باید بتواند دو رکعت نماز کامل بخواند.» به گفته او، آموزش تدریجی آداب نماز پیش از ورود به مدرسه، فرصت میدهد که کودکان ارتباط با خدا را در درون خود تجربه کنند و حس ارزشمندی و عزت نفس پیدا کنند.
این تمرین هم به نظم و مسئولیتپذیری کمک میکند، هم از بروز آسیبهای اجتماعی در نوجوانی جلوگیری میکند؛ همانطور که امام جمعه اقلید می گوید «اگر نوجوان نماز بخواند، کمتر در معرض اعتیاد، خشونت و انحراف قرار میگیرد.»
تجربه دینی و رشد شخصیتی
گشول توضیح میدهد که وقتی کودک لذت ارتباط با خدا را تجربه میکند، دیگر حاضر نیست خود را خوار و ذلیل کند و توکل به خدا به بخشی از شخصیت او تبدیل میشود: «فرزند ما یاد میگیرد به خدا اعتماد کند، خودزنی نمیکند و احتمال ابتلا به افسردگی کاهش مییابد.»
بنابراین، پدران و مادران نقش مهمی در این فرآیند دارند؛ ایجاد محیطی مناسب برای نماز، استفاده از سجاده زیبا و فضایی دلنشین در خانه، همراه با همراهی والدین، میتواند علاقه فرزند به عبادت را افزایش دهد.
جشن تکلیف و فرهنگ نماز
حجتالاسلام گشول توصیه میکند که هنگام تکلیف، نوجوانان با جشن و شور تربیت شوند؛ به اعتقاد او «با برگزاری مراسم تکلیف، محیط جذاب و تجربهای مثبت از نماز برای فرزندان ایجاد کنید تا نماز برای آنها لذتبخش باشد.»
به گفته امام جمعه اقلید، این روش علاوه بر ایجاد عادت به نماز، زمینهساز تقویت باورهای اخلاقی و دینی، شکلگیری شخصیت متعهد و کاهش آسیبهای اجتماعی در نوجوانی خواهد بود.
بر اساس دیدگاه کارشناسان تربیتی، تجربه عبادت از کودکی، هم به رشد فردی و هم به انسجام خانواده و جامعه کمک میکند. وقتی کودک با عبادت و نظم نماز بزرگ میشود، مسئولیتپذیری، مدیریت هیجانات و احترام به دیگران را در خود نهادینه میکند. علاوه بر آن، حس اعتماد به نفس و ارزشمندی که از ارتباط با خدا حاصل میشود، پایهای برای مقاومت در برابر آسیبها و فشارهای اجتماعی است.
نظر شما