به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «سید رضا صالحی امیری»، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صبح امروز سه شنبه ۱۵ مهر در نشست خبری با خبرنگاران حوزه به پرسش های آنها پاسخ داد.
در ابتدای این پرسش و پاسخ سید رضا صالحیامیری درباره پاسخگویی مدیران کل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به رسانهها گفت: همه مدیران باید پاسخگو باشند. لازم است تمامی استانها در نشستهای آنلاین با حضور خبرنگاران شرکت کنند. ما نشستهای فصلی نیز برگزار خواهیم کرد تا پس از آن مدیران بتوانند با اصحاب رسانه گفتوگو و تعامل مستقیم داشته باشند.
وزیر میراث فرهنگی و گردشکری و صنایع دستی در پاسخ به پرسشی درباره روند شکلگیری پرونده ثبت جهانی مولانا در یونسکو گفت: موضوع ثبت مولانا، نخستینبار در سال ۱۳۹۲ مطرح شد. آن زمان من ریاست سازمان اسناد و کتابخانهی ملی را برعهده داشتم و از همانجا این پرونده را پیگیری کردیم. در آن دوره، چند کشور درگیر این ماجرا بودند و هرکدام از زاویهی خود، مولانا را به سرزمینشان منسوب میکردند. ترکیه میگفت مولانا از آنِ ماست، چون در قونیه زیسته، تدریس کرده و همانجا آرام گرفته است. افغانستان استدلال میکرد که بلخ زادگاه مولاناست و بنابراین میراث او به آن کشور تعلق دارد هرچند که ان زمان افغانستان درگیر جنگ و مسایل خودش بود و در این مقوله مدعی نبود، ما هم در ایران تأکید داشتیم که زبان، اندیشه و فرهنگ مولانا از بستر زبان فارسی و سنت عرفانی ایرانی برخاسته است.
سیدرضا صالحی امیری توضیح داد: در میان اسناد بررسیشده، نسخهای از مثنوی در قونیه وجود داشت که حدود چهل سال از نسخهی موجود در تهران قدیمیتر بود و من در سفری رسمی آن راهم دیدم. همین مسئله باعث شد تا ترکها با قدرت بیشتری پرونده را در یونسکو مطرح کنند. در مقابل، ما بر این باور بودیم که آنچه مولانا را جهانی کرده، نه فقط نسخه یا مدفن او، بلکه کلام و اندیشهاش است که ریشه در فرهنگ ایرانی و زبان فارسی دارد. در آن زمان، یونسکو میان کشورها داوری کرد و به ما گفت: یا باید وارد مناقشهی فرهنگی شوید، که نتیجهاش حذف هر دو طرف برای همیشه خواهد بود، یا با گفتوگو و تفاهم، این میراث را بهصورت مشترک ثبت کنید. دو راه بیشتر وجود نداشت؛ یا منازعه و حذف، یا تفاهم و ماندگاری. ما راه دوم را انتخاب کردیم. تصمیم گرفتیم بهجای دعوا، دست همکاری بدهیم. به همین دلیل ثبت جهانی مولانا بهصورت مشترک میان ایران و ترکیه شکل گرفت.
وی خاطر نشان کرد: در این مسیر، ما پذیرفتیم که بلخ زادگاه مولاناست، قونیه مدفن و مدرسهی او، و ایران خاستگاه زبانی و فرهنگیِ اندیشهاش؛ همانطور که نوروز هم میراثی است مشترک میان ایران و سیزده کشور، مولانا هم میراثی جهانی است. کلام او متعلق به همهی بشریت است و از مرزها فراتر میرود.
وزیر میراث فرهنگی و گردشکری و صنایع دستی با اشاره به جایگاه شمس تبریزی گفت: در کنار مولانا، همواره نامِ شمس تبریزی برای من اهمیت ویژهای داشته است. شمس، در جهانِ معرفت، بر مولانا تقدم دارد. اگر شمس نبود، مولانایی هم به این معنا پدید نمیآمد. ما در معرفی شمس کوتاهی کردیم و همین باعث شد صرفا قونیه جایگزینِ خوی شود. امروز اما با جدیت، تلاش میکنیم این جایگاه را بازسازی کنیم.
وی با اشاره به تخصیص بودجه ساخت بارگاه شمس تبریزی در خوی اظهار کرد: در سال گذشته، ۳۰ میلیارد تومان برای مرمت و ساخت بارگاه شمس در خوی هزینه شد و ۶۳ میلیارد تومان دیگر نیز به تصویب رسید تا مجموعهای با معماری اصیل ایرانی ساخته شود. این بارگاه نه فقط یک بنای زیارتی، بلکه نماد پیوند عرفان، هنر و گردشگری در ایران خواهد بود.
سیدرضا صالحی امیری تاکید کرد: در روزهای هفتم و هشتم مهر، همزمان با بزرگداشت مولانا و شمس، ما یاد دو ستارهی فروزانِ معرفت ایرانی را گرامی میداریم؛ کسانی که جهان هنوز از نورشان روشن است. باور دارم که امروز بیش از هر زمان دیگری، جهان به کلام مولانا و شمس نیاز دارد؛ کلامی که انسان را به گفتوگو، عشق و همزیستی دعوت میکند.
وی با اشاره به این نکته که قونیه و خوی، دو سرمایهی فرهنگی در دو سوی یک پیوند تاریخی هستند، یادآور شد: این دو شهر یکی مکتبِ مولانا را در خود دارد، دیگری سرچشمهی شمس را. هیچکدام در برابر دیگری نیستند؛ هر دو در امتداد یک حقیقت هستند؛ ما در ایران وظیفه داریم شمس را دوباره به جهان معرفی کنیم، چون شمس تبریزی، خورشیدِ درخشان فرهنگ ایرانی است.
وزیر میراثفرهنگی درباره آخرین وضعیت بافتهای تاریخی گفت: در قمصر، حدود ۱۷ هکتار از محدوده شهری خارج از حریم قرار داشت که طبق مصوبه شورای عالی شهرسازی مقرر شد این محدوده به داخل شهر بیاید و به محوطه سیلک ملحق شود. اکنون تقریباً به مراحل پایانی کار رسیدهایم؛ ما وارث یک تصمیم غلط در دورهای هستیم که سه دهه است دستگاههای مختلف هزینه آن را پرداخت میکنند. در آن زمان مجوز ساخت برای ۲۸۸ پلاک صادر شد و اکنون بازگشت به دهه هفتاد ممکن نیست. این یک نمونه از سوءمدیریت گذشته بود که امروز در حال اصلاح آن هستیم.
صالحیامیری با اشاره به وضعیت بافت تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد توضیح داد: ۳۵ هکتار از محدوده دههدشت دارای بافت تاریخی مربوط به دوره صفویه است و اکنون این بناها بر زمین ماندهاند؛ هم حاکمیت و هم مردم مالک این املاک، هر دو ذیحق هستند. پرسش اینجاست که اگر مسئلهای پنج دهه روی زمین مانده، آیا منصفانه است انتظار داشته باشیم در دو سال حل شود؟ این کار زمانبر است و نمیتوان همه منابع را تنها به دهدشت و سیلک اختصاص داد. با این حال، صدای مردم دهدشت شنیده شده و ما موظفیم پاسخگو باشیم. این حق مردم است که خواهان احیای بافت تاریخی باشند، اما باید اجازه دهند حق حاکمیت برای احیای یک شهر صفوی در قلب کهگیلویه نیز اجرا شود. اگر امروز این آثار زنده را رها کنیم، آیندگان ما را نخواهند بخشید.
سیدرضا صالحیامیری درباره موضوع بازگشت ایرانیان مقیم خارج از کشور گفت: امروز یکی از دغدغههای اصلی رئیسجمهور، ارتباط با ایرانیان خارج از کشور است. ساختار سیاسی کشور در گذشته به تصمیم واحدی در این زمینه نرسیده بود، اما اکنون سیاستها مشخص شده و گامهای جدی برداشته شده است.
وی افزود: ما ابعاد مختلف این موضوع را تحلیل کردیم. کمتر از یک درصد از ایرانیان مقیم خارج که تحصیلکرده و خوشنام هستند، با نظام جمهوری اسلامی زاویه دارند. اکثریت آنان انسانهایی نجیب و وطندوستاند و این قشر، یک ظرفیت بزرگ و مغفولمانده برای کشور است. ما دچار قصور شدیم و از این ظرفیت غفلت کردیم. ایرانیان مقیم خارج ریشه در این سرزمین دارند و مهمترین دغدغهشان اعتماد و احساس امنیت است. نظام باید در مسیر اعتمادسازی و امنیتآفرینی گام بردارد.
وزیر میراث فرهنگی از تشکیل «شورای عالی ایرانیان» با چهار کارگروه تخصصی خبر داد و گفت: این شورا با دستور رئیسجمهور آغاز به کار کرده و امیدواریم این سازوکار جدی به نتایج مثبتی منجر شود.
وی خاطر نشان کرد: در نگاه سنتی، موضوع بازگشت ایرانیان مطرح بود، اما امروز تأکید ما بر حفظ ارتباط با سرزمین مادری است، نه الزام به بازگشت. بهرهگیری از ظرفیت علمی، فناورانه و پزشکی ایرانیان خارج از کشور برای مردم ایران اولویت امروز دولت است.
وزیر میراثفرهنگی درباره وضعیت گردشگری خارجی توضیح داد: آنچه قطعی است، تغییر سیاست کشور از انفعال به رویکرد فعال در روابط با کشورهای همسایه است. در حال حاضر همکاران ما در عراق حضور دارند و خود من نیز به چند کشور منطقه سفر خواهم کرد. هم اکنون حدود ۴۰ هزار گردشگر عراقی وارد گیلان شدهاند. ما در حال بازگشت به وضعیت پایدار هستیم اما طبیعی است که در سایه شرایط «نه جنگ و نه صلح»، روندها کندتر پیش میرود. پیشبینی ما این است که تا پایان سال به ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار گردشگر برسیم که برابر با حداکثر میزان سال گذشته است.
سیدرضا صالحی امیری با بیان اینکه روند عادیسازی گردشگری در منطقه حداقل شش ماه تا یک سال زمان ببرد، یادآور شد: نباید فراموش کرد که حتی اسرائیل نیز در اثر جنگ اخیر از ۴.۵ میلیون گردشگر به ۵۸ هزار نفر سقوط کرده است. پس تنها ما نیستیم که تحت تأثیر وضعیت خاورمیانه قرار گرفتهایم.
«سید مصطفی فاطمی»، مدیرکل گردشگری داخلی نیز در تکمیل صحبت های وزیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی گفت: ما پیگیر بازگشت گردشگران خارجی هستیم. پس از بحران جنگ، موضوع گردشگری انفرادی مطرح شد و پیشبینی میکنیم تا چند روز آینده، شرایط گردشگری کشور به وضعیت پیش از جنگ بازگردد.
وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اظهار کرد: با «جنگ» مهمترین متغیر مؤثر بر تحولات منطقه است، باوجود تأثیرات شرایط امنیتی بر گردشگری منطقه، ایران در ماههای نخست امسال رشد ۴۸/۵ درصدی گردشگر ورودی را تجربه کرده و روند بازگشت به ثبات ادامه دارد.
سیدرضا صالحی امیری درباره وضعیت گردشگری کشور توضیح داد: متغیر اصلی تحولات منطقه پدیدهای بهنام جنگ است؛ آیا کسی میتواند این واقعیت را انکار کند؟ حتی عراق نیز از اثرات جنگ مصون نمانده است. در سال گذشته رشد ۲۵ درصدی گردشگری را تجربه کردیم. هرچند در حوزه «ایرانهراسی» بسیار هزینه کردهایم، اما در فضای جنگ، هیچ گفتوگویی اثرگذار نیست. در فروردین و اردیبهشت امسال ۴۸/۵ درصد رشد گردشگر ورودی داشتیم، اما پس از بالا گرفتن زمزمههای جنگ، این رشد روندی کاهشی پیدا کرد که بهتدریج در حال جبران است.
وی با اشاره به اینکه بیشترین گردشگران ما در حال حاضر از کشور عراق است، گفت: مردم عراق نیز بیشترین مسافرانشان از ایران هستند؛ این ارتباط، طبیعت دو ملت همفرهنگ و همدین است. هدفگذاری امسال ما رشد ۲۵ درصدی بود که حتماً به آن خواهیم رسید، هرچند جنگ بسیاری از معادلات کشور را ازجمله در حوزه گردشگری تغییر داد.
نظر شما