خبرگزاری شبستان_ خراسان جنوبی؛ صدای ضربههای چکش بر سطح سرد فلز، نوید بازگشت هنری را میدهد که قدمتی ۳۰۰ ساله دارد. قلمزنی بر مس و برنج، یکی از اصیلترین رشتههای هنرهای سنتی ایران، دوباره جان گرفته است و این بار، با دستان هنرمندانی که نهتنها میراثدار گذشتهاند، بلکه پیامآور آیندهای روشن برای این هنر هستند.
در این گزارش، به سراغ یکی از تولیدکنندگان جوان و پرتلاش این رشته رفتهایم؛ کسی که با عشق، پشتکار و خلاقیت، توانسته روح تازهای در کالبد این هنر بدمد. او نهتنها نقشها و طرحهای سنتی را زنده کرده، بلکه با تلفیق سبکهای نو، قلمزنی را به دل زندگی مدرن آورده است.
ابوالفضل حسنی، کارآفرین و تولیدکننده ظروف قلمزنی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان به مسیر پرچالش خود در صنعت ظروف قلمزنی اشاره کرد و گفت: در سال ۱۳۹۰، برای نخستینبار تدریس رشتهی قلمزنی روی فلز در استان خراسان جنوبی آغاز شد و من نیز در همان سال، در هنرستان تهامی، آموزش این هنر را آغاز کرده و بهصورت تخصصی در این رشته تحصیل کردم.
وی با بیان اینکه هنرستان تهامی با راهاندازی رشتهای مرتبط با صنعت قلمزنی، بستری مناسب برای آموزش و توسعهی این هنر را فراهم کرد، افزود: از همان زمان تحصیل در این رشته، فعالیت عملی خود را نیز با کمک یکی از اساتید قلمزنی آغاز کردم و با علاقه و پشتکار، قدم در مسیر احیای یکی از هنرهای اصیل گذاشتم.
جوان کارآفرین و تولید کننده ظروف قلم زنی با بیان اینکه ورودم در این مسیر بهدلیل علاقه شخصی به این هنر و صنعت بوده و نه بهخاطر کسب درآمد، گفت: بعد از فارغالتحصیلی از هنرستان، تصمیم گرفتم در خانه به تولید و عرضه ظروف قلمزنی بپردازم و به این ترتیب کار معرفی و فروش را در فضای مجازی آغاز کردم.
حسنی بیان کرد: تا سال ۱۳۹۴ بیشتر فعالیتهای من در زمینه معرفی، فروش و بازاریابی در فضای مجازی بود و تولیداتم را از طریق فضای مجازی به نمایش میگذاشتم و با پاسخ به مشتریها و جلب توجه آنها، پیشرفتهای زیادی به دست آوردم و بعد از اتمام سربازی تصمیم گرفتم که کارگاه کوچک راهاندازی کنم.
این کارآفرین خراسان جنوبی با اشاره به راهاندازی کارگاه و چالشهای مالی پیش رو افزود: از سال ۱۴۰۰ تصمیم به راهاندازی کارگاه بهطور رسمی گرفتم اما شرایط اقتصادی و کمبود منابع مالی، یکی از بزرگترین چالشهای پیش رویم بود.
حسنی اظهار کرد: در ابتدا کارگاه تولیدی راه اندازی کردم اما عواید حاصل از فروش کفاف زندگی را نداشت و به همین دلیل به این نتیجه رسیدم که در کنار کار کارگاهی، کار فروشگاهی را نیز توسعه و گسترش دهم.
وی گفت: برای راهاندازی قسمت فروشگاهی درخواست دریافت وام ۱۵۰ میلیون تومانیام را به اداره میراث فرهنگی ارائه کردم، اما در نهایت تنها مبلغ ۶۰ میلیون تومان به من پرداخت شد، اما با وجود این محدودیتها، موفق به راهاندازی قسمت فروشگاهی در کارگاه شدم.
وی تأکید کرد: در طول این مدت تمام تلاش خود را برای پیشبرد امور به کار گرفتم در بسیاری از مواقع، حتی منابع مالی کافی برای تهیه ابزار و مواد اولیه در اختیار نداشتم اما با پشتکار و تلاش مستمر، سعی کردم کیفیت تولیداتم را در سطح مطلوب حفظ کنم.
وی با بیان اینکه بیشتر مشتریان من از شهرهای بزرگ هستند یادآورشد: در ابتدای فعالیت، زمانی که فروش محصولات را بهصورت مجازی آغاز کردم، تولیداتم را آماده کرده و شخصا برای عرضه به شهرهای بزرگی مانند تهران و مشهد برده و فروش ظروف به صورت حضوری بود و خوشبختانه با این روش توانستم مشتریان خوبی از نقاط مختلف کشور جذب کنم.
این کارآفرین جوان افزود: در حال حاضر بخش عمدهای از سفارشهایم به شهرهای بزرگی مانند تهران، مشهد و... ارسال میشود و خوشبختانه توانستهام رضایت و توجه مشتریان را جلب کنم.
حسنی اظهارکرد: بهطور کلی، فعالیتهایم در این مدت، بهویژه در ایام نوروز، با استقبال و بازخورد بسیار خوبی همراه بوده است.
وی با توجه به نامگذاری امسال در خصوص حمایتهای دولتی از کارآفرینان گفت: در شرایط کنونی، حمایتهای بیشتری از سوی دولت میتواند به کارآفرینان کمک کند و حایت از تولیدکنندگان و کارآفرینان باعث دلگرمی و مهاجرت معکوس آنها میشود.
وی یادآورشد: برای گسترش فضای فروشگاهی، پیگیریهای زیادی برای دریافت تسهیلات داشتم که متاسفانه به بهانه اینکه یک نوبت تسهیلات دریافت کردهاید میراث فرهنگی با درخواست دریافت وام من موافقت نکرد.
تولید کننده ظروف قلمزنی تاکید کرد: برای گسترش فضای فروشگاهی، نیاز به دریافت تسهیلات دارم و در این راستا پیگیری هایی نیز با بسیج سارندگی انجام و قول پرداخت تسهیلات ۱۵۰ میایون تومانی از سوی این نهاد داده شده است.
حسنی اظهار کرد: توانایی راهاندازی کارگاهها و دورههای آموزشی متنوع برای حداقل ۱۰ نفر را به صورت رایگان برای نهادهایی مانند سازمان فنیوحرفهای، میراث فرهنگی، بسیج سازندگی و سایر ارگانهایی که در تأمین وام مورد نیاز من همکاری کنند، دارم و این دورهها میتوانند برای علاقهمندان به این حوزه بسیار مفید باشند.
وی همچنین به ضرورت توجه به تولید داخلی و حمایت از کارآفرینان در سال «سرمایهگذاری برای تولید» تأکید کرد و افزود: با توجه به شرایط اقتصادی و مشکلات مالی در مسیر پیش رو هرگونه حمایت دولتی میتواند موجب رشد و شکوفایی بیشتر این صنعت و ایجاد اشتغال پایدار شود.
حسنی به آینده کار خود اشاره کرد و گفت: با توجه به شرایط خانوادگی و تک فرزند بودن ترجیح دادهام برای حمایت از خانواده در خراسان جنوبی بمانم، اما با توجه به این مهم که بارها شرایط بسیار مناسب کاری به من پیشنهاد شده است احتمال مهاجرت به تهران را نیز در نظر دارم تا بتوانم فعالیتهای خود را در سطح گستردهتری ادامه دهم.
ابوالفضل حسنی، نمونهای از کارآفرینان پرتلاش است که با وجود چالشها و کمبود منابع مالی، با دستانی خالی اما با پشتکار توانسته کسب و کار خود را راهاندازی کرده و در این مسیر موفقیتهای چشمگیری کسب کند. امید میرود که حمایتهای دولتی از چنین کارآفرینانی، موجب رشد بیشتر صنعت تولید داخلی و اشتغالزایی در استانهای مختلف کشور شود.
در ادامه حسنعلی فولادی، معاون صنایع دستی میراث فرهنگی خراسان جنوبی با بیان اینکه قلمزنی تزیین و کندن بر روی اشیای فلزی به ویژه مس، طلا، نقره، برنج و یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم با ضربه چکش بر روی اجسام فلزی است، گفت: هنر قلمزنی، در دستهبندی هنرهای صناعی و گروه صنایع دستی فلزی قرار میگیرد و یکی از کهنترین و زیباترین هنرهای سنتی ایران است که در خراسان جنوبی، به ویژه در شهرستان کویری طبس، ریشهای عمیق و تاریخی دارد.
وی قدمت این هنر در استان را حدود ۳۰۰ سال اعلام کرد و افزود: هنر قلمزنی روایتگر ذوق و ظرافت هنرمندان این خطه است که تا سال ۱۳۶۶ از رونق خوبی برخوردار بوده است.
فولادی با بیان اینکه قلم زنی طبس ابتکار ویژه مسگرهایی بوده است که در فروش کالاهای تولیدیشان بر اساس کیفیت، زیبایی و نقوش با هم رقابت میکنند، یادآورشد: قلم زنی طبس از شیوه های منحصر بفرد قلم زنی مس است که با ریزه قلم (زمینه پر یا عکسی) تا حدود زیادی مشابهت دارد و مهارت هنرمندان و صنعتگران طبسی در ایجاد نقوش ظریف سرآمد هنرهای دستی استان خراسان جنوبی و کشور است.
وی از چالشهای پیش رو در زمینه رکورد و افت شدید این هنر در این سالها به افزایش روزافزون ظروف ملامینی، پلاستیکی و ... ،گرانی مواد اولیه نظیر ورق مس و محدود شدن بازار و بالا رفتن هزینه های تمام شده کار اشاره کرد.
به گفته وی ما بر این باوریم که قلمزنی طبس، صرفاً یک صنعت نیست، بلکه بخشی از هویت تاریخی خراسان جنوبی است که حفظ و شکوفایی آن، وظیفهای ملی است و انتظار میرود با حمایتهای لازم، ضربان این هنر ۳۰۰ ساله، بار دیگر با قدرت بر فلز مس به صدا درآید.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر قلمزنی در بیشتر شهرستان های استان از جمله طبس و بیرجند با نمونه های قلمزنی سایر استانها از جمله اصفهان، شیراز و تبریز مطابقت دارد.
فولادی افزود: مهارت قلم زنی ویژه طبس به شماره ۲۰۶۰ در ۲۹ بهمن ماه ۱۳۹۸ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است.
وی از اقدامات انجام شده معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی استان با هدف حفظ و احیای این هنر ارزشمند به برگزاری دورههای آموزشی تخصصی و کارگاهی با هدف انتقال دانش از اساتید برجسته به نسل جوان، حمایت از بازارچهها، پیگیری اعطای تسهیلات کم بهره به صنعتگران برای تجهیز کارگاهها و تأمین مواد اولیه اشاره کرد.
وی در خصوص پرداخت تسهیلات تأکید کرد: هنرمندان متقاضی استفاده از تسهیلات تبصره ۱۸ و مشاغل خانگی بر اساس قانون، چنانچه یکبار از این تسهیلات استفاده کرده باشند، مجددا حق استفاده از این تسهیلات را ندارند ولی در سال جاری برای توسعه کسب و کارهایی که قبلا تسهیلات دریافت کرده اند و حق استفاده از تسهیلات مکرر نداشته اند در قالب تسهیلات ابلاغی تبصره ۱۵ محدودیت فوق برداشته شده و می توانند مجددا متقاضی دریافت تسهیلات باشند.
نظر شما