به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، مسجد در فرهنگ اسلامی، پناهگاه دلهای بیقرار و سنگر تربیت انسانهای مؤمن و مسئول است. از صدر اسلام تا دوران معاصر، هر تحول اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی از مسجد آغاز شده و در دامان آن بالیده است. اما در دنیای پرهیاهوی امروز، که دغدغههای معیشتی، فضای مجازی و تحولات اجتماعی بخشی از نقشهای سنتی نهاد مسجد را کمرنگ کردهاند، احیای کارکرد واقعی مسجد بیش از هر زمان دیگر ضرورت یافته است.
در همین مسیر، «سند ملی مسجد» بهعنوان یکی از مهمترین طرحهای راهبردی کشور در حوزه دین و فرهنگ، با هدف بازتعریف جایگاه مسجد در زندگی مردم و بازطراحی ساختار مدیریتی آن تدوین شده است. این سند میکوشد تا با تکیه بر دانش مدیریتی نوین، مشارکت مردمی و هماهنگی بین دستگاههای فرهنگی، مساجد را از وضعیت کمتحرکی و گاه خاموشی خارج کرده و به مراکز فعال و اثرگذار اجتماعی بدل سازد.
در استان فارس که همواره بهعنوان یکی از قطبهای فرهنگی و دینی کشور شناخته میشود، اجرای این سند با نگاه ویژهای دنبال میشود. حجتالاسلام حسین امیدی، مدیر ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی هنری مساجد فارس و مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد استان، بر این باور است که اگر مفاد سند ملی مسجد بهدرستی در بدنه مدیریتی مساجد پیادهسازی شود، شاهد تحولی عمیق در حیات اجتماعی و فرهنگی محلات خواهیم بود.
او در گفتوگویی تفصیلی با خبرگزاری شبستان، از ضرورت اجرای دقیق شیوهنامههای مرتبط با سند، نقش مردم در پویاسازی مساجد، چالشهای موجود در مدیریت محلی و راههای رسیدن به «مسجد تراز انقلاب اسلامی» سخن گفت؛ گفتوگویی که میتواند تصویری روشن از آینده مسجد در جامعه امروز ایران ترسیم کند.
شبستان| کمی درباره اهمیت سند ملی مسجد و اهداف اصلی آن بفرمایید.
سند ملی مسجد در حقیقت یک نقشهراه جامع برای اداره و پویاسازی مساجد در سراسر کشور است. این سند مشخص میکند که مثلاً یک مسجد در فلان محله با چه رویکردی باید اداره شود، ترکیب نیروهای مؤثر در اداره مسجد چگونه باشد، و هرکدام از ارکان مسجد—از امام جماعت تا هیئت امنا و خادم—چه وظایفی دارند تا مسجد بتواند به آن نتیجه مطلوب و مردمی برسد.
شبستان| این سند چه ویژگیهایی دارد که آن را از دستورالعملهای قبلی متمایز میکند؟
تفاوت بزرگ این سند با طرحهای گذشته در جامعیت و جزئینگری آن است. ما در ذیل سند ملی مسجد، شیوهنامههای اجرایی دقیق و پیوستهای کاربردی داریم که بهصورت مرحلهبهمرحله نحوه اداره هر مسجد را مشخص میکند. وقتی این شیوهها بهصورت کامل در ساختار مساجد پیادهسازی شود، میتوانیم بگوییم شاهد تحولی واقعی در حوزه مسجد خواهیم بود.
شبستان| در صحبتهای خودتان به «احیای مساجد خاموش» اشاره کردید. منظورتان از این اصطلاح چیست؟
متأسفانه در برخی نقاط شاهد مساجدی هستیم که فعالیتشان کمرنگ شده یا در بعضی ساعات روز حتی درِ آنها بسته است. گاهی میبینیم نماز صبح در مسجدی اقامه نمیشود یا مردم بهدلیل نبود خادم فعال یا هماهنگی مناسب، از مسجد فاصله گرفتهاند. ما این وضعیت را «مسجد خاموش» مینامیم.
اما اگر مفاد سند ملی مسجد اجرا شود، این مساجد دوباره فعال میشوند، درهایشان به روی مردم باز میماند و نقش اجتماعی، فرهنگی و دینی خود را بازمییابند.
شبستان| بخش مهمی از مشکلات مساجد به مدیریت آنها برمیگردد. در این زمینه چه برنامهای دارید؟
دقیقاً همینطور است. بخشی از چالشها به خادم، هیئت امنا یا حتی نبود هماهنگی میان اعضای مسجد بازمیگردد. در سند ملی مسجد و شیوهنامههای مرتبط، همه این موارد بهصورت روشن تعریف شده است. ما تأکید داریم که مدیریت مسجد باید بر اساس معیارهای علمی، مردمی و دینی بازطراحی شود تا مشکلات ساختاری کاهش یابد.
شبستان| اگر مسجدی با مشکل یا ناهماهنگی مواجه بود، چگونه میتواند موضوع را پیگیری کند؟
از مردم و متولیان محترم مساجد خواهش میکنم در صورت مشاهده هرگونه مشکل، پیشنهاد یا نیاز به راهنمایی، حتماً به مرکز رسیدگی به امور مساجد استان فارس مراجعه کنند.
این مرکز در مصلای قدیم نماز جمعه شیراز، مسجد شهدا (مسجد نوح) واقع شده و همکاران ما هر روز صبح آماده پاسخگویی به دغدغههای مردم هستند.
همچنین در شهرستانها، دفاتر ائمه جمعه مسئول پیگیری مسائل مربوط به حوزه مسجد هستند تا مشکلات در کوتاهترین زمان برطرف شود.
شبستان| سخن پایانی شما برای فعالان فرهنگی و مردمی چیست؟
احیای مسجد به همت مردم و مؤمنان محلات نیاز دارد. اگر هر کدام از ما سهم خود را در آبادانی مسجد ایفا کنیم، به تعبیر رهبر معظم انقلاب، به سمت تحقق «مسجد تراز انقلاب اسلامی» حرکت خواهیم کرد. امیدوارم با همکاری مؤمنان، هرچه زودتر شاهد رونق دوباره مساجد و حضور پرشور مردم در خانههای خدا باشیم.
نظر شما