به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، عملیات ثامنالائمه(ع) در پنجم مهرماه ۱۳۶۰، بهعنوان نخستین پیروزی بزرگ ایران در دوران دفاع مقدس، ورق جنگ را برگرداند. این عملیات تنها یک حرکت نظامی نبود، بلکه نمادی از ایمان، اتحاد و تبعیت از فرمان امام خمینی(ره) بود که با جمله تاریخی «حصر آبادان باید شکسته شود» مسیر جنگ را تغییر داد.
شکست حصر آبادان، نهتنها یک پیروزی میدانی، بلکه نقطه عطفی در تاریخ ایران معاصر شد؛ جایی که ارتش، سپاه، بسیج و عشایر در کنار یکدیگر ایستادند و به جهانیان نشان دادند که ملت ایران تسلیمپذیر نیست.
آغاز جنگ و موقعیت آبادان
سردار بنادری جانباز و فرمانده دفاع مقدس در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در ایلام با تبریک فرارسیدن سالروز شکست حصر آبادان، اظهار کرد: در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، ارتش بعث عراق با حمایت آشکار و پنهان قدرتهای جهانی، حملهای سراسری را به مرزهای ایران آغاز کرد. صدام جنایتکار، رهبر حزب بعث، با غرور و توهم قدرت نظامی، تصور میکرد که ایران پس از انقلاب اسلامی و تغییرات در ساختار ارتش، توان مقاومت ندارد. بسیاری از فرماندهان ارتش بازنشسته یا برکنار شده بودند و سازمان ارتش در حال بازسازی بود. همین موضوع دشمن را به اشتباه انداخت.
وی افزود: یکی از نخستین اهداف صدام، تصرف آبادان بود؛ شهری بندری با موقعیتی استراتژیک در حاشیه اروندرود. برخلاف تصور عمومی که تنها پالایشگاه بزرگ نفت آبادان را مهم میدانستند، هدف اصلی بعثیها کنترل کامل بر شهر آبادان بود تا با در دست گرفتن این نقطه، بر بخش وسیعی از جنوب ایران تسلط یابند.
وی ادامه داد: در ۱۹ مهرماه ۱۳۵۹، نیروهای بعثی با عبور از رودخانه کارون به سمت آبادان حرکت کردند. اندکی بعد، آنها توانستند از رودخانه بهمنشیر هم عبور کنند و حلقه محاصره آبادان را تکمیل نمایند. تنها جاده ماهشهر ـ آبادان راه ارتباطی شهر با دیگر نقاط ایران باقی ماند.
فرمان امام، شکافهای احتمالی میان ارتش و سپاه را از میان برداشت و همه نیروها در کنار هم برای یک هدف مشترک آماده شدندفرمان تاریخی امام خمینی(ره)
در این شرایط حساس، امام خمینی(ره) فرمانی صادر کردند که مسیر جنگ را تغییر داد: «حصر آبادان باید شکسته شود.» این جمله کوتاه، اما قاطع، در حکم یک استراتژی نظامی، یک تکلیف شرعی و یک فرمان ملی بود. برای رزمندگان، کلام امام همچون ندای الهی بود. ارتش، سپاه، بسیج و عشایر مأمور شدند که با اتحاد کامل، محاصره آبادان را بشکنند.
این فرمانده دوران دفاع مقدس در ادامه گفت: صدور این فرمان، تأثیر روانی بزرگی داشت. روحیه رزمندگان تقویت شد و حتی در میان مردم، امید تازهای زنده گشت. فرمان امام، شکافهای احتمالی میان ارتش و سپاه را از میان برداشت و همه نیروها در کنار هم برای یک هدف مشترک آماده شدند.
آمادهسازی برای عملیات ثامنالائمه(ع)
وی ادامه داد: پس از فرمان امام، ارتش جمهوری اسلامی ایران با محوریت لشکر ۷۷ خراسان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروهای بسیج مردمی و عشایر منطقه گرد هم آمدند. این لشکر بهعنوان یکی از یگانهای زبده ارتش، مسئولیت اصلی عملیات را بر عهده گرفت. فرماندهان ارتش با تجربه رزمی خود، طرحی منسجم برای آزادسازی آبادان ارائه کردند.
نقش سپاه، نیروهای مردمی و عشایر
سردار بنادری در ادامه بیان کرد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج مردمی، با نیروهای پرشور و داوطلب، در کنار ارتش قرار گرفتند. برای نخستین بار در تاریخ جنگ، شاهد هماهنگی گسترده و عملیاتی میان ارتش و سپاه بودیم.
عشایر غیور خوزستان در این میان نقشی فراتر از مدافعان محلی ایفا کردند. آنان در شرایطی که دشمن بهطور مداوم شهر و روستاها را زیر آتش میگرفت، همچنان به کشاورزی ادامه میدادند تا بخشی از نیاز غذایی رزمندگان را تأمین کنندبنادری ادامه داد: عشایر غیور خوزستان در این میان نقشی فراتر از مدافعان محلی ایفا کردند. آنان در شرایطی که دشمن بهطور مداوم شهر و روستاها را زیر آتش میگرفت، همچنان به کشاورزی ادامه میدادند تا بخشی از نیاز غذایی رزمندگان را تأمین کنند. علاوه بر این، عشایر با سلاحهای سنتی و امکانات محدود خود، در کنار نیروهای سپاه و ارتش، به دفاع از مرز اروند رود پرداختند.
ابتکارهای میدانی
یکی از ابتکارهای مهم، ساخت پلهای بومی توسط رزمندگان بود تا تانکها و خودروهای زرهی بتوانند از رودخانهها عبور کنند. این پلها که با امکانات ساده اما خلاقانه ساخته شدند، نقش حیاتی در موفقیت عملیات داشتند.
روایت سردار
سردار عبدالحسن بنادری از آن روزها چنین یاد میکند: دشمن فکر میکرد ایران توان دفاع ندارد. تصور آنها این بود که تهران ظرف چند روز سقوط خواهد کرد. اما امام خمینی(ره) وقتی فرمودند حصر آبادان باید شکسته شود، همه ما احساس کردیم تکلیفی الهی بر دوشمان گذاشته شده است.
او ادامه داد: هماهنگی گسترده میان ارتش، سپاه و بسیج مثالزدنی بود. شب عملیات با رمز «نصر من الله و فتح قریب» آغاز شد. دشمن مقاومت زیادی میکرد اما ایمان رزمندگان کار را پیش بُرد. ما حتی در سختترین شرایط، قمقمههای آب را به هم تعارف میکردیم تا کسی بیرمق نشود. امدادهای الهی را در همان ساعات اولیه حس میکردیم.
آغاز عملیات
وی گفت: عملیات ثامنالائمه(ع) در ساعت ۱۲ شب آغاز شد. حملهای هماهنگ از سوی ارتش، سپاه و نیروهای مردمی، به مواضع دشمن صورت گرفت. آتش سنگین توپخانه ایران بر سر نیروهای بعثی فرو ریخت. خطوط دفاعی دشمن یکی پس از دیگری در هم شکست. تا ساعت ۱۱ صبح روز بعد، محاصره آبادان بهطور کامل شکسته شد. این عملیات در کمتر از ۱۲ ساعت به نتیجه رسید و دشمن مجبور به عقبنشینی شد. نتایج عملیات ثامنالائمه(ع) فراتر از انتظار بود: بیش از ۲۰۰۰ نفر از نیروهای متجاوز کشته شدند. بیش از ۲۰۰۰ نفر از نیروهای بعثی به اسارت درآمدند. غنائم جنگی فراوانی شامل خودروهای زرهی، ادوات نظامی و تجهیزات سنگین به دست نیروهای ایرانی افتاد. این غنائم بعدها در عملیاتهای دیگر مورد استفاده قرار گرفت. از نظر سیاسی و روانی نیز، این عملیات نخستین پیروزی بزرگ ایران در جنگ بود که به جهانیان نشان داد جمهوری اسلامی توان مقاومت و حمله دارد.
بازتاب داخلی و جهانی
وی افزود: شکست حصر آبادان، موجی از شادی و امید در ایران ایجاد کرد. روحیه رزمندگان در جبههها بهشدت تقویت شد و مردم ایران که ماهها زیر فشار اخبار تلخ سقوط خرمشهر و اشغال سرزمینها بودند، نفسی تازه کشیدند.
وی ادامه داد: در سطح جهانی، این پیروزی نگاهها را تغییر داد. قدرتهای حامی صدام دریافتند که ایران تسلیمپذیر نیست و ارتش و سپاه توان هماهنگی و پیروزی دارند.
تحلیل کارشناسان دفاع مقدس
سردار گفت: کارشناسان جنگ، عملیات ثامنالائمه(ع) را نقطه عطف دفاع مقدس میدانند. این عملیات نشان داد که همکاری ارتش و سپاه، کلید موفقیت است. همچنین، پیروزی آبادان مقدمهای برای عملیاتهای بزرگ بعدی همچون طریقالقدس، فتحالمبین و بیتالمقدس بود که در نهایت به آزادسازی خرمشهر منجر شد.
پیام برای نسل امروز
سردار بنادری در پایان تأکید کرد: پیام عملیات ثامنالائمه(ع) برای نسل امروز این است که هر جا اتحاد و ایمان باشد، هیچ مانعی توان ایستادگی در برابر ملت ایران را ندارد. اگر آن روز ارتش، سپاه، بسیج و عشایر در کنار هم نبودند، آبادان آزاد نمیشد. امروز هم اگر جامعه ما همدل و متحد باشد، هیچ دشمنی توان ایستادگی در برابر ما را ندارد.
شکست حصر آبادان، تنها یک عملیات نظامی موفق نبود؛ بلکه نمادی از همبستگی ملی، تبعیت از ولایت و ایمان به نصرت الهی بود. این عملیات ثابت کرد ملت ایران، حتی در سختترین شرایط، با اتحاد میتواند بر دشمنی تا دندان مسلح غلبه کند.
پیروزی ثامنالائمه(ع) نهتنها راهبرد نظامی ایران را تغییر داد، بلکه امید و اعتماد به نفس ملی را زنده کرد. امروز، پس از گذشت بیش از چهار دهه، یاد آن حماسه همچنان الهامبخش نسلهاست و پیامش روشن است: «ما میتوانیم.»
نظر شما