به گزارش خبرنگار زنان و خانواده خبرگزاری شبستان؛ حضور زنان در هشت سال دفاع مقدس، حماسه همراهی، همدلی، صبوری، ترغیب و برانگیختگی، ایثار و پاکبازی آنها چنان عظیم و ستودنی است که بی تردید در تاریخ ایران بی بدیل و بی نظیر است و نمونه هایی هم اندازه صدر اسلام و همانند کربلا در آن فراوان می توان یافت. در حماسه مقاومت مردم مسلمان ایران در برابر هجوم وحشیانه ارتش بعثی عراق به خاک میهن اسلامی که زمینه حضور گسترده زنان را در خطوط مقدم و پشتیبانی جبهه فراهم کرد، زنان فداکار با حضور مؤثر و گسترده خویش در بخشهای گوناگون سهم خود را در دفاع از کیان انقلاب اسلامی و میهن ایفا کردند. زنان برای اینکه عدم حضورشان در جبههها را جبران کنند، در پشت جبهه با ابتکاراتی که از خود نشان میدادند فعالیت کرده و از هر راهی به جبههها کمک میکردند. جنگ توانسته بود در زنان این روحیه را به وجود آورد که به کارهایشان جهت و حرکت بدهند. آنان همه چیز را در رضایت خدا میدیدند و از آسایش و آرامش خود مایه میگذاشتند تا خدمتی به نفع جبههها و برای خشنودی خدا انجام دهند. لذا در این خصوص با دکتر مریم اسماعیلی، استاد حوزه و مدیر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی تبلیغی جامعه الزهرا(س) گفتگویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
این استاد حوزه در پاسخ به سوال ناگفته های زنانه دفاع مقدس (از نقش آفرینی پشت جبه ها در تهیه و دوخت لباس تا غذا و انواع خوراکی های قابل نگهداری در جبهه ها تا رضایت به حضور همسر و فرزند در جبهه، صبوری در مواجهه با اسارت، جانبازی و شهادت آنها) و اینکه چرا این واقعیات کمتر پرداخته شده و چطور باید از آنها سخن بگوییم، امروز که نیازمند تدوین و ارائه و اجرای الگوی سوم زن هستیم بازخوانی این نقش و حضور چقدر ضرورت دارد؟ اظهار کرد: تاریخنگاری جنگ عموماً با رویکرد نظامی و مردانه نوشته شده و روایت رسمی غالباً بر حضور مستقیم مردان در جبهه تمرکز دارد، در حالی که نقش زنان در پشتیبانی و صحنههای غیرنظامی جنگ کمتر دیده و تحلیل شده است. بسیاری از نقشها و فداکاریهای زنان در سطح اجتماعی، فرهنگی، امدادی و پشت جبهه بوده و روایتهای این حضور زنانه در اسناد رسمی، کمتر منعکس شده یا به حاشیه رانده شده است. همچنین زنانی که جانباز یا اسیر شدهاند و یا خانواده جانباز و شهید بودهاند، کمتر در پژوهشها دیده شدهاند.
وی اظهار کرد: سنتهای فرهنگی و اجتماعی که حضور زنان در عرصههای جنگ و مقاومت به خصوص نقشهای غیر رزمندگان را کمتر برجسته کرده و روایتهای زنانه را مجال حضور رسمی ندادند.
روایتهای شفاهی و خاطرات زنانه بازخوانی و منتشر شود
وی با اشاره به چگونگی سخن گفتن از این واقعیت ها تصریح کرد: باید روایتهای شفاهی و خاطرات زنانه بازخوانی و منتشر شود تا بخشی از تاریخ جمعی که نادیده مانده را جبران کند. چرا که حمایت از پژوهشها و آثار زنانه که دیدگاهها و ابعاد انسانی، عاطفی و اجتماعی جنگ را بازنمایی میکنند اهمیت دارد. در واقع توجه به نقش زنان به عنوان الگو و تجلیل از فداکاریها از طریق مستندنگاری، نمایش، کتاب و رسانههای فرهنگی میتواند در تثبیت جایگاه آنان موثر باشد.
اسماعیلی با بیان اینکه ضرورت بازخوانی نقش و حضور زنان امروز، به ویژه در تدوین و اجرای الگوی سوم زن از اهمیت بالایی برخوردار است افزود: بازخوانی این نقشها میتواند الگویی از مقاومت، ایثار و صبوری برای زن معاصر و نسلهای آینده فراهم آورد. چنین بازخوانیای در توسعه فرهنگی و اجتماعی و ارتقاء شناخت عمومی نسبت به نقش همهجانبه زنان در دفاع مقدس کمک میکند و پرکردن خلأ تاریخی و شناخت هویت زن ایرانی در شرایط بحرانی است.
الگوی سوم زن میتواند بر پایهی تجربهها و آموزههای مقاومت زنانه شکل گیرد
این استاد حوزه بیان کرد: الگوی سوم زن میتواند بر پایهی این تجربهها و آموزههای مقاومت زنانه شکل گیرد تا نقش زنان در همه عرصهها از جمله دفاع اجتماعی و فرهنگی تقویت شود. نتیجه آنکه، پرداختن بیشتر به این ناگفتهها و بازخوانی آنها واجب است تا به زنان در نقشهای متنوعشان در دفاع مقدس حق مطلب ادا شود و این تجربه غنی برای نسل امروز و فردا حفظ و منتقل گردد.
مدیر مطالعات و برنامه ریزی فرهنگی تبلیغی جامعه الزهرا(س) خاطر نشان کرد: کارشناسان معتقدند: نقش زنان در دفاع مقدس ۱۲ روزه، استمرار و تکامل نقش زنان در دهه ۶۰ و هشت سال دفاع مقدس است، با تفاوتهای مهمی که نشاندهنده رشد و کمال حضور آنهاست.
وی در ادامه گفت: در دفاع مقدس هشت ساله، زنان عمدتاً در پشت جبهه نقش پشتیبانی داشتند؛ از جمله تهیه مواد غذایی، درمان و مراقبت از مجروحان و حضور محدود در خط مقدم. اما در جنگ ۱۲ روزه، زنان علاوه بر پشتیبانی، در صف اول جنگ رسانهای و نبرد روانی حضور داشتند و نقشهای فرماندهی، پرستاری، خبری و دیگر مسئولیتهای حساس را به عهده گرفتند که بیانگر تکامل و بلوغ عملکردی آنها است.
اسماعیلی ادامه داد: همچنین در دفاع مقدس ۱۲ روزه، شاهد شهادت زنان بیشتری بودیم که نشان از حضور موثر و مستقیمتر آنان در خط مقدم دارد. از نظر انسجام خانوادگی و ملی، زنان همچنان نقشی کلیدی ایفا کردند؛ به گونهای که همبستگی اجتماعی، مقاومت و آرامش جامعه با مشارکت فعال آنان حفظ شد. این همراهی و حمایت نقش زنان در دفاع مقدس را در پیوند با بنیان خانواده و قدرت ملی استمرار بخشیده است و نمادی از روحیه ایثار و مقاومت زنان ایرانی است.
دفاع مقدس ۱۲ روزه ادامه و توسعه همان راه مبارزه، ایثار و حمایت زنان در جنگ ۸ سال است
این استاد حوزه اظهار کرد: بنابراین دفاع مقدس ۱۲ روزه ادامه و توسعه همان راه مبارزه، ایثار و حمایت زنان در سالهای آغازین انقلاب و جنگ هشت ساله است که با شکل و گسترهای نوین و متناسب با شرایط روز بروز یافته است
آشنایی و آموزش تاریخی
وی با بیان اینکه برای الگوگیری دختران امروز از حضور تاثیرگذار زنان در دو دفاع مقدس، راهکارهای زیر بسیار موثر و قابل توجه است تصریح کرد: اول آشنایی و آموزش تاریخی؛ دختران باید با تاریخ و نقش زنان دوران دفاع مقدس آشنا شوند تا ارزشهای ایثار، فداکاری و مقاومت را از نزدیک درک کنند. استفاده از منابع مستند، خاطرات زنان رزمنده و شهیده، کتابهای صوتی و فیلمهای مستند میتواند این آشنایی را عمیقتر کند.
ارائه الگوهای عملی و زنده
اسماعیلی، ارائه الگوهای عملی و زنده را عامل مهم دیگری در الگوگیری دختران امروز از زنان دفاع مقدس عنوان کرد و افزود: معرفی زنان موفق و فعال در دوران دفاع مقدس به عنوان الگوهای زنده و قابل دسترس، مانند نقشهای آنان در مدیریت خانواده، حضور در جبههها، مبارزه رسانهای و اجتماعی، تا دختران حس کنند که این مسیر قابل پیمودن است و زنان معاصر میتوانند چنین جایگاههایی داشته باشند.
برگزاری دورهها و نشستهای هدفمند
این استاد حوزه اذعان کرد: برگزاری کلاسها، کارگاهها و گردهماییهایی برای انتقال تجربیات زنان دفاع مقدس و ایجاد انگیزه برای دختران جوان جهت تقویت روحیه جهادی، مدیریت بحران، و مسئولیتپذیری اجتماعی و خانوادگی نیز بسیار مهم و ضروری است.
تقویت روحیه ایثار و همدلی
اسماعیلی گفت: ترویج فرهنگ مقاومت، ایثار، و ایستادگی در برابر مشکلات با استفاده از نمادها و سرمشقهای تاریخی زنان دفاع مقدس، به ویژه از طریق رسانههای گروهی و فضای مجازی که برای نسل جوان بسیار تاثیرگذار است. همچنین خانوادهها نقش محوری در ترویج الگوگیری دارند؛ تأکید بر ارزشهای کلامی، اخلاقی، تربیتی که زنان دفاع مقدس به آن پایبند بودند، به دختران کمک میکند تا با انگیزه و شناخت وارد مسیر مسئولیتهای اجتماعی و خانوادگی شوند.
پشتیبانی نهادهای فرهنگی و آموزشی
وی اظهار کرد: نهادهای آموزشی و فرهنگی با طراحی برنامههای آموزشی و آمیختن الگوهای زنانه دفاع مقدس در برنامههای درسی و فوق برنامه، میتوانند به صورت رسمی این مسیر را هموار کنند. این راهکارها کمک میکنند، دختران امروز با الگوگیری از زنان فداکار و ایثارگر دفاع مقدس، به توانمندی، شجاعت و مدیریت مؤثر در جامعه و خانواده دست یابند و مسیر تمدنسازی اسلامی را با قوت ادامه دهند.
نظر شما