به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، سید جواد موسوی امروز یکشنبه ۲۳ شهریور ماه در جمع خبرنگاران اظهار کرد: موسیقی مقامی خراسان، یکی از بارزترین و قدیمیترین نواهای موسیقی اصیل ایرانی و بخش مهمی از هویت میراث فرهنگی ناملموس خطه خراسان محسوب میشود.
مدیر کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان رضوی گفت: مقام موسیقی خراسانی «معراج نامه» به شماره ۳۰۹۰ و به تاریخ ۱۴۰۴/۴/۱۹ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ملی کشور ثبت و به استان ابلاغ شد.
معراج نامه، موسیقی سنتی خراسان
همچنین محمود طغرایی رئیس اداره ثبت آثار و حرائم تاریخی اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خراسان رضوی گفت: این موسیقی سنتی از دیر باز و در بین مناطق و اقوام مختلف خراسانی، بهصورت مقامها یا قالبهای شکل یافته مشخص، نواخته و به همان شکل شنیداری به نسلها، پی در پی، منتقل میشود.
او تصریح کرد: نامگذاری هر مقام یا قالب موسیقی در این ساختار، بر اساس تفسیر یا برداشت مفهومی ازماهیت صداهایی است که هریک از سازها و نواها در آن قالب، ایجاد و برداشت میشود. عمده مقامهای موسیقی در خراسان، از مفاهیم بلند عرفانی، سر چشمه گرفته و گویای نگرشهای معرفتی و عاشقانه به آفرینش و آفریدگار است تا جائی که خداوند باری تعالی، زیبایی مطلق وفلسفه زندگی، حرکت معنوی به سوی آن است.
وی ادامه داد: «معراج نامه» یکی از مقامهای معرفتی موسیقیایی است که درستایش حضرت رسول وعروج ایشان به معراج، نواخته و نواهای آن با اشعار گوناگون ومرتبط با این سفر ملکوتی، سرایش میشود.
طغرایی تصریح کرد: شناسایی، مستند سازی و ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس، زمینه معرفی، ترویج و انتقال بین نسلی این عناصر را مهیا خواهد نموده و به آشنائی مناسبتر آحاد جامعه با این جلوههای ارزشمند فرهنگی و پیشینه آنها کمک میکند.
«مقام معراج نامه» روایتگر رویکرد معرفتی و عاشقانه به اهل بیت(ع) و پیامبر اسلام (ص) است
استاد مجتبی خانقیطاقی، پژوهشگر برجسته موسیقی مقامی کشور نیز در مورد چیستی و چگونگی این مقام گفت: «مقام معراج نامه» نام یکی از مشهورترین مقامهای سازی و آوازی موسیقی شرق خراسان است.
خانقیطاقی افزود: این مقام و آهنگ روایتگر رویکرد معرفتی و عاشقانه به اهل بیت(ع) و پیامبر اسلام (ص) و نشانهای از باورمندی مردم و هنرمندان این خطه از خراسان است که به بهانه و با آواز ونقل زیبای منظوم ازداستان معراج پیغمبر اسلام (ص) است.
او اظهار کرد: مقام معراج نامه سراسر توصیف، ذکر و یاد خداوند است و توصیفی نمادین از سیر و سلوک هنرمند و مردم این منطقه را درباورهای مذهبی و زندگی فرهنگی و آیینی آنها در خود نقل میکند. این مقام فلسفهای توصیفی وعرفانی به خود گرفته است که نزد مردم شرق خراسان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است.
او افزود: این مقام به صورت سازی و آوازی روایت میشود که عمدتا توسط استادان دوتار نواز شرق خراسان اجرا میشود. هرکدام از هنرمندان دوتار نواز باید توان بالای اجرای این مقام را داشته باشند که نوعی سیر و سلوک و نگاه معرفتی آنها را در اندیشه، دریافتهها و شیوه بندگی آنان نشان میدهد.
خان قیطاقی گفت: این مقام هم شعر قدیم و هم شعر جدید دارد که شیخ رسول حسینی حدود دهه پنجاه آنرا سروده است که با مطلع زیر آغاز میشود و یک شعر تصنیف شده براساس این مقام دارد:
محمد یا حبیبالله مبارک باد و آن معراج
تویی از حق رسولالله مبارک باد و آن معراج
رسول المرسلین هستی امام المتقین هستی
شفیع المذنبین هستی مبارک باد و آن معراج
به نزدت جبرئیل آمد براق نازنین آورد
به تو سلطان دین آورد مبارک باد و آن معراج
همین که رفت پیغمبر براق ایستاده بود بر در
شدک راکب به آن سرور مبارک باد و آن معراج
شب تاریک ظلمانی شدی، چون ماه تابانی
همی رفتی به جولانی مبارک باد و آن معراج
نظر کردی سوی بالا سلام آمد از آن الله
برایت یا رسول الله مبارک باد و آن معراج
خداوند گفت که، چون دیدم به رحمت هم پسندیدم
گناه جمله بخشیدم مبارک باد و آن معراج
گفتنی است، استان خراسان رضوی با ثبت ملی ۲۳۰ عنصر میراث فرهنگی ناملموس در فهرست آثار ملی، بیشترین عناصر ثبت ملی استانی را دارد.
نظر شما