«محمدجعفر قاضیعسگر»، نوازنده و مدرس موسیقی و داور تنبک هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان در گفتگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان درباره اهمیت وجود جشنواره موسیقی جوان و نقش آن در آموزش نسل جوان بیان کرد: اگر جشنواره موسیقی جوان نباشد، فرایند رشد و آموزش بسیاری از هنرجویان امروز دچار اختلال میشود. بهطور ویژه درباره موسیقی ایرانی باید بگویم که این حوزه با کاهش شدید اقبال عمومی و محدود شدن بسترهای اجرایی برای نوجوانان و جوانان مواجه است. در کشور ما عملاً کنسرتهایی که استقبال عمومی یا سازمانی از آنها صورت بگیرد، وجود ندارد. در حالی که در بسیاری از کشورها برای زنده نگه داشتن موسیقی کلاسیک، بودجه اختصاص مییابد، گروهها تشکیل میشوند و نوازندگان مورد حمایت قرار میگیرند. حتی اگر این موسیقی به لحاظ اقتصادی خودکفا نباشد، حمایتهای دولتی و سازمانی برای ادامه حیات آن ضروری است؛ اما در ایران چنین حمایتی کمتر دیده میشود.
قاضیعسگر با اشاره به تجربههای شخصی خود در کلاسهای آموزشی ادامه داد: نوجوان و جوانی که ساعتها تمرین میکند، وقتی میبیند هیچ عرصهای برای ارائه هنرش وجود ندارد، آرامآرام دچار سرخوردگی میشود. من بهعنوان معلم، بارها با این پرسش هنرجویان روبهرو شدهام که بعد از این همه تمرین، چه چیزی نصیب من میشود؟ وقتی بستر کنسرت و انتشار آلبوم برای خودِ من فراهم نیست، چگونه میتوانم به هنرجو بگویم که در آینده چنین امکانی برای او وجود دارد؟ در سالهای اخیر تنها انگیزهای که توانسته جوانان را به تلاش وادارد، همین جشنواره جوان بوده است؛ جایی که میتوانند آثار خود را به اساتید برجسته و مخاطبان جدی معرفی کنند. بسیاری از هنرجویان من شبانهروزی فقط به عشق حضور در این فستیوال کار کردهاند.
این مدرس موسیقی، جشنواره جوان را یک رویداد مستقل دانست و گفت: اگرچه بودجه جشنواره از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأمین میشود، اما آن را وابسته به هیچ جریان و مناسبت خاصی نمیبینیم. این جشنواره نه سفارشی از جایی میگیرد و نه وابسته به مناسبتهای مذهبی یا تقویمی است؛ صرفاً محلی برای بروز استعدادهای جوان در عرصه موسیقی جدی است. همین استقلال است که ارزش جشنواره را چندبرابر میکند.
وی در ادامه به یکی از نقاط ضعف جشنواره اشاره کرد و توضیح داد: در کشورهای دیگر، جشنوارهها محلی برای شناسایی استعداد و سپس سرمایهگذاری روی آنهاست. کمپانیها، مدیران برنامه و برگزارکنندگان کنسرت در این رویدادها حاضر میشوند و استعدادهای کشفشده را به مسیر حرفهای هدایت میکنند. اما در ایران چنین سازوکاری وجود ندارد. هنرجویان پس از کسب مقام، رها میشوند و هیچ برنامهای برای آینده آنها وجود ندارد. بسیاری از شرکتکنندگان پس از موفقیت در جشنواره، با این پرسش روبهرو میشوند که “بعدش چه؟ ” و متأسفانه پاسخی برای آن نیست.
قاضیعسگر افزود: به نظر من جشنواره موسیقی جوان رسالت دارد تا برای آینده این استعدادها برنامهریزی کند؛ مثلاً از میان آنها گروه تشکیل دهد، امکان اجرا در رایزنیهای فرهنگی ایران در خارج از کشور فراهم کند یا حتی بودجهای برای تولید آلبوم در نظر بگیرد. در حال حاضر چنین چیزی اتفاق نیفتاده و امیدوارم در سالهای آینده این دغدغهها نیز جدی گرفته شود.
این داور جشنواره جوان در بخش دیگری از گفتوگو درباره سطح کیفی آثار توضیح داد: در حوزه ساز تنبک، هر سال شاهد پیشرفت محسوسی نسبت به سال گذشته هستیم. من از نخستین دورهها تا امروز هم بهعنوان شرکتکننده، هم مربی و در سالهای اخیر بهعنوان داور در جشنواره حضور داشتهام. تجربه من نشان میدهد که کیفیت اجراها، سطح رپرتوار و حتی داوریها هر سال ارتقا یافته است. در تنبک، این روند آنقدر چشمگیر بوده که میتواند بهعنوان الگوی آموزشی برای داوری و طراحی رپرتوار در سازهای دیگر به کار گرفته شود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا برگزاری جشنواره باعث افزایش گرایش به ساز تنبک شده است، گفت: صادقانه بگویم در این زمینه آمار دقیقی ندارم. به نظرم جشنواره تأثیر مستقیمی بر جذب هنرجو به سمت تنبک نداشته است. بیشتر فعالیت خود بچهها و شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام در این روند اثرگذار هستند.
قاضیعسگر در پایان با اشاره به وضعیت کلی موسیقی کشور خاطرنشان کرد: بحثهای مفصلتری درباره ارتقای آموزش موسیقی و شرایط امروز موسیقی ایرانی وجود دارد که باید در فرصتی دیگر به آن پرداخت.
نظر شما