فرزانه حکیمزاده، مدیر گروه تاریخ جامعه الزهراء(س) در گفتگو با خبرگزاری شبستان در استان قم ضمن تسلیت سالروز شهادت امام رضا(ع) با اشاره به ویژگیهای اخلاقی و اجتماعی امام رضا (ع) که ایشان را به الگویی بیبدیل در طول تاریخ تبدیل کرده است، گفت: دوران سهساله حضور امام در دربار مامون به عنوان ولیعهد، بهترین فرصت برای شناخت سیره عملی ایشان بود.
وی بیان کرد: مامون به دلایل مختلف، امام رضا (ع) را ولیعهد خود کرد و از جمله دلایل این بود که جایگاه تقوا، زهد و پرهیز از دنیاطلبی امام را تضعیف کند و نشان دهد اهل بیت علیهمالسلام نیز مانند دیگران خواهان زندگی مرفه و مجلل هستند. اما امام رضا (ع) با رفتار و منش خود، این نقشه را نقش بر آب کرد.
الگوی اخلاقی و اجتماعی امام رضا (ع)
حکیمزاده افزود: امام رضا (ع) هرگز به شکل معمول و شاهانه از امکانات دربار استفاده نکرد؛ ایشان حتی سر سفره ای که مخصوص ولیعهد بود دست به غذا نمیزد مگر اینکه همه کسانی که در اطراف او مشغول خدمت بودند، از جمله دربان ها و پرده داران و حتی مسئول اصطبل اسبان و غلامان و کنیزان خدمتکار، بر سر سفره حاضر باشند. این رفتار نشاندهنده نگاه برابر امام به تمام انسانها بود.
نقد و مناظره باید با حفظ اخلاق و بدون توهین انجام شود تا جامعهای سالمتر و همدلتر شکل گیرد
مدیر گروه تاریخ جامعه الزهراء(س) افزود: امام ابتدا بهترین غذاها را جدا کرده و برای نیازمندان و مستضعفان میفرستادند و سپس غذا میخوردند، عملی که نشانهای بارز از همدردی و توجه امام به طبقات پایین جامعه و مواسات با اقشار ضعیف بود.
حکیمزاده تأکید کرد: این سیره امام رضا (ع) به ما میآموزد که مسئولان و افراد دارای قدرت و ثروت نباید خود را بالاتر و جدا از مردم بدانند و باید سهم خود را در رفاه و نعمتها با دیگران تقسیم کنند.چنین رفتاری موجب کاهش فاصله طبقاتی، افزایش محبت و مودت اجتماعی و تسهیل تحمل مشکلات جامعه میشود
این استاد حوزه خاطرنشان کرد: الگوی امام رضا (ع) در این زمینه، درس بزرگی برای مدیران و افراد جامعه است تا به جای تمرکز بر منافع شخصی، به مسئولیت اجتماعی و اخلاقی خود پایبند باشند.
وی با اشاره به نقش امام رضا علیه السلام در گسترش تشیع و هویت دینی شیعیان گفت: تعاملات امام رضا (ع) با اقوام و افراد مختلف، از جمله اهل سنت، یهودیان و مسیحیان، عمدتاً در قالب مناظرات علمی و گفتگوهای عقیدتی بوده است که امام در این مناظرات توانستند حقانیت اسلام و مکتب شیعه را اثبات نمایند و زمینه گرایش برخی از بزرگان و دانشمندان و حتی برخی درباریان را به تشیع فراهم سازند و این مسئله زمینه ساز ترویج مکتب تشیع در ایران شد.
مدیر گروه تاریخ جامعه الزهراء(س) افزود: به طور کلی حضور امام رضا (ع) در خراسان به رغم دشمنیهایی که با حضرت وجود داشت، زمینه گسترش تشیع در ایران را فراهم کرد.
زیارت بارگاه مطهر ایشان باعث جذب و تقویت تعلق خاطر مردم به مکتب تشیع دوازده امامی شده و همبستگی اقوام و مذاهب مختلف در ایران را افزایش داده است
حکیمزاده با اشاره به تأثیر زیارت امام رضا (ع) بر باورهای اجتماعی و هویت دینی ایرانیان گفت: حضور امام رضا علیه السلام به عنوان یک مرجع دینی و بزرگترین عالم شیعی، به تثبیت و تقویت باورهای دینی و اعتقادی مردم ایران کمک کرده است. زیارت بارگاه مطهر ایشان باعث جذب و تقویت و تعلق خاطر مردم به مکتب تشیع دوازده امامی شده و همبستگی اقوام و مذاهب مختلف در ایران را افزایش داده است.
وی افزود: ایام زیارتی امام رضا علیه السلام به نوعی نمادی از انسجام ملی است، چرا که مردم از نقاط مختلف ایران با فرهنگها و مذاهب متفاوت گرد هم میآیند و این تجمع باعث تقویت همدلی و وحدت میان آنان میشود.
حکیمزاده با تأکید بر اهمیت زیارت امام رضا (ع) به عنوان یک عامل کلیدی در حفظ هویت دینی و ملی ایرانیان، تصریح کرد: این زیارت و عنایت ویژه امام به زائران، علاوه بر تقویت مذهب شیعه، نقش بسزایی در انسجام اجتماعی و حفظ ارزشهای فرهنگی کشور ایفا کرده است.
درسهای امام رضا (ع) برای حفظ انسجام اجتماعی در شرایط کنونی
این استاد حوزه به مناظرات علمی و فکری امام رضا (ع) اشاره کرد که در دربار مأمون برگزار میشد و افزود: امام با صبر و متانت تمام، حتی نسبت به مخالفان غیرمنطقی و تندرو، با احترام و ادب برخورد میکردند و از توهین و تحقیر دیگران پرهیز می کردند.
مدیر گروه تاریخ جامعه الزهراء(س) تأکید کرد: در شرایط امروز که کشور با طیف گستردهای از افکار و سلایق سیاسی، مذهبی و اجتماعی روبرو است، حفظ حرمت افراد و رعایت احترام متقابل، میتواند انسجام اجتماعی را تقویت کند. نقد و مناظره باید با حفظ اخلاق و بدون توهین انجام شود تا جامعهای سالمتر و همدلتر شکل گیرد.
نظر شما