افق‌گشایی‌های «کشف اسرار» از راه‌های استنباط مکتب امام خمینی(ره)

از مهمترین راه‌های برای استنباط مکتب امام خمینی (ره)، مطالعه روش‌مند و دقیق همه کتب گرانسنگ و بیانات راهگشای ایشان است. حجت‌الاسلام مقدمی شهیدانی در کتاب «کشف اسرار؛ زمینه‌ها و پیامدها» این مولفه‌ها را به شکل تحلیلی بررسی کرده است.

به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان: شناخت امام خمینی(ره) و نرم افزار فکری ارائه شده توسط آن امام راحل، از جمله ضروریاتی است است که همواره مورد تاکید بزرگان عرصه دین و سیاست به ویژه رهبر معظم انقلاب بوده است. از مهمترین راه‌ها برای استنباط مکتب امام خمینی (ره)، مطالعه روش‌مند و دقیق همه کتب گرانسنگ و بیانات راهگشای ایشان است. 

 کتاب گرانسنگ «کشف اسرار» که امام(ره) در سال ۱۳۲۳ در پاسخ به شبهات حکمی زاده نویسنده جزوه «اسرار هزار ساله» نوشته اند، از جهاتی اهمیتی دوچندان در فهم اندیشه‌های امام خمینی(ره) دارد. این کتاب اولین اثر مکتوب منتشر شده از امام (ره) بوده و به تعبیر مقام معظم رهبری نخستین جوانه‌های بحث‌های ولایت فقیه و اهمیت حکومت اسلامی در آن مشاهده می‌شود.

کتاب «کشف اسرار، زمینه‌ها و پیامدها» نوشته حجت الاسلام مقدمی شهیدانی که در سه فصل تنظیم و توسط انتشارات وعده صادق چاپ شده است، به بررسی زمینه‌های تاریخی و ظرف زمانی و پیامدهای نگارش این اثر می‌پردازد. این کتاب مباحث مهمی را در خود جای داده است که به بعضی از موارد آن اشاره می‌کنیم:
 
۱.تبیین دقیق ظرف زمانی نگارش کتاب «کشف اسرار» گامی مؤثر در تبیین این اثر گرانسنگ است. پهلوی اول با تعاملی ریاکارانه با روحانیت -مانند برپایی دسته عزای قزاق‌ها و ابراز علاقه مندی به دیانت، روحانیت و منافع ملی- به سمت حذف حداکثری روحانیت از تمام مناسبات سیاسی و اجتماعی پیش رفت. همچنین ادبیات عریان و ضد دینی برخی روشنفکران غرب‌زده ایرانی -مانند آخوندف- زمینه را برای انحرافات جدی در جامعه فراهم کرده بود. تبیین و نقدی عالمانه و تاریخی بر مواجهه پهلوی اول با دین و روحانیت و روشنفکری سکولار و الحادی، راه را برای فهم دقیق شرایط زمانی انتشار کتاب کشف اسرار هموار می‌سازد.

۲. پرده‌برداری از راهبرد «ابهام استراتژیک» توسط جریان روشنفکری سکولار و الحادی که با شناخت از عمق اعتقادات دینی جامعه ایرانی، توان پیشبرد اهدافشان را از طریق فاش گویی نداشتند. تمسک به ادبیات دینی و رویکرد ابزارگرایانه به دین و روحانیت در تاریخ معاصر ایران، برآمده از چنین فضایی است.

۳.تبیین نقش مهم جریان احیای نهادهای دینی و روحانیت در مقابله با فضای دین ستیزیِ قبل و ابتدای دوره رضاخانی. این اقدام توسط مرحوم آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری با تأسیس حوزه علمیه قم، از آن جهت اهمیت مضاعف دارد که در این دوران بعد از سلطه انگلیسی ها بر عراق و شکست نهضت بزرگ علمای نجف در مقابله با انگلیسی ها (ثورة العشرین) حوزه بزرگ نجف در معرض افول و از بین رفتن قرار گرفت و ابتکار حاج شیخ عبدالکریم در بازتأسیس حوزه قم، از جهتی در حفظ کیان حوزه های علمی شیعی اهمیت داشت و موجب شد بعد از مدتی مرکزیت علوم دینی از نجف به قم منتقل شود و از دیگر سو ایشان در کنار پایتخت کودتای رضاخانی، بزرگترین پایگاه استعمارستیزی و استبداد ستیزی را برپا کرد که چهل سال بعد بسترساز آغاز نهضت امام خمینی شد. 

۴. علی اکبر حکمی زاده کتاب «اسرار هزار ساله» را در شهریور ۱۳۲۲ با ادبیاتی تند در نقد آموزه های شیعی منتشر کرد. او فردی از خانواده اهل علم بوده و پدرش از علمای معروف آن زمان و از شاگردان آیات عظام سیدمحمد فشارکی، سیدمحمدتقی شیرازی و آخوند خراسانی بوده است. بخشی از کتاب «کشف اسرار؛ زمینه ها و پیامدها» به ریشه یابی علت انحراف فکری حکمی زاده پرداخته و از این جهت نیز برای اهل علم و طلاب علوم دینی قابل استفاده و عبرت است.

۵. توضیحات قابل استفاده درباره کتاب «اسرار هزار ساله»، بررسی محتوایی آن و همچنین تبیین پیوستگی فکری میان جریان وهابیت شیعی و به طور مشخص حکمی زاده با رژیم پهلوی و ضدیت ذاتی آن با جامعه روحانیت نیز از مطالب مهمی است که نویسنده در طی ۱۰ صفحه گزارش خوبی از محتوای آن کتابچه انحرافی ارائه میکند.

۶. انتشار «اسرار هزار ساله» بازتابهایی را بین عموم جامعه اسلامی و نخبگان داشت. نویسنده کتاب «کشف اسرار؛ زمینه‌ها و پیامدها» صفحاتی از کتاب را به گزارش تفصیلی از ردیه‌های حوزویان بر این جزوه انحرافی اختصاص داده است و مواردی از جمله «کشف الأستار» مرحوم خالصی زاده، نقدشیخ عباس صفایی حائری، نقد شیخ محمدعلی همت آبادی و برخی دیگر از جوابیه ها و واکنش‌ها را مورد بررسی قرار داده است. 

۷. حجت الاسلام مقدمی شهیدانی نویسنده کتاب حاضر، کتاب «کشف اسرار» امام خمینی(ره) را نقطه عطف مواجهه اجتهادی حوزه علمیه با شبهات انحرافی میداند و به نحو تفصیلی زمینه های نگارش این کتاب گرانسنگ، بررسی اقدامات امام از کشف اسرار تا بیانیه قیام لله و پیامدهای نگارش کشف اسرار را ارائه کرده است.

۸. در کتاب «کشف اسرار؛ زمینه ها و پیامدها» به بررسی رفتار سیاسی امام (ره) در دوران زعامت آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) پرداخته شده است. در این کتاب سکوت امام (ره) به عنوان نویسنده کتاب کشف اسرار و کسی که اولین جوانه‌های مباحث حکومت اسلامی و ولایت فقیه خود را در کشف اسرار ارائه کرده است، در دوران زعامت آیت‌الله بروجردی – به تعبیر آیت‌الله العظمی سبحانی- بسان سکوت علی (ع) در برابر پیامبر (ص) تبیین شده است. فقدان نگاه موشکافانه و روشمند به آثار و افکار امام گاه موجب میشود برخی نویسندگان به غلط نوعی تناقض درونی در آثار امام را تصویر کنند. در این کتاب پاسخ برخی کج‌فهمی‌ها در فهم اندیشه سیاسی امام (ره)، دوگانه‌سازی‌های کاذب و ایجاد گسل فکری بین امام و سایر فقهای بزرگ شیعه -که خط مشکوکی است که در برخی آثار شبه‌تحقیقی در سالهای اخیر دنبال میشود- داده شده است.

۹. علل عدم انتشار کتاب «کشف اسرار» بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در «کشف اسرار؛ زمینه‌ها و پیامدها» مورد بررسی قرار گرفته و به سؤالات مخاطبان در این زمینه پاسخ داده شده است.

۱۰. مواجهه دگراندیشان با کشف اسرار از زمان انتشار این کتاب تا سوء استفاده زیاد از ترجمه عربی مغلوط و پرتحریف از این کتاب -که در کشور اردن به چاپ رسیده- یکی از بخشهای مهم «کشف اسرار؛ زمینه‌ها و پیامدها» است.

تحریفات عربی در خصوص کتاب کشف اسرار بسیار زیاد و اثرگذار بوده است؛ چنانچه در موارد مختلف یکی از سؤالات اساسی نخبگان عرب از چهره‌های نزدیک به جمهوری اسلامی ایران، محتوای کتاب کشف اسرار بوده است. همچنین گروهک تروریستی جندالشیطان به سرکردگی عبدالمالک ریگی نیز برخی بیانیه‌های خود را مبتنی بر تحریفات منتشر شده فوق قرار داده و از این طریق اعمال تروریستی خود را مشروع جلوه می‌داد.

۱۱. بازنشر گزیده متن کشف اسرار [شامل مهمترین مباحث سیاسی_اجتماعی کتاب] با مجوز رسمی برای نخستین بار بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز از ویژگی‌های مهم این کتاب است. کتاب «کشف اسرار» امام (ره) در طی این سالها به علت عدم چاپ رسمی و دسترسی سخت به نسخه‌های قدیمی کتاب، رفته رفته از مطالعات اندیشه سیاسی امام(ره) حذف گردیده و خود این معنی خسارت بزرگی برای محققین عرصه امام‌پژوهی و مکتب امام(ره) محسوب می‌شد چه اینکه برخی نگاه‌های غیر روشمند و برخوردهای گزینشی با تعابیر موجود در این کتاب، موجب برداشت‌های تحریف آمیز و غیر دقیق می‌گردید.

کد خبر 1833955

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha