خبرگزاری شبستان-هرمزگان، مصیب رجایی؛ صیادان هرمزگان با تکیه بر خط ساحلی گسترده خلیج فارس و دریای عمان، ستون اقتصاد محلی این استان و تأمینکننده بخش مهمی از امنیت غذایی کشور هستند. اسحاق تندرو، رئیس هیئت مدیره اتحادیه صیادان کشور، در گفتگوی اختصاصی با شبستان تأکید کرد که صیادی در هرمزگان فراتر از یک حرفه، بخشی از هویت فرهنگی منطقه است.
وی با اشاره به فعالیت حدود ۴۵۰۰ شناور در قالب ۷۴ تعاونی صیادی و اشتغال بیش از ۳۰ هزار نفر در این استان، از نقش این قشر در تولید ۲۸۰ هزار تن آبزیان در سال گذشته و کسب رتبه نخست کشور سخن گفت. با این حال، چالشهایی مانند صید غیرمجاز، قاچاق سوخت، و فقدان همکاری مستقیم با صنایع، معیشت بیش از ۱۴۰ هزار نفر از جامعه صیادی را تهدید میکند.
تندرو خواستار حمایتهای هدفمند برای تقویت صنعت صیادی شد و نوسازی تجهیزات، ارائه وامهای کمبهره، آموزش روشهای صید پایدار، و ایجاد کارگاههای فرآوری و سردخانهها را از اولویتها دانست. او همچنین بر ضرورت حمایتهای بیمهای مانند بیمه بدنه شناور، بیمه حوادث، و بیمه تکمیلی برای صیادان تأکید کرد تا امنیت شغلی این قشر تضمین شود.
به گفته وی، ایجاد بازارهای مستقیم فروش و تقویت تعاونیهای صیادی میتواند واسطهگری را کاهش دهد و دسترسی شهروندان به ماهی باکیفیت و ارزانتر را فراهم کند. تندرو هشدار داد که بدون این حمایتها، فشار بر ذخایر دریایی و اقتصاد محلی افزایش خواهد یافت.
یکی از نگرانیهای جدی جامعه صیادی، مصوبه غیرکارشناسی سازمان امور اداری و استخدامی مبنی بر انحلال سازمان شیلات ایران است. تندرو این تصمیم را مغایر با سیاستهای توسعه دریامحور و تهدیدی برای نظارت بر صید پایدار، بازسازی ذخایر دریایی، و معیشت صیادان دانست. وی با اشاره به نقش کلیدی شیلات در سیاستگذاری و حفاظت از منابع دریایی، خواستار بازنگری فوری این مصوبه شد و هشدار داد که انحلال شیلات میتواند به تخریب زیستگاههای دریایی و بیکاری گسترده صیادان منجر شود.
خبرنگار شبستان گفتگویی با اسحاق تندرو، رئیس هیئت مدیره اتحادیه صیادان کشور انجام داده است که ماحصل آن را با هم مروز خواهیم کرد.
شبستان: جناب آقای تندرو، با تشکر از وقتی که در اختیار ما گذاشتید، لطفاً درباره نقش صیادان در اقتصاد محلی هرمزگان و راههای تقویت این نقش توضیح دهید.
اسحاق تندرو: استان هرمزگان با خط ساحلی طولانی و دسترسی به آبهای خلیج فارس و دریای عمان، به دلیل تنوع گونههای آبزیان، یکی از قطبهای اصلی صید و صیادی در ایران است. صیادان نقش کلیدی در اقتصاد محلی دارند و معیشت هزاران خانواده در شهرها و روستاهای ساحلی بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به این حرفه وابسته است. این قشر نهتنها در تأمین ماهی و آبزیان برای بازارهای داخلی و امنیت غذایی کشور نقش دارند، بلکه با صادرات محصولاتی مانند میگو و ماهیان تجاری، به ارزآوری کمک میکنند. صیادی در هرمزگان فقط یک شغل نیست، بلکه بخشی از فرهنگ و هویت بومی منطقه است. برای تقویت این نقش، نوسازی تجهیزات صیادی، ارائه وامهای کمبهره، برگزاری دورههای آموزشی برای روشهای صید پایدار، ایجاد کارگاههای فرآوری و بستهبندی، و توسعه سردخانهها ضروری است. همچنین، حمایتهای بیمهای مثل بیمه بدنه شناور، بیمه حوادث، و بیمه تکمیلی، جلوگیری از صید غیرمجاز، و تقویت تعاونیهای صیادی برای عرضه مستقیم محصولات از اولویتهاست.
شبستان: مقیاس فعالیت صیادی در هرمزگان و جایگاه آن در مقایسه با سایر مناطق کشور چگونه است؟
اسحاق تندرو: هرمزگان با حدود ۴۵۰۰ شناور کوچک و بزرگ در قالب ۷۴ تعاونی صیادی، یکی از مهمترین مراکز صید و صیادی ایران است. بیش از ۳۰ هزار نفر در این استان بهطور مستقیم در این حرفه مشغول هستند و در سطح کشور نیز بیش از ۲۵۰ هزار نفر در حوزه صیادی فعالیت میکنند. در سال گذشته، هرمزگان با صید حدود ۲۸۰ هزار تن انواع آبزیان، رتبه نخست تولید آبزیان کشور را کسب کرد. این حجم تولید نهتنها نیازهای داخلی را تأمین میکند، بلکه با صادرات به بازارهای جهانی، نقش مهمی در ارزآوری دارد. این موفقیت مرهون تلاش صیادان و ظرفیت بالای خلیج فارس و دریای عمان است.
شبستان: اخیراً مصوبهای از سوی سازمان امور اداری و استخدامی مبنی بر انحلال سازمان شیلات ایران و واگذاری وظایف آن به ادارات جهاد کشاورزی مطرح شده که با اعتراض جامعه صیادی همراه بوده است. نظر شما در این باره چیست؟
اسحاق تندرو: این مصوبه کاملاً غیرکارشناسی و نگرانکننده است و جامعه صیادی هرمزگان با بیش از ۳۰ هزار صیاد قاطعانه با آن مخالف است. سازمان شیلات ایران یک نهاد تخصصی و حاکمیتی است که نقش کلیدی در سیاستگذاری، نظارت بر صید پایدار، و بازسازی ذخایر دریایی دارد. انحلال آن و واگذاری وظایفش به ادارات جهاد کشاورزی که فاقد تخصص و زیرساخت لازم در حوزه شیلات هستند، به تضعیف این صنعت حیاتی، کاهش نظارت بر صید غیرمجاز، تخریب ذخایر دریایی، و بیکاری گسترده صیادان منجر خواهد شد. این تصمیم مغایر با سیاستهای توسعه دریامحور مقام معظم رهبری و برنامه هفتم توسعه است. ما خواستار بازنگری فوری این مصوبه و حفظ استقلال سازمان شیلات هستیم.
شبستان: آیا نمونهای از همکاری موفق بین صنایع و صیادان در هرمزگان وجود دارد که بتواند الگویی برای دیگران باشد؟
اسحاق تندرو: متأسفانه همکاری مستقیم بین صنایع بزرگ و جامعه صیادی در هرمزگان بسیار محدود است. صنایع بزرگی مانند پالایشگاه بندرعباس، سیمان هرمزگان، و فولاد هرمزگان بیشتر بر پروژههای عمومی مثل ساخت مدرسه یا آبرسانی تمرکز دارند که ارزشمند است، اما نیازهای خاص صیادان را پوشش نمیدهد. این در حالی است که برخی از این صنایع با آلودگی دریا به زیستگاههای آبزیان آسیب میزنند و معیشت صیادان را تهدید میکنند. برای ایجاد الگوهای موفق، صنایع میتوانند در نوسازی تجهیزات صیادی، تأمین اسکلههای ایمن، ارائه آموزشهای فنی، یا پشتیبانی از بازارهای فروش مستقیم سرمایهگذاری کنند. ایجاد تعاونیهای گردشگری دریایی با محوریت صیادان نیز میتواند به توسعه پایدار و اشتغالزایی کمک کند، مشروط به برنامهریزی دقیق و نظارت برای جلوگیری از آلودگی یا تخریب زیستگاهها. همکاری واقعی نیازمند شنیدن صدای جوامع محلی و مشارکت مستقیم با آنهاست.
شبستان: قاچاق سوخت و صید غیرمجاز از مشکلات جدی مطرحشده هستند. چه راهکارهایی برای مقابله با این معضلات پیشنهاد میکنید؟
اسحاق تندرو: قاچاق سوخت و صید غیرمجاز تهدیدات جدی برای ذخایر دریایی و اقتصاد صیادی هستند. این مسائل باعث کاهش منابع آبزی، مهاجرت گونهها، و خالی ماندن تور صیادان میشوند که به گرانی و تورم در بازار منجر میشود. برای مقابله، دستگاههای اجرایی باید با تشکلها و تعاونیهای صیادی همکاری کنند.
از تلاشهای دریابانی، نیروی انتظامی، و دادگستری استان، بهویژه دکتر قهرمانی، در مبارزه با قاچاق سوخت تشکر میکنیم، اما نیاز به اقدامات بیشتری داریم. افزایش سهمیه سوخت صیادان با قیمت مناسب، نظارت دقیقتر بر صید غیرمجاز، و استفاده از روشهای استاندارد صید از راهکارهای کلیدی است. ما آماده همکاری با شیلات برای بازسازی ذخایر دریایی و رهاسازی بچهماهی هستیم تا صیدگاهها حفظ شوند.
شبستان: درباره عرضه مستقیم محصولات صیادی چه پیشنهادی دارید؟
اسحاق تندرو: گرانی ماهی در بازار به دلیل واسطهگری یکی از مشکلات اصلی است. پیشنهاد ما این است که دستگاههای اجرایی مانند شهرداری و استانداری، غرفههایی در بازارهای ماهیفروشی به اتحادیهها و تعاونیهای صیادی واگذار کنند تا صیادان محصولات خود را مستقیماً به مصرفکننده عرضه کنند. این کار ماهی باکیفیت و ارزانتر را به دست شهروندان میرساند و درآمد صیادان را افزایش میدهد. ایجاد غرفههایی برای عرضه محصولات صیادی در تهران، سایر استانها، و حتی بازارهای صادراتی نیز میتواند به ارزآوری و تقویت اقتصاد صیادان کمک کند.
شبستان: در پایان، چه پیامی برای مسئولین و جامعه صیادی دارید؟
اسحاق تندرو: دریا تنها زمانی بخشنده است که ما مسئولانه با آن رفتار کنیم. از مسئولین، بهویژه جناب آقای دکتر عاشوری، استاندار محترم، و جناب آقای مهندس یکتاپور، رئیس سازمان جهاد کشاورزی، تقاضا داریم از جامعه صیادی حمایت کنند. از مهندس بارانی، مدیرکل شیلات هرمزگان، برای خدمات ارزشمندشان تشکر میکنم. به صیادان توصیه میکنم دانش، اتحاد، و برنامهریزی را جدی بگیرند. آینده ما در همکاری میان صنایع، دولت، و جوامع محلی شکل میگیرد. با شنیدن صدای صیادان و حمایت از پروژههای مشترک مانند بازسازی ذخایر دریایی و نوسازی شناورها، میتوان این صنعت را حفظ کرد. از اصحاب رسانه نیز برای انعکاس صدای صیادان تشکر میکنم.
شبستان: از شما برای این گفتگوی صریح و جامع تشکر میکنیم و برای جامعه صیادی آرزوی موفقیت داریم.
تندرو با تأکید بر نقش تعاونیهای صیادی و ضرورت مشارکت واقعی با جوامع محلی، خواستار ایجاد بازارهای مستقیم فروش و توسعه گردشگری دریایی پایدار شد. وی پیشنهاد کرد که واگذاری غرفههای بازار به اتحادیهها و تعاونیهای صیادی، عرضه مستقیم محصولات را ممکن میسازد و ضمن بهبود معیشت صیادان، ماهی باکیفیت و مقرونبهصرفه را به دست شهروندان میرساند.
او همچنین از دستگاههای اجرایی، بهویژه استانداری و سازمان شیلات، خواست تا با حمایت از طرحهای آموزشی و زیرساختی و حفظ استقلال شیلات، زمینه را برای توسعه پایدار و حفاظت از ذخایر دریایی فراهم کنند. تندرو با قدردانی از تلاشهای مهندس بارانی، مدیرکل شیلات هرمزگان، همکاری نزدیکتر با جامعه صیادی را گامی برای تقویت اقتصاد محلی و حفظ فرهنگ بومی دانست.
در پایان، رئیس اتحادیه صیادان کشور پیامی روشن به مسئولین و صیادان داد: دریا تنها زمانی بخشنده است که مسئولانه با آن رفتار کنیم. وی با اشاره به ضرورت اتحاد، آموزش، و برنامهریزی، تأکید کرد که آینده صیادی در گرو همکاری میان صنایع، دولت، و جوامع محلی است.
تندرو از مسئولین خواست با شنیدن صدای صیادان و حمایت از پروژههای مشترک مانند بازسازی ذخایر دریایی و نوسازی شناورها، این صنعت حیاتی را حفظ کنند.
این گفتگو نشان داد که با برنامهریزی دقیق و مشارکت همهجانبه، میتوان معیشت صیادان را تقویت کرد و اقتصاد و فرهنگ هرمزگان را برای نسلهای آینده پایدار کرد.
نظر شما