به گزارش خبرنگار گروه دین و اندیشه خبرگزاری شبستان: کتاب «کوثر اربعین» تالیف آیتالله العظمی «عبدالله جوادی آملی» اثری متفاوت در بیان فضایل و کارکردهای زیارت اربعین است. این کتاب
در سه بخش (کلیات) شامل مباحثی مانند چیستی، اهمیت، حکمت، آداب و آثار زیارت؛ بخش (زیارت امام حسین علیه السلام) شامل مباحثی چون زیارت و عزاداری امام حسین علیه السلام، فلسفه زیارت و نقش زیارت در جاودانگی حماسه حسینی؛ بخش زیارت اربعین، شامل مباحثی مانند ویژگی عدد اربعین؛ به همت مرکز بین المللی نشر «اسراء» تهیه و تنظیم شده است.
خبرگزاری شبستان با توجه به اینکه در آستانه اربعین حسینی قرار داریم؛ اقدام به بازخوانی گزیدهای از این کتاب به قلم آیتالله العظمی جوادی آملی کرده است:
تقویت روحیه معنوی از آثار پیادهروی اربعین است
خودسازی و اصلاح خصلتهای فردی، خانوادگی و اجتماعی در ابعاد گوناگون اخلاق اسلامی و تقویت روحیه معنوی از جمله آثار پیادهروی اربعین است. زائر حسینی در این سفر چند روزه که با اخلاص و عشق وافری آغاز میشود، صحنههای زیبایی از طاعت و بندگی بیریا و ایثار و فداکاری بیشائبه و صبر و استقامت ستودنی و تعاون و همکاری بیمثال و در یک کلام زیست مؤمنانه را از اقشار مختلف مردان و زنان و جوانان و نوجوانان و کودکان و سالخوردگان مشاهده و تجربه میکند و در این صحنه های معنوی هویت فرهنگی خود را مییابد و از آنها درس چگونه زیستن میآموزد تا سعادتمندانه و حامدانه و جهادگرانه زندگی کند و با سرانجامی شهیدگونه و مظلومانه به خانه ابدی سفر کند و چنان که زیارت اربعین، مسیر زندگی امام حسین سلام الله علیه را ترسیم مینماید: «أَشْهَدُ أَنَّکَ أَمِینُ اللَّهِ وَ ابْنُ أَمِینِهِ عِشْتَ سَعِیداً وَ مَضَیْتَ حَمِیداً وَ متَّ فَقِیداً مَظْلُوماً شَهِیداً»؛ شهادت میدهم که تو امین خدا و فرزند امین اویی، خوشبخت زیستی و ستوده درگذشتی و گمگشته و مظلوم و شهید از دنیا رفتی. از این رو شایسته است که مؤمنان این فرصت طلایی را که کمتر در مکان ها و زمان های دیگر به دست می آید، مغتنم شمارند.
زائر در زیارت اربعین این پیوستگی و دلبستگی و تسلیم و خاکساری و آمادگی برای فداکاری را اعلام میکند
ایشان در بخش دیگری از این اثر نوشتهاند: با توجه به جمعی بودن این حرکت و وجود برنامه های ویژه تبلیغی و فرهنگی از سوی ارگانهای مردمنهاد و نهادهای وابسته به مراکز حوزوی و دانشگاهی برای زائران زمینه آشنایی بیشتری به تعالیم و آموزه های دینی و جایگاه و منزلت اولیای خاص الهی فراهم میشود و در نتیجه پیوند ولایی میان زائر و مزور هرچه بیشتر مستحکم میگردد، همانگونه که زائر در زیارت اربعین این پیوستگی و دلبستگی و تسلیم و خاکساری و آمادگی برای فداکاری را چنین اعلان میکند «وَ اَشْهَدُ اَنَّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ وَ بِایَابِکُمْ مُوقِنٌ بِشَرَائِعِ دِینِی وَ خَوَاتِیم عَمَلِی وَ قَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ وَ اَمْرِی لِاَمْرِکُمْ مُتَّبِعُ وَنُصْرَتی لَکُمْ مُعَدَّةٌ حَتَّی یَأْذَنَ اللهُ لَکُمْ فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لا مَعَ عَدُوِّکُمْ»؛ و گواهی میدهم که من مؤمن به شما هستم و بر اساس قوانین دینم و عواقب عملم به رجعت شما یقین دارم. قلبم همراه با قلبتان است و کارم در تبعیت از کارتان و یاریام برای شما آماده است تا خدا به شما اجازه دهد، پس با خود شما هستم نه با دشمنانتان.
موج فروتنی و خاکساری و یکرنگی از آثار مهم و برجسته اخلاقی جریان راهپیمایی اربعین است
یکی از آثار مهم و برجسته اخلاقی جریان راهپیمایی اربعین، موج فروتنی و خاکساری و یکرنگی موجود در میان زائران و خادمان است، به گونهای که هیچ تمایز و تفاوتی بین ارائهکننده و دریافتکننده خدمات نیست، پس فرقی نمیکند که آنها از چه قشر و صنف و دارای چه مراتب و پست و مقامی باشند و به طور کلی از دنیازدگی در آنجا خبری نیست و همین امر مایه وحدت و یکرنگی آنها شده...بدنه این حرکت بزرگ را دو گروه تشکیل میدهند؛ #خادم_الحسین و #زائر_الحسین و دیگر هیچ».
آثار اجتماعی و سیاسی پیاده روی اربعین
مهمترین اثر و یا فلسفه پیادهروی اربعین، استمرار نهضت عاشورا در تاریخ است؛ چرا که اراده بر این تعلق گرفته است که این حادثه جاودانه بماند و تحقق این هدف جز از رهگذر گره زدن دل مؤمنان به عشق حسین (علیه السلام) میسر نبود : «إنَّ لِقَتلِ الحُسَینِ حَرارَةً فِی قُلُوبِ المُؤمِنینَ لاتَبرُدُ اَبَداً»؛ به راستی برای قتل حسین در دل های مؤمنان داغ و حرارتی است که هرگز سرد نشود. به همین خاطر، از روزگاران گذشته بارگاه ائمه اطهار (علیهم السلام) مرکز نهضت ها و انقلاب ها علیه ستم و استبداد بوده و از طرفی مراکز بزرگ حوزوی نیز در این مکانهای مقدس تأسیس یافته است. توجه عمومی مردم و نسل ها به سوی مضجع شریف این ذوات قدسی؛ به ویژه آگاهی هرچه بیشتر از اهداف و فلسفه قیام حضرت ابا عبدالله الحسین (علیه السلام) مایه حفظ و تقویت روحیه مبارزه، استکبارستیزی و عدالت خواهی آنان می شود. در زیارت اربعین عنصر محوری فلسفه قیام و مبارزه آن حضرت را آگاهیبخشی و رهاسازی از جهالت و ضلالت بیان می کند: «وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلالَةِ»؛ و جانش را در راه تو بذل کرد تا بندگانت را از جهالت و تحیّر در گمراهی برهاند.
ظرفیتهای پیادهروی اربعین
تقویت عنصر عقلانیت و خردگرایی و تغلیب آن بر شور معنوی نیز از ضرورت های مهم در جریان اربعین است که ظرفیت ایجاد تمدن جهانی را افزایش می دهد. در این حرکت بایسته است عنصر عقلانیت بر عنصر احساسات و عواطف غلبه پیدا کند و شور و هیجان حسینی در قبضه شعور و خرد حسینی قرار گیرد. زائران و همراهان محترم باید به بازتاب جهانی این اجتماع بزرگ توجه کنند و از حرکات افراطی یا دست کم رفتارهایی چون قمه زدن که مورد سوءاستفاده بدخواهانِ دین و دشمنانِ انسانیت قرار گرفته و میگیرد پرهیز کنند تا دشمنان نتوانند به ظلم و دروغ، تجمع طرفدارانِ مکتبی که بر بام عقلانیت قرار دارد را تضعیف کنند و در نتیجه قدرت نمایی آن در نگاه جهانیان کم اثر یا بی اثر شود».
آثار اجتماعی و سیاسی پیاده روی اربعین
در جهان کنونی که ابزار رسانه بیش از همه در قبضه ابر قدرتهای دینستیز و مستکبر قرار دارد، لازم مینماید که مسلمانان با بهرهگیری فعال و صحیح از این فرصت، بیش از گذشته دشمن را بشناسند و آسیب های جدی بشر و جوامع اسلامی در شرایط پیچیده امروز را خوب دریابند.
ملتهای مسلمان میبایست برای مقابله با هجمه رسانه ای و فرهنگی دشمنان، برنامه های کلانی پیریزی و عملیاتی کنند تا آسیب ها را به حداقل ممکن تقلیل دهند و طبق دستور قرآن کریم در برابر نقشه های شوم مستکبران نفوذناپذیر باشند: «وَلْیَجِدُوا فِیکُمْ غِلْظَةً». همایش بزرگ پیادهروی اربعین میتواند نقش مهمی را درباره این شناخت و زمینه سازی ایفا کند
عطوفت و محبت یکی دیگر از زیباییها و ظرفیتهایی است که در اجتماع اربعین مثل خورشید تابان تلألو میکند و میدرخشد، بلکه میتوان گفت که ارمغان مهم پیادهروی اربعین تجلی محبت، مهربانی، عاطفه و آرامش است و از آنجا که عالم تشنه محبت است، شایسته است که در اجتماع بزرگ اربعین محبـت بـه عنـوان پرچم کشتی تمدن اسلامی برای جهانیان نشان داده شود تا پیام اسلام برای آینده بشریت باشد. در حالی که تمدن غرب منشأ خشونت، دشمنی ها و جدایی هاست. تمدن اسلامی و مهدوی منشأ عطوفت، دوستیها و الفت هاست.
محبت به اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امام حسین علیه السلام میتواند، محور وحدت و همبستگی و ایجاد تمدن اسلامی و انسانی باشد، چنان که در فرهنگ مردم عراق نیز معروف است که می گویند: «حــب الحسین یُوحدنا» یا «حبُّ الحسین یَجمَعُنا»؛ یعنی محبت و دوستی حسین علیه السلام ما را گرد هم می آورد... .
نظر شما