خبرگزاری شبستان-هرمزگان، این روزنامهنگار پیشکسوت هرمزگانی که کار خود را از سال ۱۳۷۰ با طراحی جدول و کاریکاتور در روزنامه صبح ساحل آغاز کرد، امروز بهعنوان مدیرمسئول پایگاههای خبری چلچله بندر و هرمزگان ورزشی و ماهنامه چلچله، یکی از چهرههای تأثیرگذار رسانهای هرمزگان محسوب میشود.
حسینپور ورود خود به دنیای روزنامهنگاری را مدیون دوستی با علیرضا خورشیدزاده، سردبیر وقت صبح ساحل، میداند. او در دوران دبیرستان با طراحی جدول و کاریکاتور، اولین گامهای خود را در این عرصه برداشت. علاقهاش به حل جدولهای شرح در متن نشریات سازمانی پدرش، او را به سمت خلق محتوای خلاقانه سوق داد. این تجربههای اولیه نهتنها ذهن او را برای تحلیل و ارائه محتوای جذاب آماده کرد، بلکه زمینهساز ورودش به حوزههای حرفهایتر مانند گزارشنویسی در بخشهای ورزشی و حوادث شد.
پس از صبح ساحل، حسینپور به ندای هرمزگان پیوست و با وجود سختیهای بسیار، از جمله پیادهرویهای طولانی در گرمای بندرعباس به دلیل کمبود امکانات، فعالیت حرفهای خود را آغاز کرد. او از اساتیدی چون علی حاجیزاده، خلیل تنیده و حسین نارنجی نسب بهره برد و بعدها در روزنامههای کشوری مانند جام جم و همشهری نیز فعالیت کرد.
تجربه فعالیت بهعنوان خبرنگار آزاد در جام جم، که با چالشهایی مانند دستگیری حین تهیه گزارش همراه بود، نقطه عطفی در مسیر حرفهای او به شمار میرود و به گفته خودش، او را به روزنامهنگاری پختهتر تبدیل کرد.
حسینپور معتقد است که عناصر خلاقانهای مانند جدول و کاریکاتور نقش مهمی در جذب مخاطب و انتقال پیام در رسانههای محلی دارند. او نمونهای از تأثیرگذاری خود را در کاریکاتوری انتقادی از رئیس وقت هیئت فوتبال هرمزگان ذکر کرد که به اصلاحاتی در این حوزه منجر شد.
این روزنامهنگار پیشکسوت با تأکید بر ضرورت حمایت از رسانههای محلی برای ایفای نقش مؤثر در توسعه فرهنگی و اجتماعی، از کمبود بودجه و فشارهای سیاسی بهعنوان چالشهای اصلی این حرفه در هرمزگان یاد کرد و خواستار همگرایی رسانهای و سرمایهگذاری در زیرساختهای دیجیتال شد.
خبرنگار شبستان به بهانه روز خبرنگار گفتگویی مفصلی را با کامبیز حسین پور انجام داده است که در ادامه آن را مرور خواهیم کرد.
شبستان: جناب آقای حسینپور، ضمن گرامیداشت روز خبرنگار و یاد شهید صارمی، لطفاً از آغاز مسیر حرفه ای تان در روزنامه نگاری، انگیزه های ورود به این عرصه و سوابق ارزشمند خود در نشریات محلی و کشوری بگویید. همچنین جایگاه کنونی تان در رسانه های هرمزگان و عضویت در تشکل های رسانه ای را تشریح کنید.
کامبیز حسینپور: ابتدا روز خبرنگار را به همه همکارانم تبریک میگویم و یاد و خاطره شهید صارمی را گرامی میدارم. فعالیت من در روزنامهنگاری از سال ۱۳۷۰ و در دوران دبیرستان آغاز شد. به واسطه دوستم، آقای علیرضا خورشیدزاده، که سردبیر صبح ساحل بود، وارد این حرفه شدم. آن زمان به دلیل علاقه به کاریکاتور و طراحی جدول، در چند شماره از صبح ساحل فعالیت کردم، اما متأسفانه چاپ این نشریه متوقف شد. در طول این سالها در نشریات محلی مثل صبح ساحل، ندای هرمزگان، گامرون، سفیر جنوب، دریا، بندر، صبا و روزنامههای کشوری مانند خراسان، همشهری و جام جم کار کردم. هماکنون مدیرمسئول پایگاههای خبری چلچله بندر و هرمزگان ورزشی و ماهنامه چلچله هستم و عضو خانه مطبوعات هرمزگان نیز هستم. علاقهام به این حرفه از کودکی شکل گرفت؛ پدرم که نظامی بود، نشریات سازمانی را به خانه میآورد و من از خواندن اخبار حوادث و حل جدولهای شرح در متن لذت میبردم. این علاقه بعدها به طراحی جدول و کاریکاتور و سپس فعالیت حرفهای در روزنامهنگاری تبدیل شد.
شبستان: شما کارتان را از صبح ساحل، قدیمیترین نشریه هرمزگان، آغاز کردید. چه چیزی شما را به این حرفه جذب کرد و تجربه طراحی جدول و کاریکاتور چگونه به شکلگیری دیدگاه حرفهایتان کمک کرد؟
کامبیز حسینپور: هرچند قبل از صبح ساحل هم نشریاتی در هرمزگان منتشر میشدند که متوقف شده بودند، اما صبح ساحل برای من نقطه شروع بود. علاقهام به جدول از نشریات سازمانی پدرم شروع شد. حل جدول ذهنم را منظم و خلاق کرد و بعدها به طراحی جدول کلمات متقاطع و کاریکاتور روی آوردم. این فعالیتها به من یاد داد که چگونه با دقت و خلاقیت، پیام را به مخاطب منتقل کنم. هرچند سالهاست دیگر جدول یا کاریکاتور کار نمیکنم، اما این تجربهها دیدگاهم را به روزنامهنگاری شکل داد. وقتی بعدها وارد حوزه ورزشی و حوادث شدم، این نگاه خلاق به من کمک کرد تا گزارشهایی متفاوت و جذاب ارائه کنم. مثلاً در گزارشهای حوادث، سعی میکردم با نگاهی تحلیلی و نه صرفاً خبری، عمق ماجرا را نشان دهم.
شبستان: از صبح ساحل تا سردبیری ندای هرمزگان، سرپرستی همشهری و مدیریت چلچله بندر، چه مراحلی را طی کردید؟ کدام تجربه برای شما نقطه عطف بود؟
کامبیز حسینپور: بعد از صبح ساحل، به پیشنهاد یکی از دوستان به ندای هرمزگان رفتم و آنجا بود که کار حرفهایام شروع شد. آن سالها شرایط سخت بود؛ مثلاً در گرمای طاقتفرسای بندرعباس، از میدان یادبود تا بیمارستان شهید محمدی را پیاده میرفتم چون پول دربستی نداشتم. بعد از خدمت سربازی دوباره به ندای هرمزگان برگشتم و در بخش ورزشی، حوادث و حتی سردبیری کار کردم. از اساتیدی مثل علی حاجیزاده، خلیل تنیده و حسین نارنجینسب بسیار آموختم. جدایی از ندای هرمزگان و فعالیت بهعنوان خبرنگار آزاد در جام جم نقطه عطف زندگی حرفهایام بود. در این دوره با چالشهای زیادی مواجه شدم؛ مثلاً یکبار حین تهیه گزارش سرقت مسلحانه از بانک ملت، توسط حراست بانک دستگیر شدم، اما حمایت دوستانم مثل آقای خورشیدزاده و تجربههایی که کسب کردم، مرا قویتر کرد. بعدها در نشریات دیگر مثل گامرون و بندر هم فعالیت کردم و سرپرستی همشهری را بر عهده داشتم. هر کدام از این مراحل به من درسهای جدیدی آموخت، اما تجربه جام جم به دلیل مواجهه با مشکلات پیچیده و یادگیری استقلال حرفهای، تأثیر عمیقی بر من گذاشت.
شبستان: کاریکاتور و جدول بهعنوان عناصر خلاقانه چه نقشی در جذب مخاطب و انتقال پیام در روزنامهنگاری محلی دارند؟ آیا نمونهای از تأثیرگذاری کارهایتان دارید؟
کامبیز حسینپور: جدول ذهن مخاطب را درگیر میکند و به تقویت حافظه و دقت کمک میکند. اگر محتوای آن بومی باشد، ارتباط عمیقی با مخاطب محلی برقرار میکند و میتواند هویت فرهنگی را تقویت کند. کاریکاتور اما به دلیل ماهیت بصریاش، تأثیرگذاری سریعتری دارد و میتواند جریانساز باشد. یادم میآید در ندای هرمزگان، کاریکاتوری از آقای آشوری، رئیس وقت هیئت فوتبال و استاندار کنونی هرمزگان، کشیدم که انتقادی بود. این کاریکاتور واکنشهایی به همراه داشت، اما منجر به اصلاحاتی در هیئت فوتبال شد. این تجربه نشان داد که یک کار رسانهای خلاق میتواند تأثیرات ملموسی در جامعه ایجاد کند. البته گاهی واکنشها تند بود، اما این بخشی از حرفه ماست. جدول و کاریکاتور هر دو میتوانند ذهن مخاطب را به چالش بکشند و پیامهای عمیقی را به شکلی ساده منتقل کنند، بهویژه در رسانههای محلی که مخاطب به دنبال محتوای نزدیک به زندگی خود است.
شبستن: روزنامهنگاری محلی در هرمزگان با چه چالشهای خاصی مواجه است، بهویژه در زمینههایی مانند محدودیتهای مالی، دسترسی به اطلاعات و رقابت با رسانههای دیجیتال؟ شما چگونه در نشریاتی مانند ندای هرمزگان و دیگر نشریات به این چالشها پاسخ دادید؟
کامبیز حسینپور: روزنامهنگاری محلی در هرمزگان با چالشهای متعددی روبهروست؛ از محدودیتهای مالی و دسترسی به اطلاعات گرفته تا رقابت فزاینده با رسانههای دیجیتال. رسانههای دیجیتال بهتازگی ظهور کردهاند و نشریات سنتی باید همگام با آنها به رشد و بالندگی برسند. این امر نیازمند عزم جدی و برنامهریزی عملی است، نه صرفاً وعدههای زیبا و تشکیل کارگروههای بینتیجه. برای مثال، تعاونی مسکن خانه مطبوعات که سالهاست بلاتکلیف مانده، نمونهای از عدم پیگیری و پاسخگویی است. سرمایهای که خبرنگاران طی 20 سال انتظار آن را جمعآوری کردهاند، هنوز وضعیت مشخصی ندارد و ساختمانش رو به فرسودگی است. وقتی ذهن یک خبرنگار درگیر حداقلهای معیشتی باشد، نمیتوان انتظار پیشرفت در هیچ زمینهای داشت. نشریاتی مانند ندای هرمزگان و صبح ساحل با وجود مشکلات فراوان، به دلیل برنامهریزی مناسب مدیران و سردبیران خود در مقاطعی موفق عمل کردهاند. در ندای هرمزگان، ما با برنامهریزی دقیق، انتشار نشریه را از هفتهای یک شماره به سه شماره افزایش دادیم و بعدها این نشریه بهصورت روزانه منتشر شد. در نشریه بندر نیز روال خوبی داشتیم، اما موفقیتهایمان به دلایل مختلف مقطعی بود.
شبستان: بهعنوان سردبیر سابق گامرون، چگونه محتوای این نشریه را برای انعکاس مسائل و هویت محلی هرمزگان تنظیم میکردید؟ آیا نمونهای از گزارش یا موضوعی دارید که تأثیر قابلتوجهی در جامعه محلی داشته باشد؟
حسینپور: در گامرون، با همکاری همکاران، صفحات تخصصی متعددی راهاندازی کردیم، از جمله صفحات شعر، سینما و موسیقی هرمزگان. موفقترین بخش، صفحه موسیقی محلی بود که با دبیری مرحوم منصور نعیمی اداره میشد. این صفحه ظرفیتهای غنی موسیقی هرمزگان را بهصورت تخصصی معرفی کرد و مخاطبان خاص خود را جذب نمود. ویژهنامههای فیلم، موسیقی و شعر گامرون تجربههای بهیادماندنی بودند که نمونههای آنها در آرشیو نشریه موجود است. اما باید توجه داشت که بدون تأمین مالی مناسب، نمیتوان انتظار داشت یک نشریه تأثیر قابلتوجهی بر افکار عمومی داشته باشد.
شبستان: با توجه به تجربهتان در ندای هرمزگان که به دلیل صفحه ویژه شعر و ادبیات جایگاه خاصی در میان روشنفکران بندرعباس دارد، چگونه میتوان از ظرفیتهای فرهنگی در رسانههای محلی برای تقویت ارتباط با مخاطبان استفاده کرد؟
حسینپور: صفحه شعر ندای هرمزگان با عنوان «چیچیکا» یا «چیچکای بندری» که ابتدا با مدیریت مرحوم محمدعلی بهمنی و سپس با همکاری افرادی چون ابراهیم پشتکوهی و انصاری اداره شد، جایگاه ویژهای در میان مخاطبان یافت. این صفحه به دلیل کیفیت و جذابیتش همچنان طرفداران خاص خود را دارد. ما در گامرون و نشریه بندر نیز تلاش کردیم مخاطبان خاص خود را جذب کنیم، اما همکاریها به دلیل مشکلات مالی و تعطیلی نشریات کوتاهمدت بود. شعر به دلیل لطافت و تأثیر عمیقی که دارد، همواره مورد توجه روشنفکران و سیاستمداران بوده است. اگر فضای بهتری برای انتشار سبکهای مختلف شعری در نشریات هرمزگان فراهم شود، شاهد شکوفایی شاعران این منطقه خواهیم بود. متأسفانه، برخی محدودیتها باعث شده شاعران کمتر با نشریات همکاری کنند و صفحات شعر گاهی یکنواخت باقی بمانند.
شبستان: مدیریت پایگاه خبری چلچله بندر و هرمزگان ورزشی چه تفاوتهایی با کار در رسانههای چاپی مانند صبح ساحل و گامرون دارد؟ چگونه این پایگاه خبری را با نیازهای مخاطبان دیجیتال هماهنگ کردهاید؟
حسینپور: تأثیرگذاری نشریات چاپی به دلیل تغییر ذائقه مخاطبان رو به کاهش است. امروزه، مخاطبان ترجیح میدهند اخبار را بهسرعت از طریق اپلیکیشنهایی مانند اینستاگرام، تلگرام، واتساپ، سروش و ایتا دریافت کنند تا اینکه به کیوسکهای مطبوعاتی مراجعه کنند. رسانههای دیجیتال باید با نیازهای مخاطب همگام شوند و صرف انتشار خبر در یک سایت خبری کافی نیست. برای جلب مخاطب، باید کانالهای متنوعی در فضای مجازی ایجاد کرد و خوراک خبری مناسب، صادقانه و باورپذیر برای جامعه هدف ارائه داد.
شبستان: با توجه به رشد رسانههای دیجیتال، چه استراتژیهایی برای جذب مخاطب و حفظ اعتبار چلچله بندر بهعنوان یک رسانه محلی آنلاین به کار گرفتهاید؟
حسینپور: توسعه رسانه در هرمزگان چالشهای خاص خود را دارد. مهمترین مسائل، استفاده از نیروی متخصص در حوزههای مختلف خبری و تأمین مالی است که متأسفانه در استان با کمبود آن مواجه هستیم.
با وجود مشکلات فراوان، تلاش کردهایم چلچله بندر را سرپا نگه داریم، اما بدون منابع مالی و نیروی انسانی متخصص، توسعه پایدار دشوار است.
شبستان: با توجه به تجربهتان در رسانههای محلی، رسانهها چگونه میتوانند در افزایش آگاهی عمومی و حل مسائل اجتماعی هرمزگان، مانند مشکلات منابع طبیعی یا توسعه اقتصادی، نقش مؤثری ایفا کنند؟
حسینپور: تا زمانی که همگرایی فکری بین رسانهها و نهادهای استان وجود نداشته باشد، نقش رسانهها کمرنگ خواهد بود. رسانههای هرمزگان به دلیل مشکلات مالی شدید، در تأمین نیازهای اولیه خود درماندهاند و در این شرایط، انتظار توسعه و تأثیرگذاری غیرواقعی است. در استانی مانند اصفهان، گروههای سیاسی با هر گرایشی برای توسعه استان همکاری میکنند، اما در هرمزگان، شایستهسالاری قربانی رقابتهای سیاسی میشود. وقتی احزاب به بلوغ سیاسی نرسیدهاند و حمایت از رسانهها در اولویت نیست، پیشرفت استان نیز متوقف میشود.
شبستان: به نظر شما، چگونه میتوان تعادل بین استقلال رسانهای و فشارهای اقتصادی یا سیاسی در روزنامهنگاری محلی را حفظ کرد؟ آیا تجربهای در این زمینه دارید؟
حسینپور: در شرایط کنونی، استقلال رسانهای در هرمزگان عملاً معنایی ندارد. رسانهها به دلیل وابستگی مالی، توان استقلال ندارند و هرگونه تلاش برای استقلال ممکن است به حذف آنها منجر شود. بارها شاهد فشارهای مختلف بودهایم، اما تا زمانی که رسانهها متحد نباشند و به پختگی لازم نرسند، استقلال دستنیافتنی است. برخی رسانهها نیز صرفاً به انتشار رپرتاژ آگهی مشغولاند و قدرت واقعی خود را باور ندارند.
شبستان: به مناسبت روز خبرنگار (17 مرداد)، چه پیامی برای همکاران خود در حرفه روزنامهنگاری و نسل جدید روزنامهنگاران دارید؟
حسینپور: روز خبرنگار را به همه همکارانم تبریک میگویم. به نسل جدید توصیه میکنم روزنامهنگاری را بهعنوان شغل دوم در نظر بگیرند، نه حرفه اصلی. این حرفه نهتنها امنیت شغلی ندارد، بلکه آینده روشنی هم برای آن متصور نیست.
شبستان: کدامیک از کارهای شما، چه در طراحی کاریکاتور، سردبیری گامرون، یا مدیریت چلچله بندر، برایتان از نظر حرفهای یا شخصی بیشترین اهمیت را داشته و چرا؟
حسینپور: دوران فعالیت در گامرون برایم بسیار ارزشمند بود. ما تیمی حرفهای داشتیم که اگر ادامه مییافت، میتوانست کارهای بزرگی در تاریخ مطبوعات هرمزگان رقم بزند. برنامههای زیادی داشتیم که متأسفانه به دلایل مختلف به سرانجام نرسید.
شبستان: در لحظات دشوار حرفهای، چه چیزی شما را برای ادامه این مسیر پرچالش انگیزه میدهد؟
حسینپور: وقتی با انتشار یک خبر، حتی یک خط، بتوانم مشکلی از مردم حل کنم یا موج مثبتی ایجاد کنم، انگیزهام چند برابر میشود. گاهی یک خبر کوچک میتواند جلوی یک موج منفی بزرگ را بگیرد یا تحولی مثبت ایجاد کند.
این گفتگو به مناسبت روز خبرنگار و با هدف بررسی چالشها و فرصتهای روزنامهنگاری محلی در هرمزگان با کامبیز حسینپور، پیشکسوت این حوزه، انجام شد. تجربیات او نشاندهنده عمق مسائل ساختاری و مالی رسانههای محلی و لزوم همگرایی برای توسعه این صنعت در استان است.
گفتگو از: مصیب رجایی
نظر شما