خبرگزاری شبستان - مهدی رحمانیان| گاهی یک مفهوم، آنقدر در میان واژهها تکرار میشود که انگار معنا و بُرد فرهنگیاش زیر آوار شعار دفن شده باشد. حجاب، از آن دست مفاهیمیست که سالهاست در متن و حاشیه گفتارها آمده، گاهی در قامت نماد، گاهی ابزار، گاهی سپر، گاهی هدف. اما این روزها، در لایههای عمیقتری از زیست اجتماعی، دوباره دارد معنا میگیرد؛ نه بهعنوان یک «دستور» که باید اجرا شود، بهمثابه یک «هویت» که باید درک شود، درونی شود، زیست شود.
میان انبوه روایتها، تصویرها، تحلیلها و هجمههایی که هر کدام میخواهند حجاب را از منظری بنگرند یا براندازند، آنچه مغفول میماند، میدان واقعی کنش است؛ جایی که زنان، مادران و دختران، بدون فریاد، در سکوت و سادگی، دارند یک جبهه نرم را میسازند. جبههای که در دل خانهها، کلاسها، کارگاهها و گفتگوهای بیپرده جریان دارد.
اینجا، جایی در جنوب ایران، در قلب فرهنگی کازرون، زنان گرد هم آمدهاند برای آنکه نشان دهند حجاب، لایهای از فرهنگ زیست مؤمنانه است، نه جدالی میان اجبار و اختیار. جایی که مفاهیمِ عمیقی چون مادرانگی، آگاهی، تربیت، هویت، رسانه، جامعه، زیبایی و نجابت، همه در زیر چتر واژهای بهنام «عفاف» گرد هم میآیند تا از نو شنیده شوند.
اینجا کانون فرهنگی هنری «منتظران ظهور» کازرون است، کانونی که در روزهای اخیر هفتهای پُررنگ و پرتپش را پشت سر گذاشت؛ هفتهای با محوریت عفاف و حجاب و با رویکردی دقیق و فرهنگی برای پاسداشت هویت زن مسلمان در جامعه امروز.
عفاف؛ ستون دیدهنشده جامعه
برنامههای متنوعی که در طول این هفته به همت این کانون برگزار شد، فراتر از مناسبتگراییهای رایج، نگاهی تربیتی، هویتی و تمدنی به مقوله حجاب داشتند. آنگونه که زینب زراعتپیشه، مسئول امور بانوان کانون، در گفتوگویی با خبرنگار ما توضیح میدهد: «عفاف و حجاب، دو رکن اساسی در حفظ سلامت اخلاقی و استحکام بنیان خانوادهاند. این دو، تنها بهمعنای پوشش یا ظاهر نیستند، بلکه ستونهایی هستند که در صورت فروریختن، نظم تربیتی یک نسل، دچار آشفتگی میشود.»
از جمله این برنامهها میتوان به نشست تخصصی «دختران آفتاب» با محوریت ترویج سبک زندگی فاطمی اشاره کرد؛ نشستی که در آن، جوانترین دختران محجبه در کنار بانوان باتجربه نشستند تا از دل تجربه، درباره حجاب حرف بزنند.
او با تأکید بر اینکه جایگاه زن مسلمان ایرانی، در قلب میدانهای تحولات فرهنگی و اجتماعی است، یادآوری میکند: «بانوان همواره در عرصههای مختلف، از انقلاب و دفاع مقدس گرفته تا امروزِ میدان فرهنگ، حضور مؤثر و ارجمندی داشتهاند. حمایتهای زنانه در روزگار جنگ با گلوله و در روزگار امروز با اندیشه و قلم، ستونهای پنهان انقلاباند.»
برنامهریزی با محوریت نیاز واقعی دختران و مادران
کانون فرهنگی هنری «منتظران ظهور» با نگاهی عمیق و واقعگرایانه، سلسله برنامههایی را طراحی کرد که از سطح به عمق میرفتند. در این برنامهها، آموزش صرف یا شعار جای خود را به تعامل، گفتوگو و روایت تجربه داده بود.
از جمله این برنامهها میتوان به نشست تخصصی «دختران آفتاب» با محوریت ترویج سبک زندگی فاطمی اشاره کرد؛ نشستی که در آن، جوانترین دختران محجبه در کنار بانوان باتجربه نشستند تا از دل تجربه، درباره حجاب حرف بزنند.
زراعتپیشه در ادامه، به یکی دیگر از فعالیتهای تأثیرگذار این هفته اشاره میکند: «در کارگاههای تخصصی که با حضور اساتید مجرب برگزار شد، موضوعاتی مانند زیست عفیفانه، مادر و کودک، مبارزه با فمینیسم، جمعیت و فرزندآوری، جهاد تبیین و سواد رسانهای بررسی شدند؛ چراکه معتقدیم برای اثربخشی، باید ابتدا ذهن بانوان را تجهیز کنیم، نه فقط پوشش آنها را اصلاح.»
یکی از رویکردهای مهم این کانون، تربیت نسل بانوانِ آگاه و مطالبهگر است؛ نسلی که از حجاب صرفاً بهعنوان تکلیف فردی عبور کرده و آن را بخشی از هویت اجتماعی و پیوست امنیت فرهنگی کشور بداند.
تربیت نسل آگاه، نه صرفاً محجبه
یکی از رویکردهای مهم این کانون، تربیت نسل بانوانِ آگاه و مطالبهگر است؛ نسلی که از حجاب صرفاً بهعنوان تکلیف فردی عبور کرده و آن را بخشی از هویت اجتماعی و پیوست امنیت فرهنگی کشور بداند.
برگزاری نمایشگاه «گوهر فاطمی»، ایستگاههای نقاشی کودک با موضوع عفاف، مسابقات ورزشی ویژه بانوان، پخش بستههای فرهنگی میان دختران محجبه، دیدار با خانواده شهدا، عطرافشانی قبور شهیدان و تجلیل از بانوان نمونه شهر، بخشی از این تلاش جمعی بود.
به گفته زراعتپیشه «اگر نخواهیم حجاب را به سطحیترین شکل ممکن بسپاریم، باید مخاطب را باور کنیم، او را شریک گفتوگو بدانیم و برایش فرصت تجربه و تحلیل فراهم کنیم. این همان کاریست که ما در این هفته با کمک بچههای کانون انجام دادیم.»
عفاف؛ آینهای برای بازتاب تمدن ایرانی-اسلامی
در تمام این فعالیتها، روحی جاری بود که فراتر از نگاه تقویمی، عفاف و حجاب را بهمثابه بخشی از هویت تمدنی زن مسلمان ایرانی تبیین میکرد. نگاه به آینده، سرمایهگذاری بر نسل نوجوان، توجه به آموزش رسانهای و احیای روایتهای فاطمی، همگی نشان از هوشمندی رویکردی دارند که امروز در فضای فرهنگی کشور بهشدت نیازمند آن هستیم.
کانون منتظران ظهور، در هفته عفاف و حجاب، در حقیقت، بستری ساخت برای بازتعریف مفهوم زن مسلمان ایرانی در دوران نبرد روایتها.
همین اتفاق است که میتواند به تداوم یک حرکت فرهنگی مؤثر ختم شود؛ حرکتی که از دل مردم آغاز میشود، با زنان پیش میرود و به نسل آینده جان میبخشد.
نظر شما