به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از کرمان؛ فهیمه مروتی، استاد حوزه و دانشگاه بخشی از مطالعات خود در زمینه نهجالبلاغه را برای انتشار در اختیار خبرگزاری شبستان قرار داد و با بیان اینکه قبل از صحبت کردن درباره نهج البلاغه باید مقدمه ای در رابطه با گوینده آن یعنی امام علی علیه السلام و نویسنده آن و کسانی گفت که در اعصار گذشته و معاصر سخنان و اعترافاتی درباره نهج البلاغه دارند.
مروتی ادامه داد: پس از این آشنایی آن وقت باید سراغ کلمات قصار و خطبهها و نامههای نهجالبلاغه رفت و آن را خواند و شرح داد و با آن انس گرفت و در زندگی اجرا کرد.
وی با بیان اینکه اولین مطلب درباره خود نهجالبلاغه است و آن اینکه این کتاب همه سخنان و خطبههای حضرت نیست بلکه منتخبی از آن همه است؛ اظهار کرد: حضرت علی علیه السلام مرد سخن بودند و خطابهها و کتابهای فراوانی از ایشان وجود داشته و جملهها و نامههایی که به ما منتقل نشده است.
مروتی ادامه داد: این آگاهی را مسعودی، دانشمند بزرگی که قبل از سیدرضی بوده به ما میدهد و در کتاب مروج الذهب خود میگوید آنچه مردم از خطابههای علی علیه السلام در مقاطع مختلف حفظ کردند بیش از ۴۸۰ مورد بوده که حضرت فیالبداهه و بدون یادداشت و پیشنویس انشاء می کردند و مردم هم آن را حفظ و به آن عمل میکردند.
وی با بیان اینکه این در حالی است که در نهج البلاغه ۲۳۹ خطبه بیشتر وجود ندارد که مشخص می شود یا سید رضی آنها را انتخاب کرده و یا اصلاً بقیه خطبه ها به خود هم نرسیده است؛ افزود: در خصوص گوینده نهج البلاغه یعنی امام علی علیه السلام ما با انسانی مواجه هستیم که هدف اعلایی برای زندگی دارد.
استاد حوزه و دانشگاه درباره سیدرضی هم ابتدا با اشاره به تولد او در سال ۳۵۰ هجری قمری و نام اصلی محمد معروف به شریف رضی از مادری فاضله و بلندنظر که نسب شریف او به امام علی علیه السلام می رسد؛ نسب شریف رضی از سوی پدر را منتسب به امام کاظم علیه السلام ذکر کرد و افزود: او در سال ۴۰۶ هجری قمری در شهر کرخ از دنیا رفت و در کربلا دفن شد.
وی ادامه داد: علامه امینی صاحب الغدیر درباره سیدرضی گفته است او از مفاخر پاک خاندان نبوی و پیشوای دانشمندان و قهرمانی از قهرمانان عرصه دین و دانش و مذهب است و در تمام آنچه از نیاکان پاک خود به ارث برده بود پیشتاز و نمونه شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کرمان اظهار کرد: علامه در آن کتاب نام بیش از چهل کتاب را آورده که درباره زندگی و شخصیت سید رضی سخن گفتند و یا توصیفاتی که ثعالبی درباره سید رضی دارد و مطالب بسیار زیادی که گواه آن است ایشان فرد بسیار بزرگ و دانشمند در زمینههای مختلفی بودند.
وی گفت: سید رضی به خاطر همین شیفتگی که به کلمات مولا علی علیه السلام داشتند جنبه فصاحت و بلاغت سخنان را بیشتر در نظر گرفته و به همین دلیل خطبههایی را انتخاب کرده که این خصوصیت را بیشتر دارد و و اسم کتاب را هم نهج البلاغه می گذارد و به جز موارد محدود اسناد و مدارک را ذکر نمیکند.
مروتی با تصریح به اینکه اعتبار یک کتاب حدیثی تاریخی به اسناد آن است؛ اظهار کرد: اما خوشبختانه در عصرهای بعد از سیدرضی کسانی آمدند که اسناد و مدارک نهج البلاغه را به آن اضافه کرده از جمله «نهج السعادة فی مستدرک نهج البلاغه» از آقای محمد باقر محمودی.
وی با بیان اینکه نهج البلاغه علاوه بر فصاحت و بلاغت و چند بعدی بودن، جذابیت و حلاوت آن هم تاثیر و نفوذ فراوانی که دارد دل ها را می لرزاند و اشک ها را جای می کند؛ یکی از این موارد را خطبه همام یا همان متقین دانست.
استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: همه کسانی که با نهج البلاغه سر و کار داشتند اعم از شیعیان مولانا علی علیه السلام و سایر دانشمندان اسلامی و علما و دانشمندان مسیحی بدون استثنا از جاذبه نیرومند آن سخن گفتند و خود را تحت تأثیر و نفوذ آن دیده اند.
مروتی در همین باره چند نمونه از این موارد را مثال زد و گفت: از جمله ابن ابی الحدیدی معتزلی که شارح نهج البلاغه است و مکرر شیفتگی خود را ابراز می کند یا فرد دیگری به نام عبدالرحیم بن نباته که ضرب المثل خطبای عرب است و اعتراف میکند سرمایه فکری و ذوقی خود را از مولای متقیان علی علیه السلام گرفته است.
وی ادامه داد: همچنین ابن ابی الحدید در مقدمه شرح نهج البلاغه می گوید ۱۰۰ سخن از سخنان علی را حفظ کردم و به خاطر سپردم و همان ها برای من گنجی پایان ناپذیر بود و یا از فردی به نام عبدالحمید نقل می کند که ۷۰ خطبه از خطبه های علی علیه السلام را حفظ کردم و پس از آن ذهنم جوشید که جوشید.
مروتی درباره معاصرین هم تنها یک مورد را مثال زد و گفت: میخائیل نعیمه، نویسنده مسیحی معاصر لبنانی در مقدمه کتاب «الامام علی علیه السلام» تألیف جرج جرداق مسیحی میگوید علی تنها در میدان جنگ قهرمان نبود؛ در همه جا قهرمان بود؛ در صفای دل، پاکی وجدان، جذابیت سحرآمیز بیان، انسانیت واقعی، حرارت ایمان، آرامش شکوهمند، یاری مظلومان و هر جا و در هر نقطه تسلیم حقیقت بودن؛ او در همه میدان ها قهرمان بود.
نظر شما