خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- مراسم عزاداری امام حسین(ع) و یاران وفادارش یکی از شاخصترین و مهمترین آیینهای مذهبی در میان جوامع مسلمان به شمار میرود که نقش محوری در حفظ هویت فرهنگی و دینی مردم ایفا میکند.
در بسیاری از روستاها و شهرهای ایران، این مراسم بیش از یک آیین مذهبی صرف بوده و به عنوان پیوندی قوی بین مردم و تاریخ، سنتها و ارزشهای دینی تلقی میشود.
روستای ریزآب شهرستان بیرجند یکی از همین مکانهاست که با وجود کوچکیاش، هر ساله میزبان جمعیتی پرشور و متدین از اهالی خود و حتی ساکنان پراکنده در شهرهای بزرگ مانند مشهد، تهران و بیرجند است.
این روستا که پیشینه دیرینهای در برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم دارد، به عنوان نمادی از همبستگی و ارادت به امام حسین(ع) شناخته میشود. مراسمی که نه تنها به صورت یک آیین مذهبی بلکه به عنوان فرصتی برای تقویت صله رحم، همدلی و انسجام اجتماعی برگزار میشود.
اما در سایه این شور و شعور دینی، چالشها و مشکلات متعددی نیز در زمینه امکانات و زیرساختهای برگزاری این مراسم بزرگ وجود دارد که در سالهای اخیر با افزایش جمعیت شرکتکنندگان، بیش از پیش خود را نشان دادهاند.
در این گزارش، تلاش شده است تا علاوه بر بررسی جایگاه ویژه مراسم عزاداری امام حسین(ع) در روستای ریزآب، نگاهی جامع به مشکلات و محدودیتهای موجود در زمینه فضای برگزاری، مسائل مالی و کمبودهای زیرساختی ارائه شود. همچنین نقش مردم و اهالی روستا در حفظ و استمرار این سنتهای مقدس و چشماندازهای پیش رو برای توسعه و گسترش امکانات فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است.
*اهمیت مراسم عزاداری امام حسین در روستای ریزآب
حسین محمدی، مسئول فرهنگی روستا و عضو هیات امنای هیات حسینی روستای ریزآب شهرستان بیرجند، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان بیان کرد: مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان در این روستا از سالیان دور دارای اهمیت ویژهای بوده است.
وی ادامه داد: ساکنان روستا که در شهرهای مشهد، تهران و بیرجند مقیم هستند، هر ساله در دهه اول محرم برای شرکت در مراسم عزاداری به روستا بازمیگردند و نذورات خود را تقدیم میکنند. همچنین، چند ساعت از آب قنات روستا که در مالکیت واقفین است به صورت رایگان برای مراسم عزاداری اختصاص داده شده است.
*افزایش جمعیت عزاداران و کمبود فضای حسینیه
محمدی اشاره کرد: سالانه حدود ۵۰۰ نفر در این مراسم شرکت میکنند، اما فضای موجود در حسینیه جوابگوی جمعیت روبه افزایش نیست. هیات حسینی از شب ششم محرم با دستهروی داخل روستا حرکت میکند و گاهی با دعوت از روستاهای همجوار مراسم عزاداری برگزار میشود.
مسئول فرهنگی روستا ادامه داد: با توجه به نزدیکی روستا به شهرستان بیرجند و حضور گسترده مردم، جمعیت هر ساله در حال افزایش است که این امر موجب بروز مشکلاتی مانند کوچک بودن فضای آشپزخانه برای پخت غذا و کمبود فضای حسینیه شده است. پذیرایی به دو نوبت برای خواهران و برادران انجام میشود که همزمان بودن آن بهدلیل کمبود فضا و زمان مشکلاتی ایجاد میکند.
*تاریخچه احداث حسینیه و مشکلات مالی
محمدی درباره سابقه برگزاری مراسم گفت: ۱٠ سال پیش عزاداریها در مسجد قدیمی روستا انجام میشد اما با افزایش جمعیت و آسفالت راه روستا، فضای مسجد دیگر جوابگو نبود به همین دلیل، با کمکهای مردمی و اهدا النگو، انگشتر و کمک نقدی اهالی روستا، حسینیهای به متراژ ۲۰۰ مترمربع ساخته شد. این حسینیه سقفی از ورق دارد و سبک است.
وی در ادامه عنوان کرد: مشکل اصلی اکنون تأمین مصالح و آهنآلات برای توسعه حسینیه است که به دلیل مشکلات مالی مردم و کاهش کمکهای مردمی، روند جمعآوری کمکها دشوار شده است.
مسئول فرهنگی روستا ادامه داد: تاکنون هیچ حمایتی از سوی دولت یا بخش خصوصی به هیات نشده است و تنها در دوره «معتمدیان» استاندار اسبق خراسان جنوبی مبلغی برای مرمت و ایزوگام سقف مسجد اختصاص یافته است.
*فعالیتهای فرهنگی و جشنهای محلی
مسئول فرهنگی روستا تأکید کرد: هدف اصلی هیات، ارتقای سطح فرهنگ روستا و برگزاری مراسم شادی و عزای اهل بیت است. به عنوان نمونه، قبل از ماه محرم امسال، جشن بزرگی به مناسبت عید غدیرخم با حضور حدود ۷۰۰ نفر از اهالی پنج روستای همجوار برگزار شده است که تمام هزینههای آن توسط مردم و خیرین تأمین شده است.
*مشکلات اقتصادی مردم و نقش آنها در مراسم
مسئول فرهنگی روستا عنوان کرد: با وجود خشکسالیهای متوالی و فقر شدید مالی مردم روستا و به رغم مشکلات اقتصادی، مردم از نظر حضور در کارهای اجرایی و کمک به برگزاری مراسم بسیار فعال و پرتلاش هستند.
وی در ادامه گفت: حضور گسترده آنها در این فعالیتها زبانزد است و این امر از ویژگیهای برجسته روستا محسوب میشود.
*ضرورت گسترش حسینیه و تاثیر آن بر جذب جوانان
محمدی معتقد است که گسترش حسینیه نقش مهمی در جذب جوانان و حتی بازگشت مهاجران به روستا خواهد داشت، افزود: جوانان ترجیح میدهند مراسم عروسی خود را در روستا برگزار کنند تا از هزینههای گزاف تالارهای پذیرایی اجتناب کنند، اما مشکل اصلی نبود فضای کافی در حسینیه برای میزبانی مهمانان است.
*چشمانداز آینده و درخواست همکاری خیرین
مسئول فرهنگی روستا در پایان ابراز امیدواری کرد که با کمک مسئولین، خیرین و مردم، پروژه گسترش حسینیه پیش از عید غدیر سال آینده به پایان برسد و افتتاحیه آن با برگزاری جشن بزرگ عید غدیر همراه باشد.
نظر شما