به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، با گسترش روزافزون فناوریهای نوین و نفوذ سریع اپلیکیشنهای حملونقل اینترنتی به زندگی روزمره، ضرورت توجه به الزامات ایمنی و حقوقی این سبک از جابهجایی، بیش از پیش احساس میشود. اگرچه تاکسیهای آنلاین، سهولت و سرعت را برای کاربران به ارمغان آوردهاند، اما غفلت از قواعد بهرهبرداری صحیح، میتواند تبعاتی جدی و جبرانناپذیر در پی داشته باشد.
در سالهای اخیر، تاکسیهای اینترنتی با حذف واسطههای سنتی، ساختار جدیدی از خدمات جابهجایی را در شهرهای ایران پدید آوردهاند. کاربران، تنها با چند کلیک ساده در تلفنهای همراه خود، سفری را آغاز میکنند که گاه از نگاه آنان، بینیاز از تأمل و احتیاط تلقی میشود. این در حالی است که، به موازات این تحول فناورانه، تهدیدها و آسیبهایی نیز شکل گرفته که چنانچه آگاهی عمومی نسبت به آنها افزایش نیابد، پیامدهایی پرهزینه برای امنیت فردی و اجتماعی خواهد داشت.
پیدایش چالشهایی نظیر مغایرت راننده و خودرو با اطلاعات ثبتشده در اپلیکیشن، درخواستهای پنهانی برای لغو سفر یا پرداخت نقدی و همچنین سوءاستفاده برخی از رانندگان یا مسافران در بستر خلأهای نظارتی، زنگ خطر را برای نهادهای امنیتی و انتظامی به صدا درآورده است. پلیس و نهادهای مسئول، بارها نسبت به سهلانگاری کاربران در رعایت اصول اولیه ایمنی هشدار دادهاند؛ چرا که کوچکترین بیدقتی میتواند مسیر یک سفر روزمره را به تجربهای تلخ و پرخطر تبدیل کند.
از سوی دیگر، مسئولیت شرکتهای ارائهدهنده خدمات تاکسی اینترنتی نیز در این میان کماهمیت نیست. کیفیت خدمات، راستیآزمایی اطلاعات هویتی رانندگان و توانمندی در پاسخگویی سریع به رخدادهای مشکوک یا گزارشهای مردمی، از جمله مؤلفههایی است که میتواند ضامن افزایش ضریب امنیت سفرهای شهری باشد. این شرکتها بهعنوان واسطه میان شهروند و راننده، در قبال حفظ اعتماد عمومی مسئولیت مستقیم دارند.
در همین راستا، مهدی نعمایی، رئیس اداره آموزش همگانی و مشارکت عمومی معاونت فرهنگی و اجتماعی پلیس فارس، در گفتوگویی هشدارهایی جدی نسبت به برخی رفتارهای پرخطر و عادتهای نادرست در استفاده از این پلتفرمها ارائه کرده است.
لغو سفر پیش از پایان؛ قطع نظارت و آغاز خطر
یکی از نخستین هشدارهای پلیس، پرهیز جدی از لغو سفر پیش از رسیدن به مقصد است. به گفته نعمایی، بسیاری از مسافران بدون توجه به پیامدهای احتمالی، پس از سوار شدن، به دلایل مختلف گزینه «لغو سفر» را انتخاب میکنند. وی میافزاید: «چنین اقدامی، سامانه رصد و کنترل شرکت ارائهدهنده خدمات را از جریان سفر خارج کرده و هرگونه پشتیبانی یا رسیدگی به اتفاقات احتمالی را عملاً ناممکن میسازد.»
درخواست پرداخت نقدی؛ زنگ خطر پنهان
در ادامه، رئیس اداره آموزش همگانی پلیس فارس، درخواست برخی رانندگان برای لغو سفر و پرداخت نقدی را نشانهای از تلاش برای عبور از سازوکارهای رسمی و نظارتی دانست. وی تصریح میکند: «مسافر نباید تحت هیچ شرایطی با چنین درخواستی موافقت کند، چرا که این روش، راه را برای تخلفات احتمالی باز میکند و مسافر از چتر حمایتی شرکت خارج میشود.»
سفارش برای دیگری؛ مسئولیت با شماست
نعمایی در بخش دیگری از توصیههای خود، نسبت به ثبت سفر بهجای افراد ناشناس هشدار میدهد و میگوید: «چنانچه کاربری از حساب خود برای درخواست خودرو برای فردی غریبه استفاده کند، در صورت بروز حادثه، مسئولیت قانونی آن اتفاق بر عهده دارنده حساب خواهد بود.»
رفتارهای خارج از عرف را نادیده نگیرید
یکی دیگر از محورهای مورد تأکید پلیس، ضرورت هوشیاری کاربران در برابر رفتارهای غیرمعمول برخی رانندگان است. به گفته این او، برخی کاربران، علیرغم مشاهده مغایرت در مشخصات خودرو یا راننده، یا برخوردهای نامتعارف، از گزارش آن به سامانه پشتیبانی خودداری میکنند.
وی خاطرنشان میکند: «چنین سکوتی علاوه بر اینکه امنیت خود فرد را تهدید میکند، باعث استمرار چرخهای از تخلفات در این حوزه خواهد شد.»
سفرهای هوشمند، مستلزم مسافران هوشیار
نعمایی همچنین تأکید میکند که حملونقل دیجیتال، در کنار تمام مزایا، نیازمند دقت، هشیاری و همکاری آگاهانه شهروندان است. وی ادامه میدهد: «برای حفظ امنیت سفر، هر کاربر باید نقش نظارتی خود را جدی بگیرد و در صورت مشاهده هرگونه مورد مشکوک، در کوتاهترین زمان ممکن به شرکت ارائهدهنده خدمات اطلاع دهد.»
این توصیهها، تلنگری است به هر کاربر تاکسیهای اینترنتی که بداند با چند تصمیم ساده اما آگاهانه، میتواند از خطرات احتمالی جلوگیری کرده و به ارتقای امنیت جمعی کمک کند. در دنیای هوشمند امروز، مسئولیت شهروندی، علاوه بر فضاهای فیزیکی، در رفتارهای دیجیتال نیز متجلی میشود.
در مجموع، بهرهبرداری ایمن از تاکسیهای هوشمند تنها زمانی محقق میشود که سه ضلع این مثلث، یعنی شهروند، شرکت خدماترسان و نهادهای نظارتی، همراستا و هوشیار عمل کنند. بیتردید، آگاهیبخشی و آموزش عمومی در کنار اجرای دقیق مقررات، کلید پیشگیری از تهدیداتی است که میتوانند در پس چهره مدرن خدمات شهری، پنهان شده باشند.
نظر شما