خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم-در روزگاری که جامعه با چالشهایی چون گسست نسلی، اختلافات فرهنگی، تزلزل در ارزشهای اخلاقی و دوگانگیهای سبک زندگی مواجه است، بازگشت به سیره عملی و فکری پیشوایان دین، راهی روشن برای عبور از این پیچ تاریخی پیشروی ماست. در این میان، سبک زندگی امام رضا علیهالسلام با تأکید بر گفتوگو، کرامت انسان، مدارا، و عقلانیت دینی، ظرفیت بزرگی برای بازسازی فرهنگی جامعه دارد.
«چهارشنبههای امام رضایی» عنوان سلسلهگزارشهایی است که میکوشد هر هفته با نگاهی به ابعاد مختلف زندگی و سیره اجتماعی امام هشتم علیهالسلام، پاسخی دینی و عقلانی برای برخی از مسائل و تضادهای فرهنگی امروز ارائه کند.
*سبک زندگی رضوی، الگویی جامع برای امروز
حجتالاسلام علیجان دلدار، استاد حوزه علمیه، در گفتوگو با خبرنگار شبستان، با تأکید بر اهمیت بهرهگیری از سبک زندگی اهلبیت علیهمالسلام بهویژه امام رضا علیهالسلام، گفت: آیه شریفه «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» بهروشنی بیان میکند که باید در همه امور زندگی، پیامبر اکرم (ص) و اهلبیت ایشان را الگو قرار دهیم.
به گفته وی، این آیه نشاندهنده آن است که برای الگوپذیری از اهلبیت، سه مقدمه لازم است: ایمان به خدا، باور به قیامت و جاری بودن سبک زندگی الهی در زندگی فردی و اجتماعی.
حجت الاسلام دلدار افزود: اگر این سه شرط در جامعهای محقق شود، میتوان سبک زندگی رضوی را در عرصههای مختلف از جمله اقتصاد، سیاست، فرهنگ، اجتماع، خانواده و... پیادهسازی کرد.
*شباهتهای فرهنگی امروز با دوران امام رضا (ع)
کارشناس مذهبی یکی از شباهتهای اساسی دوران امام رضا علیهالسلام با دنیای امروز را گسترش علم و رسانه دانست و گفت: همانطور که امام در آن زمان در فضای بسته استبدادی، کرسیهای گفتوگوی علمی و مناظره را ایجاد کردند، امروز نیز با وجود رسانههای نوین و شبکههای اجتماعی، میتوان فرهنگ گفتوگو را تقویت کرد.
وی در ادامه تأکید کرد: گفتوگو باید با حکمت، اخلاق و نیت خیرخواهانه صورت گیرد، نه با تحقیر یا حذف دیگری. اگر میان افرادی با دیدگاههای متفاوت در زمینه حجاب، فرصت گفتوگو فراهم شود، بسیاری از چالشها حل خواهد شد. همانطور که قرآن کریم میفرماید: «ادْعُ إِلی سَبیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ».
*گفتوگو و تحمل در برابر تفاوتها
این استاد حوزه با تأکید بر اینکه اهلبیت علیهمالسلام هیچگاه اهل برخورد فیزیکی یا تحمیل عقیده نبودند، گفت: شیوه تبلیغ دینی باید از جنس گفتوگو، مهربانی و عقلانیت باشد. امام رضا علیهالسلام با علما و اندیشمندان ادیان مختلف به گفتوگو مینشستند، بدون آنکه قصد حذف یا تحقیر آنان را داشته باشند.
وی افزود: امروز نیز در جامعه ما اختلاف سلیقههای فرهنگی، سیاسی و مذهبی وجود دارد که باید با رویکرد گفتوگویی و نه تقابلی با آنها مواجه شد. آیه «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ» بیانگر همین اصل است؛ یعنی نباید در دین، اجبار وجود داشته باشد.
*سبک تربیتی اهلبیت و رابطه با نسل جوان
حجت الاسلام دلدار در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به سبک تربیتی اهلبیت گفت: اسلام، کودک را در هفت سال اول زندگی «پادشاه»، در هفت سال دوم «مطیع» و در هفت سال سوم «مشاور» میداند. این یعنی نوجوان باید احساس کند در تصمیمگیریهای خانواده مؤثر است.
وی تصریح کرد: فاصلهای که امروز بین نسلها به وجود آمده، ناشی از نادیده گرفتن این شیوه تربیتی است. اگر والدین به فرزندان خود احترام بگذارند و با آنان مشورت کنند، بسیاری از شکافهای نسلی از بین میرود.
وی با اشاره به جایگاه جوان در نگاه اسلام گفت: جوان، سرمایه و موتور حرکت جامعه است. امام خمینی (ره) این موضوع را در دوران دفاع مقدس بهخوبی بهکار گرفتند، در حالی که نگاه رژیم طاغوت به جوان، نگاه تحقیرآمیز و ناتوانگرایانه بود.
*تضاد سبک زندگی اسلامی و غربی
حجت الاسلام دلدار به تفاوت اساسی سبک زندگی اسلامی با سبک غربی پرداخت و گفت: در غرب، اصل بر منفعتطلبی فردی و گروهی است، در حالیکه سبک زندگی اسلامی بر پایه کرامت انسان، عدالت، و خدمت به دیگران بنا شده است.
وی با اشاره به موضوع علم و فناوری نیز عنوان کرد: غرب علم را ابزار سلطه میبیند، اما اسلام آن را نعمتی همگانی برای رشد بشریت میداند. به همین دلیل، آنها حتی دانشمندان ما را ترور میکنند تا علم و پیشرفت را در انحصار خود نگه دارند.
نظر شما