مراسم سنتی «هفت منبر» در بیرجند؛ آیینی زنانه در غروب تاسوعا

همزمان با تاسوعای حسینی، کوچه‌های بیرجند عطر نذر و شمع گرفت. زنان، شمع به دست و نیت به دل، از مسجدی به مسجد دیگر رفتند تا سنت دیرینه «هفت منبر» را، چون گذشته، با سکوت و اشک تکرار کنند؛ آیینی زنانه که قرن‌هاست خاموش نمی‌شود.

خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- محرم که از راه می‌رسد، شهرها رنگ عزا می‌گیرند، اما در دل خراسان جنوبی و به‌ویژه بیرجند، حال‌وهوای محرم همیشه رنگ و بویی خاص‌تر داشته است.

زنان این شهر، نسل به نسل، رسمی را زنده نگه‌داشته‌اند که نه‌تنها به نذر و نیاز گره خورده، بلکه در دل آن عشق، ایمان، اشک و انتقال فرهنگ موج می‌زند. آیینی به‌نام «هفت منبر» که روز گذشته، همزمان با تاسوعای حسینی، بار دیگر در کوچه‌پس‌کوچه‌های بیرجند جان گرفت و بار معنوی این روز را دوچندان کرد.

زنانی که در این مراسم شرکت کردند، شمع‌هایی به‌دست گرفتند، نیت کردند، نذر آوردند و در سکوتی عمیق، از مسجدی به مسجد دیگر رفتند تا این سنت دیرینه را، همان‌گونه که از مادران و مادربزرگان خود آموخته‌اند، با احترام و اشک اجرا کنند.

این رسم، که حالا در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده، فقط یک مراسم نیست؛ روایتی زنده از پیوند زن ایرانی با عاشورا، با سوگ، با ایمان است.

مراسم سنتی «هفت منبر» در بیرجند؛ آیینی زنانه در غروب تاسوعا

خدام منبرها را سیاه‌پوش کردند

از ساعاتی پیش از آغاز مراسم، خادمان مساجد و حسینیه‌ها منبرها را آماده کردند. پارچه‌های سیاه بر منبرها انداختند، سینی‌های شمع و تشت‌های نذری را آماده کردند و منبرها را در آستان مساجد قرار دادند. همه‌چیز مهیای پذیرایی از زنانی شد که با دل‌هایی پر از امید و اشتیاق، برای روشن کردن شمع‌های نذر آمده بودند.

مراسم سنتی «هفت منبر» در بیرجند؛ آیینی زنانه در غروب تاسوعا

بانوان؛ نگهبانان خاموش یک آیین عاشورایی

بانوان شرکت‌کننده، پس از نیت، شمعی را روشن کردند و در کنار منبر گذاشتند. نذورات خود – شامل خرما، شیرینی، پول یا مواد غذایی – را درون تشت ریختند و سپس به مسجد بعدی رفتند.

هیچ‌کدام از شمع‌ها خاموش نشد. رسم بر آن است که شمع‌ها تا پایان بسوزند، آرام، بی‌هیاهو، همان‌طور که عشق به حسین(ع) در دل می‌سوزد.

آنان در مسجد ماندند، ذکر گفتند، اشک ریختند و نذر کردند. این سوگواری آرام اما ژرف، روایتی زنانه از وفاداری به ساحت سیدالشهدا بود.

مراسم سنتی «هفت منبر» در بیرجند؛ آیینی زنانه در غروب تاسوعا

کودکان آمدند؛ سنت زنده ماند

در این آیین، حضور پررنگ کودکان و نوجوانان چشمگیر بود. دختران کوچک، شمع‌ها را با دستان کودکانه‌شان حمل کردند و در کنار مادرانشان، آداب را آموختند.

این‌گونه، آیینی کهن، آرام‌آرام به نسل بعد سپرده شد؛ بی‌آنکه حتی یک واژه گفته شود، مفاهیم از دل چشمان به دل دل‌ها منتقل شد.

مراسم سنتی «هفت منبر» در بیرجند؛ آیینی زنانه در غروب تاسوعا

*جایی برای اشک امروز؛ یاد شهدای حملات اخیر 

امسال، مراسم هفت منبر تنها به یاد شهدای کربلا برگزار نشد. برگزارکنندگان با نمایش تصاویر شهدای حملات اخیر رژیم صهیونیستی به ایران اسلامی، این آیین را رنگی امروزی بخشیدند.

عزاداران، در کنار اشک برای عاشورا، بغض فلسطین را هم در دل داشتند. شمع‌هایی که روشن شدند، نیّتشان هم‌زمان نجات مظلومان امروز بود.

مراسم سنتی «هفت منبر» در بیرجند؛ آیینی زنانه در غروب تاسوعا

مساجد بیرجند میزبان شمع‌های نذر شدند

مساجد و حسینیه‌های قدیمی و تاریخی بیرجند، از جمله مسجد آیتی، مسجد جامع، مسجد خواجه خضر، مسجد حیدرحسن، مسجد صاحب‌الزمانی، مسجد امام حسن(ع)، چشمه خلیلی (قدمگاه)، منزل دختر آخوند، حسینیه گود و مدرسه معصومیه، همگی میزبان آیین هفت منبر بودند.

هرکجا که شمعی روشن شد، نذری ادا شد و دعایی زمزمه شد، امیدی دوباره در دل‌ها جوانه زد. اشک‌های شمع در گوشه‌ای از مسجد جمع‌آوری شد، نذورات به صاحب منبر رسید، و رسم، چنان‌که باید، به پایان رسید؛ بی‌آن‌که تمام شود.

کد خبر 1826691

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha