به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در نظامهای پیچیدهی حمایتی، آنچه بیش از همه اهمیت دارد، توانِ اجتماعی برای همبستگی است. توانِ دیدهشدنِ دیگری. گزارش اخیر کمیته امداد امام خمینی(ره) استان فارس، از زاویهای تازه به این مسأله نگاه میکند: چگونه جامعهای متکثر، در میانه فشارهای اقتصادی، مسئولیت پرورش نسلی کمبرخوردار را بیهیاهو به دوش میکشد؟
پاسخ این پرسش، نه در شعارها که در رفتارهای روزمره شهروندانی نهفته است که بیهیچ اجبار قانونی، به تداوم یک سنت اخلاقی باور دارند؛ سنتی که ریشه در تاریخ ایران دارد و امروز در قالب طرحهایی چون «اکرام» و «محسنین» بازتعریف میشود.
معلمانی که حامیاند، کودکانی که امید دارند
در بررسی آماری کمیته امداد امام خمینی(ره) استان فارس، رقم چشمگیر «۲۵ هزار و ۱۸۹ معلم» و «۶ هزار و ۳۲ دانشآموز» جلب توجه میکند؛ افرادی که از سر تعهد انسانی و دینی، مسئولیت حمایت مالی از کودکان نیازمند را پذیرفتهاند. این مشارکت، نشانهای از احیای نوعی مسئولیت اجتماعی در بطن ساختار آموزش کشور است. آن هم در دورهای که گفتمان عمومی، بیش از هر زمان دیگری درگیر انفعال و فردگرایی است.
مرتضی موصلی، مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) استان فارس، در اینباره میگوید: «بخش بزرگی از شبکه حمایتی کودکان محروم در طرح اکرام، به واسطه همکاری بیچشمداشت معلمان و دانشآموزان ساخته شده است؛ این همراهی، نشانهای از پویایی فرهنگی مدارس فارس در تربیت انسانهای مسئول است.»
دستهای کوچک، آرزوهای بزرگ
بر پایه گزارش رسمی، حدود ۵۱ هزار دانشآموز در استان فارس تحت حمایت کمیته امداد قرار دارند. این در حالی است که برخی از این کودکان، نهتنها از تحصیل باز نماندهاند، بلکه در مدارسی چون استعدادهای درخشان و نمونه دولتی پذیرفته شدهاند. موصلی در اینباره خاطرنشان میکند: «۳۰۰ دانشآموز در مدارس نمونه دولتی و ۴۲ نفر در مدارس استعدادهای درخشان، زیر چتر حمایتی کمیته امداد قرار دارند که نشان میدهد فقر، پایان مسیر نیست اگر عدالت در توزیع فرصتها برقرار باشد.»
حدود ۵۱ هزار دانشآموز در استان فارس تحت حمایت کمیته امداد قرار دارند؛ ۳۰۰ دانشآموز در مدارس نمونه دولتی و ۴۲ نفر در مدارس استعدادهای درخشان در حال تحصیلند.این آمار، تبیینگر یک حقیقت است: نظام حمایتی وقتی کارآمد است که علاوه بر زیست روزمره، به آیندهسازی نیز توجه داشته باشد. فراهمکردن امکان شکوفایی نخبگان محروم، شاید یکی از پیچیدهترین وظایف نهادهای حمایتی باشد؛ وظیفهای که گاه از چشم سیاستگذاران دور میماند.
عزت، خط قرمزِ امداد
در میان سطور گزارش، اشارهای پُرمعنا به رویکرد کرامتمحور کمیته امداد دیده میشود. مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) استان فارس تأکید میکند: «حفظ عزت، کرامت و منزلت خانوادهها، مهمترین اصل ارائه خدمات ماست.» در این رویکرد، کمکرسانی نه با رویکرد صدقهمحور، که بر اساس اصل شرافت انسانی طراحی شده است. بهویژه آنجا که کودکان یا خانوادههای بیسرپرست درگیر آسیبهای روانی ناشی از فقر هستند، این نوع نگاه، بیش از کمک مالی، نقش روانی و فرهنگی ایفا میکند.
توانمندسازی؛ مفهومی فراتر از واژهها
برنامههای توانمندسازی اقتصادی و فرهنگی مددجویان، از دیگر محورهای گزارش است. موصلی بر این نکته تأکید میورزد که «در سالهای اخیر، تمرکز اصلی ما بر ارتقای فکری و اقتصادی خانوادهها بوده است.» با وجود همه دشواریها، اعزام بیش از چهار هزار دانشآموز به عتبات عالیات و اردوهای ملی در سال گذشته، نمونهای از همین نگاه حمایتی گسترده است؛ نگاهی که فقر را صرفاً در سطح معیشت نمیبیند، بلکه در بُعد فرهنگی و روانی نیز آن را تحلیل میکند.
در شرایط دشوار اقتصادی، مردم فارس بیشترین میزان مشارکت را در کمک به نیازمندان داشتهاند و این میزان نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.فارس؛ استانی که دست رد به نیازمندان نزد
مدیرکل کمیته امداد فارس به نکتهای کلیدی اشاره میکند: «در شرایط دشوار اقتصادی، مردم فارس بیشترین میزان مشارکت را در کمک به نیازمندان داشتهاند و این میزان نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.» این جمله در ظاهر ساده است اما در واقع، گویای یک وضعیت خاص فرهنگی در استان فارس است؛ جایی که سنتهای دیرپای نوعدوستی، هنوز ریشههای خود را از دست ندادهاند و در قالب نهادهای مدنی و مذهبی بروز مییابند.
الگویی اجتماعی از عدالت مردمی
گزارش کمیته امداد فارس، فراتر از آمار و ارقام حمایتی، یادآور این نکته بنیادین است که در سایهی سیاستهای کلان اقتصادی، هنوز لایههایی زنده از همبستگی اجتماعی در کشور جریان دارد. طرحهایی نظیر اکرام، اگر بهدرستی تبیین و توسعه یابند، میتوانند یاریگر کودکان بیپناه و حرکتی نو برای مشارکت اجتماعی مبتنی بر عزت و آگاهی ارائه کنند.
نظر شما