«علم شمشیری»، آیین محرمی ۹۰۰ ساله در جزیره قشم

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از قشم، آیین ها، آداب و رسوم، سازنده عناصر فرهنگی جامعه محسوب می‌شوند و تنوع، تفاوت ها و کثرت آیین ها و آداب و رسوم از دلایل غنای فرهنگی یک جامعه به شمار می رود.

آداب و رسوم مردم هرمزگان، به علت همجوار بودن با دریا و تماس کم آنان با مردم داخل فلات ایران، به آداب و رسوم دیگر نقاط ایران شباهت‌های کمتری دارد و شاید به این خاطر باشد که کمی عجیب و غریب جلوه می‌دهد که آیین «علم شمشیری» یکی از مهمترین این آیین هاست.

«علم شمشیری» به جای مانده از ساکنان موسوم به «حیدر آبادی» است که قریب به ۹۰۰ سال قبل در جزیره قشم زندگی می کردند.

براساس رسم دیرینه، هرساله دوبار یکی در ۷ محرم و دیگری ۱۹ رمضان دسته های عزاداری پس از شرکت در مراسم زیارت عاشورا، «علم شمشیری» را با پای پیاده از مسجد علی بن ابیطالب(ع) شهر قشم به روستای حمیری در فاصله ۱۱ کیلومتری این شهر حمل می کنند.

شرکت کنندگان در این آیین در طول مسیر به نوحه سرایی، سینه زنی و عزاداری می پردازند.  بر سر تیغ «علم شمشیری» عدد ۱۱۰ نقش بسته که با حساب حروف ابجد، نام علی(ع) است.

بومیان جزیره بر این باورند که این علم متعلق به زیارتگاه شاه نجف در کربلاست که از ۹ قرن پیش تا کنون هرساله در آغاز ماه محرم در جمع سوگواران ظاهر و سپس همزمان با عصر عاشورا ناپدید می شده است.

این عده معتقدند که تا حدود ۳۰۰ سال قبل نیز علم از ۱۷ تا ۲۱ رمضان، برای مدت کوتاهی دیده می شده است.  دسته های عزاداری ساعت هشت صبح روز هفتم ماه محرم، علم شمشیری را از مسجد علی بن ابیطالب(ع) شهر قشم را به مقصد روستای حمیری حمل می کنند.

عزاداران حمل کننده «علم شمشیری» وارد روستای حمیری می شوند و طبق رسم هرساله، علم به داخل منازل روستانشینان برده می شود و عزاداران و اهل منازل میزبان علم به عزاداری می پردازند.

سخنرانی، روضه خوانی سیدالشهدا، سینه زنی سنتی و اقامه نماز جماعت از دیگر برنامه های دسته های عزاداری شرکت کننده در آیین علم شمشیری در روستای حمیران است.  علم ساعت ۱۶ عصر در میان استقبال پرشور و گسترده اهالی شیعه و اهل سنت جزایر، بندرعباس، میناب و بندرلنگه به مرکز شهر قشم باز گردانده خواهد شد.

استقبال کنندگان در حسینیه امام سجاد(ع) مسجد امام رضا(ع) جزیره قشم با قربانی کردن گوسفند و همچنین اهدا نذورات، عشق و ارادات خود را نسبت به مولی متقیان، علی(ع) به نمایش می گذارند.

دسته های عزاداری با ورود به وقت اذان مغرب و عشاء، علم را در جای خود در مسجد علی بن ابیطالب(ع) شهر قشم قرار می دهند.

نکته قابل توجه این است که در طول قرون گذشته، هیچ تغییری در شکل، رنگ و اندازه این علم ایجاد نشده است و این موضوع، یکی از ویژگی‌های جالب و قابل توجه این آیین است.  بر سر تیغ علم شمشیری، عدد ۱۱۰ حک شده است که با حساب حروف ابجد، نام مبارک امیرالمومنین، علی(ع) است.