خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ فاطمه رحیم زاده- آیین سنتی و معنوی «علمبندان» همزمان با فرارسیدن ماه محرم، با حضور پرشور مردم مؤمن و عزادار در هیئت محبان الزهرا سلاماللهعلیها برگزار شد.
در مراسم «علم بندان» که یکی از آیینهای ریشهدار عزاداری در خراسان جنوبی بهشمار میرود، عَلم مقدس، بهعنوان نماد پرچمداری حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام با پارچهها و روسریهای نذری پوشانده میشود. این پارچهها که با نیت شفا، حاجتروایی و ادای نذر از سوی مردم اهدا شدهاند، با احترام خاصی بر پیکره علم بسته میشوند.
مردم مؤمن و عاشق اهلبیت علیهالسلام در این شهرستان، هر ساله با برپایی آئینی معنوی و کهن به نام عَلمبندان یا عَلمبندو، به استقبال ماه محرم و عزای حضرت اباعبداللهالحسین علیهالسلام میروند.
این آیین سنتی که با حضور پرشور سادات، بزرگان و اهالی مناطق مختلف بیرجند برگزار میشود، از غروب آخرین روز ماه ذیالحجه آغاز شده و در برخی روستاها تا پنجم یا هفتم محرم نیز ادامه مییابد، زمانهایی که به گفته بزرگان محل، مصادف با ورود اهلبیت علیهالسلام به سرزمین کربلا است.
در این مراسم، عَلم به عنوان نماد عزاداری امام حسین علیهالسلام و یاران باوفایش، جایگاهی ویژه دارد هر عَلم، نمادی از یکی از شهدای کربلا دانسته میشود و بانی یا عَلمچی آن که معمولاً این منصب به صورت موروثی در خانوادهها باقی میماند مسئول بستن و نگهداری آن است.
صبح یا عصر روز مراسم، مردم از طریق بلندگو یا نوای چاووشیخوانان مطلع میشوند پس از گردهمایی اهالی، لباس، پارچهها و توغهای مخصوص به دست توانای سادات و بزرگان محل بر بدنه علم بسته میشود در این لحظات، فضای محل با عطر اسپند، نوای صلوات و اشک شوق و ماتم همراه است.
عَلمها پیراهنهایی از جنس پارچههای رنگی همچون سبز، سیاه، سفید و روشن به تن میکنند و بالای آنها توغهایی زینتی نصب شده است دستمالهای بسیاری نیز به زیر توغها بسته میشود که اغلب هدیه و نذر مردم در طول سال است.
این آئین معنوی و ریشهدار، به عنوان یکی از نشانههای هویت فرهنگی مردم بیرجند، با قدمتی بیش از یک قرن، در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده و هر ساله در شب اول محرم، آغازگر رسمی عزاداری سیدالشهدا علیهالسلام در این منطقه است.
نوای جانسوز و حزنانگیز مداحان اهلبیت علیهالسلام دلهای عاشقان را به لرزه انداخته و اشک بر گونهها روان شدهاست هر کدام از مدعوین به نحوی دل خود را با سیدالشهدا علیه السلام و حضرت زینب سلاماللهعلیها گره زدهاند. ذکر مصیبت و مدیحهسرایی در فضای مجلس طنین انداخته و مجلس را سرشار از معنویت، عشق و دلدادگی کردهاست در هر گوشه و کنار صدای ناله و گریه در هم آمیخته شده است. یکی شفای مریضش را میطلبد و دیگری برای سلامتی رهبر انقلاب دعا میکند کمی آن سوتر هم خانمی با ناله تذکره کربلا و مکه را میطلبد، اینجا مکان و زمان فراموش شده است و همه به دنبال گرفتن حاجت از صاحب مجلس هستند.
حضور گرم و پررنگ نسلهای گوناگون، از کودکان معصوم گرفته تا سالمندان پرتجربه، تصویری زیبا از پیوند ناگسستنی مردم با فرهنگ عاشورایی ترسیم کرده است. پیوندی ریشهدار که قرنهاست با عشق به اهلبیت علیهالسلام زنده مانده و در سینهها میتپد.
مداح با نوایی سوزناک و پر از آه و اندوه، زمزمه میکند «هر که دارد هوس کربوبلا بسمالله...» گویی این صدا، از اعماق دلهای سوخته برمیخیزد و تا عرش بالا میرود نالهها و اشکها در هم میآمیزد، پیر و جوان، زن و مرد، همصدا با مرثیهخوانی، دل از خود میبُرند و جان در قتلگاه حسین علیهالسلام میسپارند.
هر ضرباهنگی بر سینه، پژواکی از عشق است و هر فریادی از دل، آینهای از اشتیاق وصال. عَلمها یکییکی برافراشته میشود، سادات با قدمهای آرام و چشمانی اشکبار، پرچمهای عزای آلالله را میافرازند، نماد عهدی دوباره با کاروان کربلا.
در این فضا، ذکر مصیبت تنها یک نغمه نیست؛ ضجهایست از عمق جان، که دلها را به هم میدوزد و محفل عزاداران را به قُربگاه عشق و فداکاری پیوند میزند. فضای مجلس، سرشار از معنویت و دلدادگی، بوی روضه گرفته و محبان زهرا سلاماللهعلیها بیتاب، به استقبال اشک و سوگ آمدهاند.
نظر شما