خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ خراسان جنوبی یکی از قطبهای مهم تولید زرشک در ایران و جهان است، اما عدم حمایت مسئولان از تولیدکنندگان نه تنها باعث دلسردی تولید کننده شده، بلکه بازار این محصول را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
اسماعیل زارعی- مدیرعامل شرکت تعاونی خوشه چین روستای کرشک آرین شهر- در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از خراسان جنوبی به فعالیت کارگاههای غیر بهداشتی زرشک پاککنی اشاره کرد و گفت: متاسفانه در این زمینه شاهد دخالت برخی مسئولان هستیم.
وی افزود: در سالهای اخیر، برخی افراد با دریافت تسهیلات خرد و سرمایهای حدود ۱۵۰ میلیون تومان اقدام به راهاندازی کارگاههای خانگی زرشک پاککنی در پارکینگ، راهروی منزل و... به صورت کاملا غیر بهداشتی کرده که مشکلاتی به دنبال دارد.
مدیرعامل شرکت تعاونی خوشه چین روستای کرشک آرینشهر یادآور شد: برخی از این کارگاهها فاقد استانداردهای بهداشتی و نظارتی بوده و محصول نهایی را با کیفیتی پایین و در کارتونهای غیر مرتبط برای فروش به استانهایی مانند خراسان رضوی برده و با قیمتی پایینتر روانه بازار میکنند.
زارعی افزود: عرضه این محصولات با قیمت کمتر، تعادل بازار زرشک را به همزده و باعث افت ارزش محصول تولیدی در واحدهای استاندارد و رسمی میشود و در مقابل، تولیدکنندگان رسمی و صنعتی که با سرمایهگذاریهای سنگین (۱۰ میلیارد تومان) در این عرصه فعالیت میکنند، مجبور به رقابت ناعادلانه با این محصولات غیرمجاز میشوند.
وی با بیان اینکه نظارت سازمان ها بر این موضوع ضعیف است، تأکید کرد: با وجود قدمت زرشک استان، متاسفانه این محصول مزیتدار در کارتنهای غیر مرتبط چایی، مواد شوینده و ... حمل میشود که عدم رعایت موارد بهداشتی خود در کاهش قیمت زرشک تاثیر بسزایی دارد.
به گفته وی این مهم فشار زیادی بر تولیدکنندگان اصلی وارد کرده و نه تنها امنیت اقتصادی فعالان این حوزه را تهدید کرده، بلکه باعث دلسردی و ناامیدی آنها شده است.
مدیرعامل شرکت تعاونی خوشه چین روستای کرشک آرینشهر از پیامدهای کاهش قیمت و افت کیفیت محصول به تأثیر منفی بر اقتصاد تولیدکنندگان زرشک در استان، کاهش استانداردهای بهداشتی در عرضه محصولات غیررسمی، سختتر شدن رقابت برای تولیدکنندگان رسمی با سرمایهگذاری بالا، ضعف در برندینگ زرشک خراسان جنوبی به عنوان یک محصول باکیفیت جهانی و... اشاره کرد.
زارعی با اشاره به راهاندازی واحد بستهبندی زرشک در سال ۹۸ یادآور شد: در حال حاضر پنج نفر اشتغالزایی در این راستا صورت گرفته است و در کنار آن مجتمع شترمرغ با هزار رأس پروار و چرخه کامل شامل مولد، سالن جوجه کشی، جوجه و پروار نیز فعالیت دارد.
وی با بیان اینکه تنها خط تولید در خراسان جنوبی هستیم که از سیستم بخار استفاده میکند، گفت: استفاده از سیستم بخار، آلودگیهای میکروبی زرشک را از بین برده و رطوبت زرشک به حدود ۱۱ تا ۱۶ درصد میرسد.
وی با بیان اینکه با توجه به استفاده از سیستم بخار، از روغن کمتری استفاده میشود، اظهار کرد: روغن مخصوص برای ماندگاری زرشک که در گذشته با هزینه بالا و از کشور آلمان تامین میشد در حال حاضر بومیسازی شده و از تبریز با قیمت مناسبتر تهیه شده که باعث ماندگاری زرشک و نگرفتن بو این محصول میشود.
بستهبندی مناسب
وی یادآور شد: سالانه ۶۰ تا ۷۰ تن زرشک پفکی درجه یک به کشورهای لهستان و ... صادر میکنیم. برای صادر کردن این محصول به کشورهایی مانند روسیه و... ابتدا زرشک در کیسههای مخصوص، سپس پلاستیک و بعد از آن در کارتنهای جدید قرار داده میشود اگر روی بستهبندی درست کار شود زرشک راه خود را در بازار پیدا میکند.
وی تأکید کرد: کشاورز از انواع سم و کود در تولید زرشک استفاده کرده و بار میکروبی زرشک سنجیده نمیشود و مزارع ارگانیک زرشک در خراسان جنوبی بسیار کم است.
به گفته وی سال گذشته زرشک و زعفران دو شرکت را تأمین کردیم که در حال حاضر به علت مشکلات پرداختی به این دو شرکت بار نمیدهیم.
عدم نظارت
مدیرعامل شرکت تعاونی خوشه چین روستای کرشک آرین شهر بر لزوم نظارت دقیق بر فرآیند تولید و عرضه زرشک تأکید کرد و خواستار بررسی وضعیت واحدهای غیرمجاز، تدوین سیاستهای حمایتی برای تولیدکنندگان رسمی، و جلوگیری از کاهش غیرمنطقی قیمت محصول در بازار شد.
زارعی گریزی به بارگاههای غیربهداشتی برای خشک کردن این محصول مزیتدار زد و گفت: برای راه اندازی بارگاه نیاز به مجوز است و گرفتن مجوز نیاز به استعلامات فراوانی دارد، مردم دنبال درگیری نیستند و به همین دلیل گاهاً بارگاه را در فضای غیربهداشتی و موجود میسازند.
تسهیل فرآیند
مدیرعامل شرکت تعاونی خوشه چین روستای کرشک آرینشهر با بیان اینکه دولت باید برخی فرایندها را تسهیل کند گفت: برای واحد بستهبندی زرشک دستگاه و خط کاملی با اعتبار بالغ بر ۱.۵ میلیارد تومان طراحی و تولید کردیم که زرشک را با برگ وارد دستگاه کرده و کارتون شده تحویل میگرفتیم.
زارعی یادآور شد: برای ادامه کار و اجرای مخازن استیل در طول مسیر درخواست چهار میلیارد تومان تسهیلات داشتیم و با وجود آماده بودن خط بانک در بازدید به عمل آمده اعلام کرد باید برای دستگاه تولید شده استاندارد اخذ شود.
وی تاکید کرد: این دستگاه، تولید بومی خودمان بوده و همانند آن تاکنون ساخته نشده است که بتوان استانداردی برای را گرفت و با این بهانه تسهیلات مورد نیاز پرداخت نشد و خط بلا استفاده مانده و خاک میخورد.
وی با بیان اینکه این خط به طور کامل و به صورت اتوماتیک کار را انجام میدهد، افزود: خط بلا استفاده رها شده و انگیزه راهاندازی دوباره خط کامل را نداریم و برای راهاندازی مجدد خط نیاز به ۱۵ میلیارد تومان اعتبار است.
حل ریشهای مشکل
وی از دیگر مشکلات به رقابت این خط تولیدی مجهز با کارگاههای خانگی اشاره کرد و گفت: تولید زرشک با این دستگاه بهای بالایی دارد در حالیکه بازار فروش خط کاملاً اتوماتیک با بقیه یکی است، در حال حاضر محصول با کیفیت جایگاهی ندارد و این مشکل باید ریشهای حل شود.
وی با توجه به اهمیت اقتصادی زرشک در خراسان جنوبی گفت: مسئولان باید اقدامات ویژهای برای نظارت بر واحدهای تولیدی، حمایت از تولیدکنندگان رسمی، مقابله با فعالیتهای غیرمجاز در این حوزه انجام دهند چرا که حفظ کیفیت، ایجاد تعادل در قیمت و ارتقای استانداردهای تولید زرشک گامی ضروری برای توسعه پایدار این صنعت است.
توقیف محموله بیکیفیت
وی خواستار نظارت و استفاده از اهرمهای قانونی برای جلوگیری از خروج زرشک در بستهبندی و کارتنهای نامناسب شد و گفت: دستگاههای نظارتی باید ورود کرده و اینگونه محمولهها را توقیف کنند.
وی بر عدم استفاده از روغن خوراکی در بحث زرشک تأکید کرد و افزود: در حوزه بستهبندی و فرآوری محصولات مزیتداری مانند زرشک بسیار ضعیف هستیم و مسئولیت نهادهای مرتبط در این راستا مهم است.
نظر شما