به گزارش خبرگزاری شبستان از استان قم، حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به همایش «یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم»، ضمن تبیین عناصر و کارکِردهای گوناگون حوزه به بیان الزامات تحقق یک «حوزه پیشرو و سرآمد» که نوآور، بالنده، بهروز، پاسخگوی مسائل نوپدید، مهذّب، دارای روحیه پیشرفت و مجاهدت و هویت انقلابی و همچنین مستعد برای طراحی نظامات اداره جامعه است، پرداختند. در همین راستا گفتگویی انجام داده ایم با حجت الاسلام والمسلمین علی اصغر همتیان، معاون آموزش حوزه علمیه قم که مشروح آن در پی می آید:
چهار محور اساسی در مقدمه پیام رهبر معظم انقلاب به همایش «یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم»
در یکصدمین سال تاسیس حوزه علمیه قم به دست با کفایت ایت الله العظمی حائری همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم برگزار شد. از بخش های درخشان این همایش با شکوه پیام مقام معظم رهبری مد ظله العالی بود. پیامی که مورد به صورت ویژه تحسین همگان به همراه داشت و در بیان ها و نوشته های مختلف به عنوان یک منشور جامع برای رشد و تعالی حوزه های علمیه معرفی شد.
در این مجال سخنان خود را به مقدمه پیام (از ابتدا تا جایی که معظم له به تبیین مطالبی درباره چند موضوع کارامد برای امروز و فردا می پردازند) اختصاص می دهم. در مقدمه حداقل چهارمطلب ذیل تبیین شده است:
ترسیم وضعیت سیاسی اجتماعی عصر تاسیس حوزه علمیه قم
توصیف حوزه علمیه قم
ابعاد شخصیت جامع آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری
آثار و برکات حوزه علمیه قم با تمرکز بر شخصیت امام خمینی (ره)
قبل از طرح نکات باید گفت پیام مقام معظم رهبری مدظله العالی را به این همایش باید با دقت بارها و بارها مطالعه کرد و از هر پاراگراف و هر جمله آن استفاده کرد؛ گرچه هر کس فقط یک بار متن پیام را بخواند بهره های فراوانی می برد اما به نظر می رسد با یک بار مطالعه حق مطلب ادا نمی شود و بارها و بارها باید خوانده شود و از آن راهکار و نکته استخراج شود.
نکته اول: ترسیم وضعیت سیاسی اجتماعی زمان تاسیس حوزه علمیه قم
از نکات مهمی که در این مقدمه بیان شده است ترسیم وضعیت سیاسی اجتماعی زمان تاسیس حوزه علمیه قم توسط آیت الله حائری حوزه علمیه قم است. در این ترسیم مطالب زیر بیان شده است:
پیام مقام معظم رهبری را باید با دقت بارها و بارها مطالعه کرد و از هر پاراگراف و هر جمله آن استفاده کرد؛ گرچه هر کس فقط یک بار متن پیام را بخواند بهره های فراوانی می برد
تیرگی فضای منطقه غرب آسیا و آشفتگی و تباهی زندگی مردم
«برآمدنِ حوزهی مبارک قم در طلیعهی قرن چهاردهم هجری شمسی، پدیدهای بینظیر بود که در میانهی حوادثی بزرگ و سهمگین رخ داد؛ حوادثی که فضای منطقهی غرب آسیا را تیرهوتار و زندگی ملّتهای آن را دستخوش آشفتگی و تباهی کرده بود.»
دخالتهای دول استعماری منشا مرارت های گسترده و دیرپا
«منشأ و علّت این مرارت گسترده و دیرپا، دخالتهای دول استعماری و فاتحان جنگ جهانی اوّل بود که با هدف تصرّف و تسلّط بر این جغرافیای حسّاس و سرشار از منابع زیرزمینی، از همهی ابزارها استفاده کردند و با نیروی نظامی، با طرّاحیهای سیاسی، با رشوه و استخدام خیانتکاران داخلی، با ابزارهای تبلیغاتی و فرهنگی، و با هر وسیلهی ممکن دیگر، توانستند هدفهای خود را تحقّق بخشند.»
نمونه هایی از دخالت های دول استعماری:
در عراق، یک حکومت انگلیسی و سپس یک دولت پادشاهی دستنشانده بر سر کار آوردند؛
در منطقهی شامات، از سویی انگلیس و از سویی فرانسه، تصرّفات استعماری خود را با ایجاد نظام طائفی در بخشی و حکومت خاندان دستنشاندهی انگلیس در بخشی دیگر، و ایجاد اختناق و فشار بر مردم بخصوص مسلمانان و علمای دینی در سراسر آن گستردند؛
در ایران، یک قزّاق بیرحم و طمّاع و بیشخصیّت را بتدریج برکشیده و به صدارت و سپس پادشاهی رساندند؛
در فلسطین، کوچ تدریجی عوامل صهیونی و تسلیح آنها را آغاز و با حرکتی آرام، زمینه را برای ایجاد غدّهی سرطانی در قلب دنیای اسلام آماده کردند.
سرکوب مقاومت های مردمی
«در فلسطین، کوچ تدریجی عوامل صهیونی و تسلیح آنها را آغاز و با حرکتی آرام، زمینه را برای ایجاد غدّهی سرطانی در قلب دنیای اسلام آماده کردند. هر جا ــ چه در عراق و چه در شام و فلسطین و چه در ایران ــ مقاومتی در برابر نقشههای گامبهگام آنها وجود داشت، سرکوب کردند»
نکته دوم: «توصیف حوزه علمیه قم»
یکی از مطالب این مقدمه که با عبارت های مختلف بیان شده است توصیف حوزه علمیه قم است. در این مقدمه حداقل با چهار عنوان حوزه علمیه قم – همان حوزه ای که آیت الله العظمی حائری یزدی تاسیس نمودند – توصیف شده است:
پدیدهای بی نظیر؛
«برآمدنِ حوزهی مبارک قم در طلیعهی قرن چهاردهم هجری شمسی، پدیدهای بینظیر بود که در میانهی حوادثی بزرگ و سهمگین رخ داد؛ حوادثی که فضای منطقهی غرب آسیا را تیرهوتار و زندگی ملّتهای آن را دستخوش آشفتگی و تباهی کرده بود.»
نهال تازه و مبارک در مجاورت حرم حضرت معصومه سلام الله علیها؛
«دست قدرت الهی، فقیهی بزرگ و پرهیزکار و مجرّب را برانگیخت تا با هجرت به قم، حوزهی مندرس و تعطیلشده را دوباره جان بخشد و نهالی تازه و مبارک در سنگلاخ آن زمانهی ناسازگار، در مجاورت حرم دُخت مطهّر حضرت موسیبنجعفر (علیهم السّلام) و در آن زمین مستعد بنشاند»
حوزه با عظمت و شجره طیبه ی پرثمر
«رحمت و رضوان پیوستهی خدا بر بنیانگذار این حوزهی پُربرکت و باعظمت و این شجرهی طیّبهی پُرثمر؛ انسان والا و دانا و مبارک، عالِم دین و آراسته به آرامشِ یقین، حضرت آیتاللهالعظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری.»
حوزه پربرکت
«متخرّج همین حوزهی پُربرکت بود که ایران را الگوی اسلامخواهی در جهان اسلام، بلکه پیشروِ دینگرایی در سراسر جهان ساخت ...
نکته سوم: توصیف آیت الله حائری یزدی
نکته دیگری که در مقدمه به زیبایی تبیین شده است توصیف آیت الله العظمی حائری یزدی است. این توصیفات عبارتند از:
فقیه بزرگ، پرهیزکار و مجرّب
«دست قدرت الهی، فقیهی بزرگ و پرهیزکار و مجرّب را برانگیخت تا با هجرت به قم، حوزهی مندرس و تعطیلشده را دوباره جان بخشد...»
آثار و برکات حوزه علمیه قم مطلب مهمی دیگری است که در مقدمه پیام به زیبایی بیان شده است از جمله تربیت شخصیت بی نظیر امام خمینی(ره) و...
شخصیّت مؤیَّد
«هنر بزرگ تشکیل حوزهی علمیّه یعنی پرورشگاه علم و عالِم و دین و دَیّن با همهی ظرافتها و تدبیرهایش فقط از شخصیّت مؤیَّدی چون آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری (اعلی الله مقامه فی الجنان) برمیآمد…»
دارای تجربهی هشتساله
«تجربهی هشتسالهی تشکیل و ادارهی حوزهی علمیّهی پُررونق در اراک، و سالها پیش از آن...»
دارای سابقه معاشرت نزدیک با میرزای شیرازی
«معاشرت نزدیک با رهبر بزرگ شیعه، میرزای شیرازی در سامرّا و ملاحظهی تدابیر ایشان در تشکیل و ادارهی حوزهی علمیّهی آن شهر، به او رهنمایی میدادند»
درایت، شجاعت، انگیزه و امید
«درایت و شجاعت و انگیزه و امید در او، وی را در این راه دشوار به پیش میبردند.»
پایداری مخلصانه و متوکّلانه
«حوزه در سالهای آغازین، با پایداری مخلصانه و متوکّلانهی او از زیر تیغ آختهی رضاخانی که برای محو نشانهها و پایههای دین، به صغیر و کبیر رحم نمیکرد، به سلامت جَست؛»
انسان والا، دانا، مبارک، عالم دین و آراسته به آرامش یقین
«رحمت و رضوان پیوستهی خدا بر بنیانگذار این حوزهی پُربرکت و باعظمت و این شجرهی طیّبهی پُرثمر؛ انسان والا و دانا و مبارک، عالِم دین و آراسته به آرامشِ یقین، حضرت آیتاللهالعظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری...»
نکته چهارم: آثار و برکات حوزه علمیه قم
آثار و برکات حوزه علمیه قم مطلب مهمی دیگری است که در مقدمه پیام به زیبایی بیان شده است. این آثار عبارتند از:
تبدیل حوزه علمیه قم به قله علمی و تحقیقی و تبلیغی تشیع در سراسر جهان با قدوم مرجع عظیم الشان ایت الله العظمی بروجردی
تربیت شخصیت بی نظیر امام خمینی(ره) که توانستند اقدامات زیر را انجام دهند:
تبدیل حوزه علمیه قم به کانونی برای مبارز با رضاخان
تبدیل حوزه علمیه قم به کانونی برای به میدان آوردن جوانان کشور در مبارزه با رژیم ستمشاهی
ریشه کن کردن رژیم خائن و فاسد پادشاهی با قدرت معنوی و وجهه ی مردمی
نشاندن اسلام در جایگاه حاکمیت سیاسی کشوری بزرگ و با فرهنگ
تبدیل ایران به الگوی اسلام خواهی در جهان اسلام بلکه پیشرو دین گرایی در سراسر جهان
پیروزی خون بر شمشیر
آموختن درس ها و به ارث گذاشتن مواریث برای رشد کشور و از بین بردن موانع.
نظر شما