خیام، حکیمی که فلسفه زیست اخلاقی را به بشر آموخت

به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، مراسم بزرگداشت سالروز حکیم عمر خیام نیشابوری عصر امروز یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ماه با حضور فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت چهاردهم، غلامحسین مظفری استاندار خراسان رضوی، محمد شالویی رئیس مرکز آثار ملی ایران و هیئت همراه و جمع کثیری از شهروندان نیشابوری و دوستداران شعر و ادب در مکان آرامگاه این شاعر بزرگ در نیشابور آغاز شد.

 در ابتدای این مراسم سخنگوی دولت، استاندار خراسان رضوی و جمعی از شعرا و ادبای کشور مزار خیام را گلباران و به ساحت این حکیم والامقام خراسانی ادای احترام کردند.

نقش بنیادین نگاه فلسفی خیام در تربیت انسان اخلاق‌مدار

 فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، در این مراسم، با ابراز خرسندی از حضور در دیار فرهیختگان، بر نقش بنیادین نگاه فلسفی خیام در تربیت انسان اخلاق‌مدار تأکید کرد.

 مهاجرانی با بیان اینکه "خیام تنها یک عالم نبود، بلکه حکیمی بود که نه‌فقط علم را آموخت، بلکه خرد را زیست"، اظهار کرد: خیام با پرسش آغاز کرد، با شکوفایی ذهن ادامه داد و با اندیشه، هستی را معنا کرد. اگر امروز به او لقب حکیم می‌دهیم، به این دلیل است که فلسفه زندگی را به انسان می‌آموزد؛ او با سپیده‌دم، با کوزه، و با هستی به گفت‌وگو می‌نشست.

 سخنگوی دولت در ادامه با اشاره به لایه‌های عمیق اندیشه خیام، تصریح کرد: وقتی می‌گوید: “هر جا که قدم نهی تو بر روی زمین / آن مردمک چشم نگاری بوده است”، در واقع انسان را به فروتنی، پرهیز از قدرت‌طلبی و التزام به اخلاق فرا می‌خواند. این فلسفه اوست که دل‌ها را شیفته خود کرده، نه صرفاً دانش نجوم یا ریاضیات که در آن نیز سرآمد بود.

جایگاه جهانی خیام

 وی با تأکید بر جایگاه جهانی خیام افزود: خیام یکی از مفاخر بزرگ بشری است که نامش نه‌فقط در تاریخ، بلکه بر ماهواره‌ها و در ساختارهای علمی و مهندسی نیز حک شده است. امروز بازتاب اندیشه او را در آثار ادبی، فلسفی و حتی سبک زندگی انسان معاصر می‌توان مشاهده کرد.

مهاجرانی ادامه داد: خیام نگاهی را پایه‌گذاری کرد که اخلاق را به متن زندگی بازگرداند. در رباعیات او، اندیشه‌ای جاری است که انسان را از دل‌بستگی به جهان ناپایدار بازمی‌دارد و به جستجوی معنا دعوت می‌کند. خوشا به حال مردم نیشابور که خیام‌وار می‌اندیشند و می‌زیند.

 وی همچنین با اشاره به مقاله‌ای از دکتر شفیعی کدکنی یادآور شد: در این مقاله، نیشابور به‌عنوان یکی از خاستگاه‌های اصلی فرهیختگی و زایش اندیشه در تاریخ ایران معرفی شده است؛ ظرفیتی که امروز نیز باید در مسیر توسعه علمی و فرهنگی کشور به کار گرفته شود.

 در پایان سخنان خود، مهاجرانی با تاکید بر اینکه انسان‌ها تنها به اندازه اثری که در جهان می‌گذارند، ماندگار خواهند ماندبا خواندن یکی از دوبیتی‌های خیام خاطرنشان کرد:

کم کن طمع از جهان و می‌سوز خرسند / از نیک و بد زمانه بگسل پیوند

می‌دن می در کف و زلف دلبری گیر / چه زود هم بگذرد و هم نماند این چند…