به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد ، محمود شالویی امروز سه شنبه ۲۳ اردیبهشتماه، در همایش ملی بازشناسی نقش شاهنامه فردوسی در جهان معاصر که در هتل پردیسان مشهد برگزار شد، اظهار کرد: آنچه امروز ما از زحمت زندگی تحمل میکنیم به این موضوع مهم و اساسی برمیگردد که خداوند از ما خواست این ادب را در زندگی خود داشته باشیم و به همه پیامبران خویش فرمود که به پیروان خویش نیز آموزش دهند.
وی بیان کرد: وقتی به حکیم فردوسی مینگریم و شاهنامه را مرور میکنیم، در سرتاسر این اثر ارزشمند در کنار طرح موضوعات مهم حماسی، تاریخی، اسطورهای و پهلوانی، ادب، عرفان و معنویت موج میزند؛ چراکه اساس کار فردوسی بر سه اصل از منظر محتوایی استوار است.
فردوسی یک الگوی معرفتی است
شالویی افزود: یکی اینکه وی سرودههای خود را برپایه حکمت تنظیم کرده و یک حکیم به تمام معنا است. اگرچه شخصیتهای بسیاری در طول تاریخ با عنوان حکیم شناخته میشوند، اما حکیم فردوسی تا آنجا جاری و ساری است که شخصیتهایی که میپروراند بعدها در حوزه معرفتی نیز به عنوان الگو معرفی میشود.
رئیس انجمن آثار و مفاخر کشور ادامه داد: فردوسی نمونه انسان کامل را شیر خدا و رستم دستان معرفی میکند که در اندیشه فردوسی تجلی عالی دارند. اگرچه این شخصیتها هنوز هم برای ما کاملا شناخته شده نیستند.
وی اضافه کرد: فرمایشات و نحوه زندگانی امیرالمومنین (ع) بسیار گفته و شنیده شده، اما اینکه بتوانیم این گفتهها و شنیدهها را در وجود خویش متجلی کنیم، کار سخت و دشواری و چه بسا ناشدنی است. در خصوص رستم نیز که مولانا از وی به عنوان نمونه یاد میکند باید همه زوایا، ابعاد و ویژگیهای فردوسی درباره او را برشمریم.
شالویی با بیان اینکه فردوسی با سه ویژگی حکمت، معرفت و معنویت شناخته میشود، عنوان کرد: حکمت فردوسی در سرتاسر سرودههای وی مشخص است. معرفت فردوسی از آن جهت است که درون حکایتهای وی نشانههای عرفانی و معرفتی به خوبی پیداست. ویژگی معنویت فردوسی نیز از این جهت است که با دو خصیصه مهم دینمداری و خردورزی شناخته میشود و هیچ جا در شاهنامه فردوسی از آنها فاصله نگرفته است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر کشور خاطرنشان کرد: عقل و شرع هر دو در کنار هم قرار گرفتند و هیچ وقت از هم فاصله نداشتند. این خردورزی مورد توجه جدی حکیم فردوسی است. فردوسی با حکمت، معرفت و معنویت خود شناخته میشود، از آن جهت که انسانی کامل، خداشناس و دینمدار است، اعتقادات اصیلی دارد و اعتقادات خود را در مسیر معرفتی نیز به کار گرفته است.
ایران با فردوسی بهتر شناخت میشود
وی با اشاره به اینکه وظیفه ما در جهان امروز در زمینه فاصلهای بوده که الان ایجاد شده است، تصریح کرد: در میان ما ایرانیان و فارسیزبانان شاید کسی را پیدا نکنید که به فردوسی افتخار نکند. فردوسی افتخار همه ما و شاعر ملی ماست و اگر هیچ شاعری برای معرفی نداشته باشیم، حکیم فردوسی ما را کفایت میکند. ایران با فردوسی خود بهتر شناخته میشود، اما چقدر اندیشههای فردوسی را میشناسیم، این موضوع بسیار مهمی است که باید بسیار بحث و بررسی شود. اسامی که فردوسی در شاهنامه نام برده چقدر به عنوان اسامی فرزندان ما استفاده میشود؟
شالویی گفت: حکایتها و داستانهای فردوسی فقط برای این نبوده که در مقطعی گفته و از آن عبور شود، شاهنامه فقط برای دوره فردوسی نبوده، برای امروز و فردای ما است. نسل جوان ما دنبال اصالت و هویت خویش هستند. در این دنیایی که آشوبزده شده، برای هویتیابی، بازشناسی اصالتها یک اصل قلمداد میشود و انتطار میرود از ابزارهای موجود ادبی و هنری برای معرفی این داستانها که همه دارای اندیشهها و آرمانهای بلندی هستند، استفاده شود.
ضعف رسانه و نظام آموزش در معرفی فردوسی
رئیس انجمن آثار و مفاخر کشور افزود: یکی از آنها صنعت فیلم سینما و هنر است. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاههای فرهنگی کشور اهتمام بسیار جدی در این زمینه وجود دارد. مایه تاسف است که در زمینه هنر نتوانستیم درباره فردوسی، شاعران، حکیمان و اندیشمندان بزرگ ایرانی و اسلامی از ابزارهای موجود استفاده بهینه داشته باشیم.
وی ادامه داد: خیابانها و میادین شهری به نام فردوسی نامگذاری و و مجسمههایی در مکانهای مختلف نصب شده، اما آشنایی با فردوسی و اندیشههای وی مهمتر از این نامگذاریها است. یکی از وظایف مهم دستگاههای فرهنگی و آموزشی کشور این است که نوجوانان و جوانان در دوره تحصیلی خود با آنها آشنا شوند و در مقاطع بالاتر برای معرفی و روزآمد کردن آنها اقدام شود.
شالویی بیان کرد: شاهنامه نیازمند این است که مورد تفسیر قرار گیرد، ابیات آن به خوبی خوانده شود و برای همگان قابلیت فهم پیدا کند که باید در این زمینه بیشتر تلاش شود. معرفی فردوسی نیازمند آن است که به طبقات جامعه جوان ما تسری پیدا کند. همه دغدغه فردوسی این بوده زبان فارسی بماند، بنابراین پاسداشت زبان فردوسی، پاسداشت زبان فارسی نیز هست. اگر زبان فارسی را قدر بدانیم و از آن بهره بگیریم به یقین فردوسی را نیز پاس داشتیم.
فردوسی پدر شعر ایران است
حسن حسینی، فرماندار مشهد نیز در این مراسم اظهار کرد: دنیای ادبیات و شعر فارسی دنیای بسیار لذتبخش و عمیقی است.
وی افزود: باید به کسانی که در این وادی ایستادند، مطالعه کردند و دوستدار شعر و فرهنگ فارسی هستند، تبریک گفت.
حسینی بیان کرد: در این میان فردوسی بزرگ جایگاه خاصی در ذهن و روان همه ایرانیان دارد و به هر تعبیری که نام ببریم پدر شعر فارسی، بزرگ شعر فارسی و حکیم شعر فارسی، دارای جایگاه بسیار ارزندهای است.
فرماندار مشهد ضمن نام بردن از اساتید بزرگی که در عرصه شناساندن فردوسی و شاهنامه فعالیت دارند، عنوان کرد: دکتر یاحقی زحمت زیادی در زمینه فردوسی و شاهنامه کشیدند.
وی ادامه داد: باید از همه کسانی که در عرصه شناساندن فردوسی و تصحیح شاهنامه در نسخههای مختلف تلاش کردند، نام ببریم و زحماتشان را ارج بنهیم و همچنین باید نام این بزرگمرد و این اثر جاودان را همیشه پاس بداریم و برای آینده ایرانیان نگه داریم.
فردوسی متعلق به همه نسل هاست
علیرضا حبیبی، معاون بین الملل و امور استانهای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور نیز در این مراسم اظهار کرد: اگر شاهنامه را یک موضوع واحد بدانیم آنچه مهم میباشد این است که ایران و هویت ملی ایرانیان در اندیشه حکیم فردوسی است.
وی اشاره داشت: فردوسی و شاهنامه تاریخ ایران را یادآور است. فردوسی جزو اولین کسانی بود که تاریخ ایران را از شفاهی به قالب شعر ثبت کرد.
معاون بین الملل و امور استانهای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور، فردوسی را احیا کننده زبان فارسی خواند که باعث همبستگی اقوام ایرانی و تقویت زبانهای محلی شده است.
وی با بیان اینکه یکی از منابع مهم حفظ زبان ملی شاهنامه است، افزود: از حکیم فردوسی به عنوان پدر زبان فارسی یاد میشود.
حبیبی در بخش دیگر سخنان خود یادآور شد: شاهنامه فردوسی باعث افزایش روحیه حماسی و دلاوریهای مردم ایران است. امروز شاهنامه اثر سترگی محسوب میشود.
وی ابراز کرد: همچنین دینداری و خداباوری در فردوسی و شاهنامه او مشهود است. فردوسی فردی خداپرست و دینمدار بود و هر جایی خدا را شاهد و ناظر میدید، اما متاسفانه این مقوله در ادبیات ما مجهول مانده است.
معاون بین الملل و امور استانهای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور با بیان اینکه دنیای امروز پر از مسئله و نیاز است و انسان هم مسئله محور است، تاکید کرد: ادبیات امروز باید مسئله محور باشد تا همچون فردوسی که در عصر خود نیازهای جامعه را احصا کرد این وظیفه و رسالت را اجرایی کند.
وی در پایان گفت: فردوسی مرتبط به عصر خود نبود و زبان فارسی هم چنین ویژگی دارد و متعلق به جهان بعد از ما هم خواهد بود.
گفتنی است، همایش بزرگداشت فردوسی با حضور مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، مدیر کل آموزش و پرورش خراسان رضوی، مدیر کل میراث فرهنگی استان، فرماندار مشهد، و جمعی از ادیبان و پژوهشگران ادبی برگزار شد.
همچنین از ۲ کتاب با عناوین «جستارهایی درباره شاهنامه فردوسی و ادبیات تطبیقی و نقد ادبی» و «شاهنامه فردوسی و میراث فرهنگی و تمدن ایرانی» و همچنین اپرای بزرگ شاهنامه مشتمل بر چهار بخش رونمایی شد.
نظر شما