خبرگزاری شبستان-آران و بیدگل/روح اله باقری؛ شبِ چهاردهم ماه ذیقعده سال ۱۱۹۲ هجری قمری، همزمان با ایام ولادت حضرت امام رضا (ع)، خانهی ملامحمدعلی در محلهی دربِ مسجد جامع آران (محله ملاها)، شاهد تولد پسری بود. پدر، این مولود نورسیده را به غلامیِ امام هشتم(ع) مُسمّی کرد و “غلامرضا” مراتب رشد و نمو خود را آغاز کرد. نامی که یادآور ارادت دیرین ایرانیان به خاندان عصمت و طهارت بود.
اما تقدیر، برای این نوزاد، آغازی پرتلاطم رقم زده بود. هنوز دوازده روز از تولد غلامرضا نمیگذشت که زلزلهای مهیب، کاشان و مناطق اطراف را به لرزه درآورد. این زلزلهی ویرانگر، بسیاری از ساکنان منطقه را به کام مرگ کشاند. اما غلامرضا کوچک، به طرز شگفتآوری، از این بلای طبیعی جان سالم به در برد. گویی قهر طبیعت، نمیتوانست مانع از پیشرفت این کودک با استعداد در مسیر علم و معنویت شود.
غلامرضا در خانوادهای رشد یافت که عشق به اهل بیت(ع) و گرایش به دانش، در رگهایش جریان داشت. او از کودکی با قرآن کریم، روایات، و علوم دینی آشنا شد و در فضایی سرشار از معنویت و معارف اسلامی، بال پرواز علم و معرفت را گشود. استعداد خارق العاده و هوش سرشار او، پیشرفت سریعش در عرصه تحصیل را تسهیل کرد.
تحصیلات ابتدایی و مقدماتی غلامرضا در آران و بیدگل و کاشان، تحت تعلیم اساتیدی چون ملا علی بن آقا حسن آرانی، ملا محمد علی آرانی، میرزا ابوالحسن بن میرزا مؤمن آقاسی و ملا احمد فاضل نراقی انجام گرفت. وی سپس برای تکمیل تحصیلات، راهی قم شد و از محضر پرفیض میرزای قمی بهرهمند گشت. علاوه بر این، وی در اصفهان نیز به فراگیری علوم عقلی پرداخت. سپس، برای ارتقای بیشتر سطح علمی، راهی کربلا و نجف اشرف شد و از محضر اساتیدی چون صاحب ریاض المسائل (سید علی طباطبایی حائری اصفهانی) و فرزندش سید محمد مجاهد فیض برد. این مسیر علمی پرفراز و نشیب، او را به عالمی جامعالشرایط و مورد توجه بزرگان علمی آن دوران تبدیل کرد.
پس از سالها تلاش و مجاهدت علمی، غلامرضا به زادگاه خود بازگشت و به تدریس و ارشاد مردم پرداخت. او در مساجد و مدارس، به آموزش علوم دینی مشغول بود و شاگردان بسیاری تربیت کرد که در آینده نقش مهمی در نشر و گسترش معارف اسلامی ایفا کردند. سخنرانیهای جذاب و شیوای او، باعث جذب علاقهمندان فراوان به معارف دینی شد و او را به مرجعی مورد اعتماد در منطقه تبدیل کرد.
آثار خطی فراوانی از ملا غلامرضا آرانی به جای مانده است که نشان از وسعت دانش و عمق تحقیقات او دارد. تألیفات او در زمینههای مختلف فقه، اصول، حدیث، اخلاق، و عرفان، گنجینهای ارزشمند برای پژوهشگران و علاقهمندان به معارف دینی است. برخی از این آثار در کتابخانههای مهمی چون کتابخانه آستان قدس رضوی، مجلس شورای اسلامی و آیتالله مرعشی نجفی نگهداری میشوند. از مهمترین آثار او میتوان به “رساله هلالیه” اشاره کرد که به شرح حال حضرت محمد هلال بن علی بن ابی طالب(ع) میپردازد.
ملا غلامرضا آرانی، چهار فرزند پسر داشت که اکثر آنها راه پدر را در پیش گرفتند و به نشر معارف دینی و خدمت به مردم همت گماشتند. از جمله نوادگان ایشان، استاد شهاب تشکری آرانی است که با ترجمههای منظوم قرآن کریم، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه، اثری ماندگار از خود به جای گذاشته است. خدمات فرهنگی ارزندهی برادر بزرگوار ایشان، حجت الاسلام علی تشکری، نیز قابل تقدیر است.
ملا غلامرضا آرانی، نه تنها به تدریس و تألیف اکتفا نکرد، بلکه در حفظ و اشاعهی تاریخ و فرهنگ آران و بیدگل نیز نقش مهمی ایفا کرد. در آثار او، همواره تکریم از عالمان و بزرگان منطقه، از جمله ملااحمد نراقی، ملامحمد نصرآبادی و حاجی سلیمان صباحی بیدگلی، به چشم میخورد. این نشان از پیوند فرهنگی قوی و ارزشمند میان او و دیگر بزرگان منطقهی فرهنگی شمال استان اصفهان دارد.
سرانجام، این عالم فرزانه و محقق برجسته، در جمادی الاولی سال ۱۲۶۶ قمری، دار فانی را وداع گفت. پیکر مطهرش، بنا به وصیت خودش، به نجف اشرف منتقل و در وادی السلام، در جوار آرامگاه پیامبران الهی، حضرت صالح و هود(ع)، به خاک سپرده شد.
گرچه طی سال های گذشته نصب سنگ قبر او در وادیالسلام و تجلیل از شخصیت علمیاش در دانشگاه کوفه، گامی در جهت گرامیداشت یاد و خاطرهی این عالم بزرگ بود؛ امید است در زادگاهش آران و بیدگل هم اقدامات عملی بیشتری برای احیای نام و آثار این عالم بزرگ صورت گیرد و میراث علمی و معنوی او، برای نسلهای آینده به یادگار بماند.
نظر شما