به گزارش خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان، بیقانونی در فضای مجازی در حال حاضر خسارات زیادی را به همراه داشته است و به طور غیرقابل جبرانی به زندگی متولدین و بزرگشدههای عصر اینترنت شکل داده است.
به همین دلیل فضای مجازی تقریباً در همه کشورها با قوانین خاصی مدیریت میشود و حاکمیت بر فضای مجازی با اعمال محدویتها ازجمله موضوعاتی است که تاکنون توانسته جلوی آسیبهای بسیاری را بگیرد. در حالی که تمام کشورهای دنیا به ویژه کشورهای غربی که دیگران تصور آزادی کامل فضای مجازی را در آنها دارند، با قوانین محدود کننده ای حکمرانی می کنند، این امر مهم در ایران بعضا مغفول مانده است. بر همین اساس دکتر «رضا تقی پور»، عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری شبستان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به اینکه بنظر می رسد امروز مهمترین بستر جنگ شناختی دشمن نفوذ و تاثیرگذاری از طریق ترویج بی قانونی ودامن زدن به هرج و مرج در فضای مجازی است، به نظر شما در شرایط امروز جامعه ما چه تدبیری را باید در پیش بگیریم؛ گفت: قدرت ملی در کشورها و جوامع قبلا در ۳-۴ بخش قدرت اقتصادی، قدرت سیاسی، قدرت نظامی و قدرت فرهنگی اجتماعی دسته بندی می شد. در سه چهار دهه اخیر دامنه وسعت قدرت فرهنگی اجتماعی بازتر شده و به قدرت نرم و مباحث نظیر آن توسعه یافته است. به خصوص پس از دهه ۱۹۹۰ که «جوزف نای» نظریه معروف قدرت نرم خود را ارایه داد، طبیعتا خیلی از مباحث به این سمت هدایت شدند که این قدرت می تواند در شکل جنگ نرم به کار گرفته شده و برای تضعیف جوامع، ملت ها و دولت های مردمی استفاده شود؛ بنابراین افرادی که مبدع این روش ها بودند (عمدتا غربی ها و اروپاییان) برای آنکه خود را مصون بدارند نخست بحث قانونمند شدن را در جوامع خود پیاده کردند.
وی تصریح کرد: آنها هرگاه در خصوص سایر کشورها صحبت می کنند، نظریات متفاوتی ارایه می دهند؛ مثلا وقتی صحبت از اینترنت می کنند، شعارشان« اینترنت باز است» و عنوان می کنند که اینترنت قانون نمی خواهد و قانون جنگل در آن حاکم است یا در بالاترین سطح مدل حکمرانی در اینترنتِ بین الملل را با عنوان "حکمرانی توسط ذی نفعان" مطرح می کنند. و وقتی از آنها سوال می کنیم این ذی نفعان چه کسانی هستند، عنوان می کنند آنها همان افراد یا موسساتی هستند که اینترنت را ایجاد کرده و توسعه داده اند. وقتی آن را به زبان عملیاتی و اجرایی ترجمه کنیم به همان ۱۰ شرکت غول آمریکایی می رسیم که البته اخیرا تیک تاک چینی وارد این جمع شده و بشدت در تلاشند به هر نحو ممکن او را حذف کنند. این یعنی حکمرانی بین المللی اینترنت و به مفهوم وسیعتر فضای مجازی انحصاراً باید دست اینها باشد و جوامع و ملت ها حقی در این عرصه و اداره این فضا ندارند.
آمریکا حدود ۲۷۰ قانون راجع به فضای مجازی دارد
تقی پور در ادامه افزود: در واقع بازی را به گونه ای چیده اند که هرچه ما گردونه را بچرخانیم، تنها اسم آنها از آن بیرون می آید؛ این بدان معناست که می خواهند آن را به عنوان یک ابزار سلطه در عرصه جنگ نرم علیه سایر ملت ها به کار بگیرند. با این وجود با مطالعه بر روی قوانین آمریکا درمی یابیم که این کشور حدود ۲۷۰ قانون راجع به فضای مجازی دارد؛ یعنی در این ۳۵ سال گذشته قوانین بسیاری در این خصوص نوشته اند. همین طور در اروپا قانون جامع و کاملی به نام «GDPR» داریم که از سال ۲۰۱۶ اعمال شد. این قانون به منظور مهار پلتفرم های آمریکایی و حفاظت از اطلاعات و حریم شخصی شهروندان اروپائی نوشته شد و بسیار موفقیت آمیز بوده است. در سال های اخیر قانون دیگری به نام DSA یا دیجیتال سرویس اکت یا قانون دیگری به نام DAM دیجیتال مارکتس اکت مصوب کرده اند و همه حوزه ها را تعیین تکلیف کرده اند.
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: خلاصه اینکه اگر ما راجع به فضای مجازی صحبت می کنیم یعنی در وهه اول می خواهیم فرصت را برای توانمندی های داخلی خودمان تعریف کنیم و این فضا را برای پیشرفت آنها هم باز کنیم که از آنها بشود حمایت کرد؛ زیرا یکی از رقبای اصلی اینها همان روش های سنتی و کسب و کارهای سنتی و قبلی است. اینها به تعاریف قانونی جدید نیاز دارند تا بتوانند در مقابل هجمه ها و حملات رقبای خود ایستادگی کنند. در اصل حکمرانی، فرآیند قاعدهگذاری، اجرای قواعد، بررسی، نظارت و کاربست بازخوردها با اعمال قدرت مشروع و به منظور دستیابی به هدف مشترکی برای همه کنشگران و ذینفعان در چارچوپ ارزشها و هنجارها در محیط یک سازمان یا یک کشور است. همانگونه که از تعریف قابل تشخیص است عامل نهفته این فرآیند حکمرانی، وجود اطلاعات (داده) جامع و مانع در مورد موضوع مورد حکمرانی است. یا به تعبیر دیگر حکمرانی سیاست گذاری، قانونمندکردن و قواعدی است که برای تنظیم روابط بین دولت با کسب و کار، کسب و کار با مردم و بالعکس مردم با کسب و کارها، کسب و کارها بین هم و کسب و کارها با دولت باید این روابط یک جایی تنظیم شود. اگر این وجود نداشته باشد، ما شاهد وقوع جرایم و عدم توانایی دولت در رفع مناقشه ها و اختلافات درون جامعه خواهیم بود.
به گفته غربی ها قانونِ فضای مجازی بین المللی، قانون جنگل است
نماینده تهران در مجلس بیان کرد: نهایتا قدرت های مسلط که ابایی هم ندارند که آشکارا عنوان کنند، قانونِ فضای مجازی بین المللی، قانون جنگل است با استفاده از این قانون جنگل و با توجه به اینکه خود را شیر می دانند، بتوانند هر اقدامی را علیه هر ملتی خواستند، انجام دهند؛ بنابراین در یک کلمه ما اگر صحبت از «حکمرانی قانونمند فضای مجازی» می کنیم به این دلیل است که فرصت را برای توانمندی داخلی خود مهیا کنیم و تهدیدات علیه کسب و کارهای داخلی مان را مهار و کنترل کنیم( کاری که خود آمریکایی ها برخلاف شعارهایشان با تیک تاک انجام دادند) چون خوشبختانه در این سه دهه اخیر دانش بنیان ها و متخصصان داخلی ما نشان دادند که در این عرصه نیز بسیار توانمند هستند و خیلی از کسب و کارهایی که کشورهای پیشرفته ندارند، در کشور ما ایجاد شده و توسعه پیدا کرده اند.
سکوهای فعال در فضای مجازی ایران توان منطقه ای شدن دارد
وی گفت: ما امروز در کشورمان سکوهای بسیار قوی ای داریم که به سرعت می توانند منطقه ای شوند اما به وضوح شاهدیم که آنها به انحای مختلف و با ابزارهای مختلف ما را محدود کرده و در مسیر توسعه این سکوها کارشکنی می کنند. اساسا غرض ما از این ساماندهی و قانون مندی این است که بتوانیم فضا را برای کسب و کارها مهیا کنیم البته این امر به معنای محدود کردن و برخورد سلبی با خارجی ها نیست، همه آنها تا زمانی که در چارچوب قواعد پذیرفته شده بین المللی و قوانین کشور ما عمل کنند؛ مجاز به فعالیت هستند و بدیهی است در صورت ارتکاب جرم و جنایت و دخالت هایشان در امور فرهنگی ما می بایست قوانین کشور ما را رعایت کنند همان طورکه امروز در اتحادیه اروپا رفتار می کنند. نمونه رفتارهای ضدارزش آنان در جامعه ما و انتشار محتواهای ضداخلاقی و مبتذل و مستهجن نیز کم نبوده است؛ مثلا اگر حکمرانی دست سکویی باشد که بخواهد پیج شهید سلیمانی یا پیج هایی را که چنین پیام های ارزشی و دینی را منتشر می کنند، ببندد، اساسا مورد تایید مردم ما نیست.
هیچ کشوری نباید در امور مربوط به مدیریت فضای سایبری کشورهای دیگر مداخله کند
تقی پور خاطر نشان کرد: ما می گوئیم تمام کشورها باید به حاکمیت فضای سایبری یکدیگر احترام بگذارند. هیچ کشوری نباید به فضای سایبری کشورهای دیگر تجاوز کند. هیچ کشوری نباید در امور مربوط به مدیریت فضای سایبری کشورهای دیگر مداخله کند. حاکمیت فضای سایبری هر یک از کشورها در فعالیت های مرتبط با حکمرانی بر فضای سایبری بین المللی جایگاه یکسانی دارد و همان طور که در بیانیۀ اصول ، در نشست جهانی سازمان ملل در مورد جامعۀ اطلاعاتی در دسامبر ۲۰۰۳، تأکید شده است: «تصمیم گیری در مورد مسائل مربوط به سیاست عمومی اینترنت حق کشورها است. کشورها در ارتباط با مسائل مربوط به سیاست عمومی اینترنت اختیارات و مسئولیت هایی دارند».
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی اظهار کرد: موید این بحث تعریف روشنی است که کارگروه حکمرانی بر اینترنت در اجلاس جهانی پیرامون جامعۀ اطلاعاتی که در سال ۲۰۰۲ توسط اتحادیۀ بین المللی مخابرات برگزار شد، از حکمرانی بر اینترنت ارائه کرد: «تدوین و اجرای اصول، هنجارها، قوانین، فرآیند های تصمیم گیری و برنامه های مشترکی که به تکامل و استفاده از اینترنت شکل می دهند توسط دولت ها، بخش خصوصی و جامعۀ مدنی». افزون بر این، مهمترین ذی نفعان اینترنت دولتها، بخش خصوصی و جامعۀ مدنی و نقش ها و مسئولیت های آنها را معرفی کرد. این موضوع اساس مدل چندذینفعی را تشکیل می دهد.
وی اذعان کرد: در ادامه این مباحث ما امروز شاهد موارد مختلفی در فضای سایبری بین المللی وکشورها هستیم که وجود عینی حاکمیت فضای سایبری را منعکس می کنند. به عنوان مثال، مواردی از قبیل طراحی و اجرای سامانۀ نام دامنه ، رسیدگی به اختلافات بر سر نام های دامنۀ اینترنتی، حفاظت نظامی از فضای سایبری، حفاظت از داده های شبکه، نظارت بر پایگاه های اینترنتی، قطع ارائۀ خدمات شبکه به کاربران خاص، حذف اطلاعات تروریستی در فضای سایبری و مقابله با مواردی همچون تهدیدها و اظهارات فتنه انگیز در اینترنت، گسترش شایعات برخط، حملۀ سایبری به اشخاص، نقض حریم خصوصی سایبری، سوگیری ها و تبعیض های نژادی سایبری، حملات سایبری هکرها، جرائم بانکی سایبری، تجارت الکترونیک غیرقانونی، سرقت هویت سایبری، کلاهبرداری سایبری، سرقت سایبری، انتشار تصاویر مستهجن در فضای سایبری، جلوگیری از انتشار اطلاعات مضر در اینترنت، شرط بندی برخط و انتشار هرزنامه ها وجود حاکمیت فضای سایبری را نشان می دهند.
نظر شما