به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از ایلام، ۱۲ اردیبهشت، همزمان با سالروز شهادت آیت‌الله مرتضی مطهری، روزی است که در جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان «روز معلم» شناخته می‌شود. این مناسبت، پیوندی تاریخی، دینی و فرهنگی را میان نقش معلم در جامعه ایرانی و جایگاه بلند او در آموزه‌های اسلامی ترسیم می‌کند.
آیت‌الله مطهری، استاد فلسفه اسلامی و از نظریه‌پردازان انقلاب ۱۳۵۷، در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ توسط گروه فرقان ترور شد. جمهوری اسلامی ایران، با الهام از شخصیت علمی و تربیتی وی، این روز را به‌عنوان نماد ارج‌گذاری به معلمان برگزید.
اما جایگاه معلم در ایران تنها به سیاست و تقویم محدود نمی‌شود. آموزه‌های شیعی و؛متون اسلامی نیز تأکید ویژه‌ای بر نقش معلم به‌عنوان وارث انبیاء و هدایتگر بشر دارند.
معلم ادامه‌دهنده راه پیامبران است
حجت‌الاسلام تمرخانی رئیس حوزه علمیه خواهران ایلام به خبرنگار ما گفت: «در آموزه‌های شیعه، معلم نه صرفاً انتقال‌دهنده اطلاعات، بلکه مربی روح و جان انسان است. روایت داریم که "زَکاةُ العِلمِ نَشرُه"، یعنی زکات علم، آموزش آن است. معلم در تفکر اسلامی، شریک در تربیت انسانِ صالح است.»
وی افزود: «در سیره ائمه، آموزش علم و تشویق به یادگیری، با عدالت و تزکیه همراه است. امام علی (ع) فرمود: "من علّمنی حرفاً فقد صیّرنی عبداً". این نشان می‌دهد معلم در مقام بسیار والایی قرار دارد.»
فشار معیشتی انگیزه را تهدید می‌کند
شهناز بصیری معلم دینی در ایلام به خبرنگار ما گفت: «ما به عشق آموزش کار می‌کنیم، اما فشارهای اقتصادی و تبعیض‌ها باعث شده برخی همکارانم به مشاغل دوم روی بیاورند. روز معلم فرصتی برای شنیده شدن صدای ماست، نه فقط اهدای شاخه گل.»
او ادامه داد: «دانش‌آموزان امروز با چالش‌های روانی، تکنولوژیکی و خانوادگی بزرگی روبه‌رو هستند. معلم دیگر فقط معلم نیست؛ مشاور، مربی و حامی روانی هم هست.»
علم‌آموزی عبادت است
حامد رفیعی، پژوهشگر قرآن و علوم حدیث، معتقد است که نگاه شیعه به علم و آموزش، نگاه عبادی است. او گفت: «در اسلام، به‌ویژه در تشیع، آموزش علم برترین عبادت دانسته شده است. روایات متعددی داریم که خواب عالم از عبادت جاهل برتر است. این نگاه، جایگاه معلم را به مرتبه‌ای معنوی ارتقا می‌دهد.»
رفیعی افزود: «در فرهنگ عاشورایی شیعه هم آموزش مفاهیم دین، عنصر کلیدی نهضت امام حسین (ع) بود. معلمی، امتداد همان حرکت است.»
معلمی در مناطق محروم یعنی ترکیب ایثار و آموزش
یوسف محمدی معلم دبستان در یکی از مناطق روستایی استان می‌گوید: «من پنج سال است که در روستایی بدون جاده آسفالت و با تنها یک کلاس درس، تدریس می‌کنم. با این حال، دیدن برقِ امید در چشم دانش‌آموزان، تمام سختی‌ها را آسان می‌کند.»
او با لبخند ادامه داد: «روز معلم برای ما، روزی‌ست که شاید کسی یادمان بیفتد؛ اما ما در سکوت، چراغ آموزش را زنده نگه می‌داریم.»
معلم ایرانی بین آرمان و واقعیت
روز معلم در ایران تنها یک بزرگداشت نیست؛ بلکه بازتابی از شکاف میان جایگاه آرمانی معلم در اندیشه اسلامی و واقعیت‌های اقتصادی و اجتماعی روز است. در حالی که مسئولان از تکرار جایگاه بلند معلم در بیانات رهبری و بزرگان سخن می‌گویند، بسیاری از معلمان کشور با مشکلات معیشتی، نابرابری‌های سیستم آموزشی و فشارهای روانی دست و پنجه نرم می‌کنند.
با این حال، آموزه‌های اسلامی و فرهنگ ایرانی، همچنان به مقام معلم به‌عنوان رکن اساسی جامعه متعهد هستند؛ رکنی که اگرچه گاه خسته، اما همچنان ایستاده، در حال ساختن آینده است.
نظر شما