احسان بیکی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با حضور در دفتر خبرگزاری شبستان و در گفتوگو با خبرنگار این رسانه با اشاره به وجود چالشهای موجود در بخش کشاورزی، اظهار کرد: خراسان جنوبی در کنار مزیت های زیاد، در کشاورزی با مشکلات و چالش های فراوانی روبرو است؛ این استان کم آب است و شیوه های غیر اصولی برداشت آب در طی دهه های اخیر آسیب های جدی به بخش کشاورزی وارد کرده است.
به گفته وی با وجود چالشهای پیش رو استان توانسته است جایگاه برجستهای در تولید و صادرات محصولات استراتژیک از جمله زرشک، زعفران، عناب و گیاهان دارویی داشته باشد؛ ۹۹ درصد زرشک بیدانه جهان در خراسان جنوبی تولید میشود که به منزله یک چاه نفتی ارزشمند نیازمند توجه ویژه است.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه اتاق بازرگانی به عنوان قویترین دپارتمان بخش خصوصی در بدنه دولت تواناییهای زیادی برای احصا و رفع مشکلات حوزههای مختلف دارد، تاکید کرد: چنانچه مشکلات در سطح کمیسیون برطرف نشود ابتدا به شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی ارجاع شده و در صورت عدم حل مشکل، به شورای گفتگو در سطح ملی منعکس میشود و شورای گفتگوی ملی قدرت لازم برای ارائه مشکلات به مجلس و حتی تغییر قوانین در صورت لزوم را دارد.
بیکی هدف اصلی بخش خصوصی را تولید و ایجاد ارزش افزوده و در نهالیت ایجاد اشتغال عنوان کرد و با تاکید بر توجه به وجود محصولات مزیتدار در خراسان جنوبی، یادآور شد: در حوزه صادرات زرشک، اقدامات زیادی انجام شده که نتیجه آن افزایش قابل توجه صادرات این محصول از مبادی گمرکی بوده و آمارهای اخیر نشان از صادرات یک میلیون دلاری زرشک در سال ۱۴۰۳ دارد که نسبت به سال ۱۴۰۲ (۴۰۰ تا۵۰۰ هزار دلار) رشدی چشمگیر داشته است.
وی افزود: برگزاری جشنوارههای زرشک با همکاری معاونت اقتصادی استاندار، سازمان جهاد کشاورزی، اتاق تعاون، اتاق بازرگانی نقش مهمی در معرفی این محصول داشته است.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند اظهارکرد: در بخش صادرات باید از محصولات مزیتدار بهرهبرداری مناسب انجام داد و با توجه به نرخ دلار، یکی از راههای پیش رو برای کمک به بخش کشاورزی و برگشت سرمایه به داخل استان، صادرات است. تلاشهای واحدهای تولیدی، تجار و بازرگانان در این زمینه، نقش مهمی در بازگشت سرمایه به استان ایفا میکند.
بیکی با بیان اینکه افزایش صادرات محصولات کشاورزی، وظیفه سنگینتری را بر دوش تولیدکنندگان گذاشته است، یادآور شد: از کیفیت تولید و فرآوری گرفته تا بستهبندی و حفظ استانداردهای بهداشتی، همه این موارد نیازمند تلاش و برنامهریزی دقیق است تا محصولات استان بتوانند در جایگاه مناسب خود را در بازار حفظ کند.
وی ادامه داد: نرخ ارز، سختگیریهای کشورهای واردکننده محصولات کشاورزی از جمله بررسیهای بار میکروبی و آزمایشهای بهداشتی، نیازمند یک عزم ملی برای حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان دارد.
تشکیل اتحادیه تخصصی زرشک در خراسان جنوبی
به گفته وی خراسان جنوبی با وجود پتانسیلهای فراوان در تولید محصولات مزیتدار، نیازمند حمایتهای بیشتر و برنامهریزی دقیق برای توسعه صادرات و رفع مشکلات بخش کشاورزی است و این اقدامات میتواند سهم بزرگی در افزایش درآمد دلاری و توسعه اقتصادی استان داشته باشد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به این مهم که خراسان جنوبی به عنوان قطب تولید زرشک بیدانه جهان، طی سالهای اخیر گامهای مؤثری در جهت توسعه صنعت زرشک برداشته است گفت: با پیگیریهای انجامشده در دو سال اخیر و مصوبه شورای برنامهریزی و توسعه استان، گروه کاری توسعه زرشک مصوب شد و دبیری این گروه کاری به عهده اتاق بازرگانی قرار گرفت و این اقدام، نقطه عطفی در توسعه صنعت زرشک استان بوده است.
به گفته بیکی اولین حرکت مهم این گروه کاری، ایجاد اتحادیه تخصصی زرشک است که در کنار آن راهاندازی اتحادیه تخصصی زعفران و عناب نیز در دستور کار قرار دارد. این اتحادیهها با هدف سازماندهی و حمایت از بهرهبرداران و تولیدکنندگان زرشک و زعفران در دستور کار است.
وی با اشاره به تولید بیش از یکصد هزار تن زرشک در خراسان جنوبی با ۳۸ هزار خانوار بهره بردار و بیش از ۵۰۰ هزار نفر که از این محصول ارتزاق میکنند، گفت: ایجاد اتحادیه تخصصی زرشک گامی مهم برای حل مشکلات بخش تولید و بازار این محصول به شمار میرود.
تجمیع کارگاه های زرشک پاک کنی
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند از برنامههای پیش رو به پیگیری و تخصیص زمین برای کارگاههای زرشک پاککنی اشاره کرد و یادآورشد: کارگاههای زرشک پاککنی که به عنوان قلب تپنده تولید زرشک فعالیت میکنند و متأسفانه تاکنون تحت نظارت اتحادیه قنادان قرارداشته که ارتباطی با تولید زرشک ندارد.
بیکی تاکید کرد: اولین حرکت گروه کاری توسعه زرشک خراسان جنوبی، تفکیک این اتحادیه و راهاندازی اتحادیه تخصصی زرشک است و با تفکیک این اتحادیهها و ایجاد اتحادیه تخصصی زرشک، روند تولید و نظارت بر فعالیت این کارگاهها ساماندهی میشود و پس از تشکیل اتحادیه استانی به سمت راهاندازی سازمان زرشک میرویم.
وی همچنین از تلاشهای انجامشده برای تخصیص زمین مناسب به کارگاههای زرشک پاککنی خبر داد و گفت: این زمینها با در نظر گرفتن نزدیکی به شهر و مناطق دارای این محصول، وجود زیرساختهای مناسب، در حال بررسی و انتخاب است که در نهایت تمامی کارگاههای زرشک پاککنی از سطح شهر جمع و به صورت مجتمع راهاندازی شده و فعالیت کنند.
وی با بیان اینکه این مهم در مرکز استان آغاز شده است، اظهار کرد: این اقدام، علاوه بر استانداردسازی فعالیت کارگاهها، زمینهساز افزایش بهرهوری و کیفیت محصول خواهد بود.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه اتحادیه تخصصی زرشک در مرکز استان راه اندازی شده و به تبع آن در سایر شهرستانهای زرشک خیز اجرایی خواهد شد، تاکید کرد: همه کارگاههای زرشک پاککنی فاقد پروانه، پس از عضویت و اخذ پروانه، ذیل اتحادیه بیرجند فعالیت خود را آغاز میکنند و زمین به آنها اختصاص داده میشود.
بیکی با بیان اینکه طرح راهاندازی این مجتمع مختص زرشک، زعفران و عناب است، گفت: کارگاهها پس از استقرار و گرفتن پروانه از اتحادیه بر اساس امتیاز، زمین به آنها تعلق میگیرد و برای این مجتمع طرحهای به روز و استاندارد علاوه بر موارد اداری، رفاهی، سردخانههای به روز (با ظرفیت حداقل ۱۵۰۰ تا ۲ هزار تن) پیش بینی شده است.
وی با بیان اینکه تاکنون ۳ تا ۴ سرمایهگذار برای احداث سردخانه در مجتمع زرشک اعلام آمادگی کردهاند، از مزیتهای این طرح به تصویب قیمت خرید و فروش زرشک، وجود مکانی واحد برای خرید زرشک از کشاورز و... اشاره کرد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند بر لزوم پیگیریهای ملی برای راهاندازی سازمان تخصصی زرشک، مشابه سازمان چای شمال کشور تاکید کرد و گفت: این سازمان میتواند نقش مهمی در حمایت از تولید و صادرات این محصول مزیتدار ایفا کند و تحقق این مهم نیازمند همکاری نمایندگان مجلس و مسئولان استان است.
لزوم راه اندازی کمرگ تخصصی زرشک در خراسان جنوبی
وی با بیان اینکه در حال حاضر همه به مراودات بینالمللی ایران چشم دوختهاند، از دیگر چالشهای سرمایهگذاری در زمینه صادرات محصولات کشاورزی به مشکل تعهدات ارزی و سختگیریها و قوانین گمرکی اشاره کرد و گفت: تلاشهایی برای تسهیل روند صادرات انجام شده و برای نخستین بار، اتاق بازرگانی خراسان جنوبی موفق به مصوب کردن قیمت پایه زرشک و عناب شده است.
بیکی تأکید کرد: در کنار این اقدام، راهاندازی گمرک تخصصی زرشک در استان، به منظور ارتقای جایگاه صادراتی این محصولات مزیتدار در حال پیگیری است.
وی با بیان اینکه برای راهاندازی گمرک تخصصی زرشک چالشهایی وجود دارد، تأکید کرد: متاسفانه بخش بزرگی از زرشک تولیدی استان، از سایر مبادی گمرکی کشور نظیر تهران یا مشهد صادر میشود و خراسان جنوبی نقشی جدی در فرآیند صادرات این محصول نداشته است و پیگیری برای تاسیس گمرک تخصصی زرشک همچنان ادامه دارد تا بتوان راهکارهایی عملی برای رفع این چالش ارائه کرد.
وی در ادامه با توجه به سفر اخیر استاندار خراسان جنوبی به کشور افغانستان، به تلاشهای انجامشده در زمینه همکاری اقتصادی با افغانستان اشاره کرد و گفت: این کشور دارای محصولات خشکبار و دامی باکیفیتی است که میتواند به عنوان منبعی مهم برای تامین مواد اولیه صنایع تبدیلی و بستهبندی خراسان جنوبی از آن بهره برد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند یادآور شد: با این وجود، مشکلاتی نظیر قرنطینه گیاهی و محدودیتهای وارداتی، مانعی برای واردات ذرت و سایر محصولات کشاورزی از افغانستان به شمار میرود و وجود چنین موانعی نباید به معنای توقف واردات باشد، بلکه نیازمند راهکارهایی عملی برای حفظ امنیت غذایی و توسعه تجارت بین دو کشور است.
مشکلات سرمایه گذاران در خراسان جنوبی
بیکی همچنین به مشکلات سرمایهگذاری در استان اشاره کرد و افزود: هزینههای تولید در خراسان جنوبی به دلیل فاصله زیاد از بازار مصرف و عدم وجود برخی زیرساختهای تخصصی، بالاتر از سایر استانها است و این مسئله در کنار سختگیریهای اداری و نبود مشوقهای اقتصادی، سرمایهگذاران را از ورود به استان و سرمایهگذاری باز میدارد.
وی خواستار تسهیل صدور مجوزها و ارائه مشوقهای ویژه برای جذب سرمایهگذاران شد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه ایجاد توازن میان تامین امنیت غذایی، حمایت از تولیدکنندگان و حفظ سفره مردم از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: با این وجود تولید کننده در زمینه تولیدات دامی، صنایع مرغ و طیور نیز با چالشهایی نظیر قیمت نهادهها و قیمت عرضه محصولات تولیدی مواجه است.
وی سختگیریهای زیاد را باعث تعطیلی برخی واحدهای صنعتی در استان عنوان کرد و گفت: متاسفانه پول و سرمایه سرمایهگذاران بزرگ در استان نیست و کارخانجات بزرگ کارتهای بازرگانی خود را از مرکز به استان نیاوردهاند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند عدم فرهنگ سازی مناسب در استان را از دیگر مشکلات پیش رو عنوان کرد و گفت: گاهی سرمایهگذار برای دریافت تسهیلات و وام باید به مرکز کشور رفته و مصوبه بگیرد که این امر باعث پشیمانی سرمایهگذار میشود.
بیکی اظهار امیدواری کرد: با رفع موانع موجود، حذف بروکراسی اداری، ارائه مشوق و بستههای حمایتی، ارائه تسهیلات، انعطاف قانون به نفع تولید کننده و... سرمایهگذاری در بخش کشاورزی و تولید خراسان جنوبی رونق بگیرد و ظرفیتهای بالقوه استان به صورت کامل به بهرهبرداری برسد.
صدور مجوزهای ناکارآمد متوقف شود
به گفته وی اولین اقدام در حوزه کشاورزی برای تولید کننده ارائه مشوقهای سرمایهگذاری است و برای تحقق شعار سال باید تسهیلات کم بهره به استان تزریق شده و خط اعتباری ویژه برای محصولات مختلف زرشک، صنعت دام و طیور و ... اختصاص یابد.
وی بر کاهش نرخ تسهیلات تاکید کرد و گفت: این مهم باید با نظارت در دستور کار قرار گیرد و تسهیلات به سرمایهگذارانی که صد در صد اشتغال ایجاد میکنند پرداخت شود.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند اظهار کرد: سال گذشته تقاضای تسهیلات در استان ۲۵ برابر اعتبار اختصاصیافته به سازمان جهاد کشاورزی بوده است و این موضوع نشاندهنده کمبود منابع مالی برای حمایت از متقاضیان و بخش تولید است.
بیکی بر لزوم توقف صدور مجوزهای مشابه و ناکارآمد تاکید کرد و افزود: این مجوزها، جز هدر رفتن بیتالمال، عایدی دیگری در استان نداشتهاند.
وی در ادامه خواستار فعالسازی ظرفیتهای موجود در استان شد و گفت: کارخانههایی که در گذشته با دلار ۲ تا ۱۵ هزار تومان ساخته شده و اکنون تعطیل یا نیمه تعطیل هستند، باید احیا شوند و واحدهای تولیدی تحت تملک بانکها نیز باید مورد مطالبه قرار گرفته تا زمینه افزایش اشتغال فراهم شود.
وی با بیان اینکه یکی از مشکلات اصلی ارائه آمارهای غلط است که بر تصمیمگیریها، تاثیر منفی میگذارد، گفت: طرح نهضت احیای واحدهای نیمه تعطیل و تعطیل استان، تاکنون توانسته است تعداد زیادی از واحدهای کوچک تعطیلشده را بازسازی و فعال کند.
تقویت صنایع تبدیلی تنها راه برونرفت از مشکلات بخش کشاورزی
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند بر لزوم سنجش دقیق اهلیت سرمایهگذاران تاکید کرد و گفت: متأسفانه برخی افراد با عنوان سرمایهگذار وارد استان میشوند، اما به دنبال بهرهبرداری از منابع استانی هستند و پس از سرمایهگذاری اندک، به دنبال دریافت وامهای چند صد میلیاردی بوده و سرمایه را در استانهای خودشان به کار میگیرند.
بیکی خواستار ورود دستگاههای نظارتی برای جلوگیری از فعالیت اینگونه افراد شد.
وی در ادامه به سرمایهگذاریهای انجامشده در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر در استان اشاره کرد و افزود: چندین پروژه مهم در این حوزه انجام شده که طی ماههای آینده به بهرهبرداری میرسد.
وی تنها راه برونرفت از مشکلات بخش کشاورزی را تقویت صنایع تبدیلی و تکمیلی در زمینه طیور، دام، محصولات مزیتدار، آبزیان و سایر بخشها اعلام کرد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند بر اهمیت جذب سرمایهگذاران داخلی و خارجی تاکید کرد و افزود: استان ما، به رغم مشکلات موجود، ظرفیتهای بالایی برای سرمایهگذاری دارد و در حال حاضر سرمایهگذاران داخلی و خارجی مشتاق سرمایهگذاری در خراسان جنوبی هستند که امید است با رفع موانع و ارائه مشوقهای مناسب، خراسان جنوبی به یکی از قطبهای اقتصادی کشور تبدیل شود.
وی با بیان اینکه در کنار این چالش، مواهب خدادادی در استان وجود دارد که باید از آنها نهایت استفاده را ببریم، افزود: خراسان جنوبی قطب تولید گوشت سفید (مرغ) است و زنجیره های متعدد تولید گوشت مرغ از جوجه یک روزه، مرغ تخم گذار تا کشتارگاه و صنایع تبدیلی و تکمیلی، بحث خوراک دام و طیور برای مرغداری ها و دامداری ها و... را داریم.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به کسب رتبه اول کشوری در سنوات گذشته در بحث کارخانه خوراک دام و طیور گفت: در این راستا می توانیم تولید بسیار با کیفیت و بالایی را در کارخانجات شاخص استان در زمینه خوراک دام و طیور داشته باشیم.
بیکی از دیگر مزیت های استان در حوزه دام به بحث شتر اشاره کرد که از ظرفیت بسیار بالایی برخوردار است و با بیان اینکه این ظرفیت مغفول مانده است، ادامه داد: صنعت شتر، صنعت بسیار سودآوری است و با وجود انجام اقدامات در سالیان اخیر از سوی مسئولان باید بیش از پیش به این حوزه پرداخت.
نظر شما