خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم-شهادت امام صادق (ع)، ششمین امام شیعیان، یکی از تلخ‌ترین رویدادهای تاریخ اسلام است که با از دست رفتن یکی از بزرگ‌ترین چراغ‌های هدایت بشری همراه بود.
این امام بزرگوار در عصری زندگی کردند که جریان‌های فکری، فرهنگی و مذهبی متنوعی در جامعه اسلامی شکل گرفته بود و توانستند با علم و بصیرت خود، مکتب جعفری را به عنوان یک نهضت فکری و عملی در میان مسلمانان تثبیت کنند.
ایشان با برخورداری از دانش بی‌کران، اخلاق والا و رویکردی جامع به مسائل دینی و اجتماعی، زمینه تحول علمی و مذهبی را فراهم کردند. تربیت شاگردان برجسته، تبیین آموزه‌های اسلامی و دفاع از حقایق دین در برابر تحریف‌ها، از جمله خدمات بی‌بدیل امام صادق (ع) بود که تا امروز نقش بسزایی در حفظ اصالت مکتب اهل‌بیت (ع) داشته است.
اما شهادت این امام همام به دست حکومت ستمگر عباسی، لکه‌ای سیاه در تاریخ اسلام است که یادآور فشارها و ظلم‌هایی است که بر امامان و پیروان ایشان روا داشته شد. شهادت امام صادق (ع) نه تنها پایان زندگی مبارک ایشان بود، بلکه نقطه‌ای دردناک در تاریخ تشیع به شمار می‌آید که بازتاب آن همچنان در دل‌های عاشقان اهل‌بیت (ع) زنده است.
*گذری بر سیره رئیس مذهب شیعه
امام جعفر صادق (ع)، ششمین امام شیعیان، از برجسته‌ترین شخصیت‌های تاریخ اسلام هستند که سیره، رفتار، و زندگی ایشان الهام‌بخش مسلمانان در زمینه‌های دینی، علمی، اخلاقی و اجتماعی بوده است.
امام صادق (ع) به‌عنوان بنیان‌گذار مکتب جعفری، با برپایی حوزه علمی گسترده، زمینه‌ساز تحول در علوم اسلامی شدند. ایشان شاگردان بسیاری مانند هشام بن حکم، جابر بن حیان، و محمد بن مسلم را تربیت کردند. حوزه‌های علمیه ایشان محل گسترش علومی چون فقه، تفسیر، کلام، شیمی، و نجوم بود و تأثیر عمیقی بر علوم اسلامی و انسانی داشت.
امام صادق (ع) به تقوا و عبادت عمیق معروف بودند. ایشان شب‌ها را در نماز و نیایش به سر می‌بردند و با دعاهای عمیق خود، پیوند انسان با خداوند را تقویت می‌کردند. از منظر امام، عبادت صرفاً به نماز و روزه محدود نمی‌شد، بلکه خدمت به مردم و رفع نیازهای آنان نیز بخشی از بندگی خداوند بود.
اخلاق نیکوی امام صادق (ع) به‌گونه‌ای بود که حتی مخالفان ایشان را شیفته خود می‌کرد. برخورد نرم، احترام به دیگران، و دوری از خشونت از ویژگی‌های بارز ایشان بود. امام با مخالفان و حتی کسانی که دشمنی می‌ورزیدند، با حکمت و مهربانی رفتار می‌کردند و از هر فرصتی برای هدایت آن‌ها بهره می‌بردند.
یکی از اصول مهم زندگی امام صادق (ع)، حمایت از فقرا و مستضعفان بود. ایشان با بخشش‌های فراوان و رفع نیازهای نیازمندان، نقش مهمی در کاهش درد و رنج جامعه ایفا می‌کردند و به پیروان خود نیز این رفتار را توصیه می‌کردند.
امام صادق (ع) در دوران خود با جریان‌های فکری مختلف و انحرافاتی که در عقاید اسلامی شکل گرفته بود، مواجه بودند. ایشان با روشنگری‌های علمی و تبیین صحیح آموزه‌های دین، به مقابله با این انحرافات پرداختند و از انحطاط فکری جامعه اسلامی جلوگیری کردند.
دوران زندگی امام صادق (ع) هم‌زمان با خلافت بنی‌امیه و اوایل بنی‌عباس بود. این دوران با ظلم و ستم حاکمان همراه بود، اما امام با صبر و استقامت، به هدایت جامعه ادامه دادند و راه را برای آینده اسلام ناب هموار کردند.
*عظمت علمی و معنوی امام صادق(ع)
حجت الاسلام سیدمحمدباقر عبادی-استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی بیرجند- در گفتگو با خبرنگار شبستان اظهار داشت: امام صادق(ع) در واقع در دورانی زندگی می کردند که بنی امیه در حال زوال و بنی عباس در حال روی کار آمدن بودند.
وی ادامه داد: امام صادق(ع) در دوران انتقال قدرت زندگی می کردند و فضای بازی ایجاد شده بود تا ایشان بتوانند کرسی های درس داشته باشند و مکتب اهل بیت علیهم السلام را تشریح فرمایند.
حجت الاسلام عبادی با بیان اینکه امام صادق(ع) چهار هزار شاگرد داشتند، گفت: ایشان نقش بسیار بی بدیلی در تشریح مکتب اهل بیت(ع) داشتند و حنفی ها و مالکی ها از شاگردان مستقیم و امام شافعی و امام احمد بن حنبل از شاگردان غیرمستقیم امام صادق علیه السلام هستند.حنفی ها و مالکی ها از شاگردان مستقیم و امام شافعی و امام احمد بن حنبل از شاگردان غیرمستقیم امام صادق علیه السلام هستند.
استاد حوزه و دانشگاه در ادامه بیان کرد: بزرگان اهل سنت از جمله مالک بن انس می گویند که هیچ گاه امام صادق علیه السلام را ندیدم مگر در حال نماز خواندن و یا روزه بودن و یا قرآن می خواندند.
وی در ادامه گفت: نکات متعددی از سخنران بزرگان در مورد عظمت امام صادق علیه السلام وجود دارد و عظمت علمی و معنوی امام صادق علیه السلام آن قدر زیاد بود که برخی آمدند و مدعی خدایی ایشان شدند و امام صادق علیه السلام با این افراد برخورد کردند و گفتند که من عبد الهی هستم.
*پایه گذاری مذهب جعفری در زمان امام صادق(ع)
حجت الاسلام عبادی با بیان اینکه امام صادق علیه السلام صاحب علم فراوان و ادب کامل در حکمت هستند، افزود: شخصیت امام صادق علیه السلام به گونه ای بود که از همه مذاهب اسلامی در برابر علم و عبادت ایشان سر تعظیم فرو آورده بودند.
استاد حوزه و دانشگاه عنوان کرد: علت اینکه می گوییم مذهب تشیع توسط امام صادق(ع) پایه ریزی شد به خاطر این نیست که بگوییم امام سجاد علیه السلام این علم و تاثیرگذاری را نداشته اند، بلکه شرایط اجتماع فراهم نبود و بعد از شهادت امام حسین(ع) چنان خفقانی ایجاد شد که کسی جرات نمی کرد به کنار امام سجاد(ع) برود.
وی ادامه داد: امام سجاد علیه السلام برای توسعه معارف دو روش انجام می دادند یکی اینکه برده و غلام می خریدند و آنان را تربیت و بعد از مدتی آزاد می کردند و روش دوم از طریق دعا و نیایش بود که تاثیرگذاری بسیاری داشت.
حجت الاسلام عبادی در ادامه گفت: پایه گذاری که در زمان امام سجاد و امام باقر علیهم السلام شکل گرفته بود در زمان امام صادق علیه السلام توسعه علمی یافت و مذهب جعفری پایه گذاری شد.
*توصیه های امام صادق (ع)
استاد حوزه و دانشگاه در مورد توصیه های امام صادق علیه السلام اظهار داشت: توصیه های ایشان، قرآنی بود و ایشان توجه بسیاری به عزاداری اباعبدالله الحسین علیه السلام داشتند و در این خصوص تاکیدات بسیاری می کردند.
وی در پایان عنوان کرد: حتی خود ایشان در خانه خود کرسی برای برپایی عزای امام حسین علیه السلام برپا کرده بودند و تعالیم امام صادق علیه السلام سبب گسترش معارف شیعه شد.
نظر شما