به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در روزگاری که با گسترش ارتباطات، سرعت تبادل اطلاعات، و تنوع منابع فکری همراه است، نسل جوان بیش از هر زمان دیگری با پرسشهای بنیادین درباره هویت، دین، اخلاق و سبک زندگی مواجه شده است.
این پرسشها که گاه در قالب شبهات فکری و اعتقادی بروز مییابند، ذهن بسیاری از جوانان را درگیر کرده و آنان را به سوی فضاهایی سوق داده که در آنها احساس شنیده شدن و پاسخ گرفتن دارند. در چنین شرایطی، مساجد که در فرهنگ دینی و اجتماعی ما همواره جایگاه رفیعی داشتهاند، میتوانند نقشی حیاتی در هدایت فکری و معنوی نسل نو ایفا کنند؛ مشروط بر آنکه پاسخگوی نیازهای روز باشند و بستری امن و عالمانه برای گفتگو، پرسش و فهم ایجاد کنند.
در این میان، برخی از فعالان فرهنگی و مذهبی با درک درست از شرایط، گامهایی مؤثر برای پیوند دوباره جوانان با فضای مسجد برداشتهاند. رقیه بابایی، مسئول مبلغات خواهر شهرستان زریندشت، از جمله کسانی است که با نگاه عمیق به تحولات فکری جوانان و دغدغهای جدی برای حضور مؤثر آنان در مسجد، پیشنهاد راهاندازی گفتمانهای دینی در محیطهای مسجدی را مطرح کرده است.
او معتقد است که با دعوت از اساتید توانمند، ایجاد فضای آزاد برای طرح پرسشها و تقویت ظرفیت تحلیل جوانان در حوزه مسائل اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی، میتوان نقش مسجد را از یک مکان عبادی صرف به یک پایگاه فکری و تربیتی ارتقاء داد.
با دعوت از اساتید توانمند، ایجاد فضای آزاد برای طرح پرسشها و تقویت ظرفیت تحلیل جوانان در حوزه مسائل اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی، میتوان نقش مسجد را از یک مکان عبادی صرف به یک پایگاه فکری و تربیتی ارتقاء داد.
بابایی بر این باور است که این حضور آگاهانه و هدفمند جوانان موجب پاسخگویی به نیازهای فکری آنها خواهد شد و زمینهساز تقویت حس هویت، عزت نفس و مشارکت اجتماعی آنان نیز خواهد بود؛ موضوعی که اگر مورد غفلت قرار گیرد، پیامدهای فرهنگی و اجتماعی جبرانناپذیری در پی خواهد داشت.
ذهنهای بیپاسخ و خطر پناههای کاذب
بابایی، میگوید: «شبهات فکری و دینی فراوانی در ذهن جوانان نقش بسته و آنان را به دنبال مکانهایی میکشاند که به شبهاتشان پاسخ دهد.» او معتقد است که اگر مسجد نتواند این نقش روشنگری را ایفا کند، جوانان به ناچار به سراغ فضاهایی خواهند رفت که گاه از سلامت فکری لازم برخوردار نیستند و ممکن است مسیر باور آنها را منحرف سازد.
بررسیها نشان میدهد که بسیاری از جوانان، برخلاف برخی تصورات، علاقهمند به درک مفاهیم دینی هستند؛ به شرط آنکه در فضایی آزاد، محترمانه و در تعامل با افراد متخصص، به بیان دغدغهها و پرسشهای خود بپردازند.
بابایی در ادامه تأکید میکند: «با راهاندازی گفتمانهای دینی در مساجد و دعوت از اساتید مجرب برای این منظور، جوانان حضور فعالتری در مساجد پیدا خواهند کرد و زمینه پاسخ به سؤالات آنان فراهم خواهد شد.»
احیای میراث مسجد نبوی
این نگاه که مسجد علاوه بر محیط معنوی، فضایی برای گفتوگو، شنیدن و تحلیل است، در واقع بازگشت به همان کارکرد نخستین مسجد در صدر اسلام است.
این نگاه که مسجد علاوه بر محیط معنوی، فضایی برای گفتوگو، شنیدن و تحلیل است، در واقع بازگشت به همان کارکرد نخستین مسجد در صدر اسلام است؛ جایی که تصمیمگیری اجتماعی، مشاوره و تعلیم در آن اتفاق میافتاد. امروز نیز اگر قرار باشد مسجد پاسخگوی نیازهای فکری جوان باشد، باید ساختار و برنامهریزی آن با واقعیتهای فکری این نسل تطبیق یابد.
مسئول مبلغات خواهر شهرستان زریندشت این حضور هدفمند را نهفقط برای رفع شبهات، بلکه برای رشد شخصیتی جوانان ضروری میداند و میگوید: «این امر موجب افزایش توان تحلیل آنان در مباحث اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی شده و احساس شخصیتشان را جدیتر میکند؛ بدین ترتیب حضور آنان در مساجد پررنگ خواهد شد.»
مسجد؛ خانه امید نسل نو
مسجد در صورت بهرهگیری از ظرفیتهایی چون حلقههای گفتگو، کرسیهای آزاداندیشی دینی، نشستهای شبانه و گعدههای علمی با محوریت سؤالات جوانان، میتواند جایگاه خود را به عنوان «خانه امید نسل نو» باز یابد. نهادهای فرهنگی، ائمه جماعات و فعالان مسجدی اگر با درک درست از دغدغههای امروز جوانان وارد این میدان شوند، قطعاً میتوانند به احیای اعتماد فکری و عاطفی این نسل به مسجد کمک کنند.
در پایان باید گفت که سخنان بابایی بیش از آنکه فقط دغدغهای فرهنگی باشد، هشداری آیندهنگرانه است؛ هشدار نسبت به فاصلهگرفتن نسلی از فضایی که باید مأمن فکری و قلبی آنان باشد. وقت آن است که مسجد، با حفظ اصالت خود، به آغوشی باز و پناهی برای ذهنهای جستوجوگر جوان تبدیل شود؛ پناهگاهی برای اندیشههایی که نیازمند پاسخاند.
نظر شما