آغاز فصل بین‌المللی همکاری درباره حقوق بشر/ لزوم نهضت مقابله با ایران‌هراسی

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری شبستان: نشست خبری نخستین اجلاس بین‌المللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی» صبح امروز (سه‌شنبه، ۲ اردیبهشت) در سالن حوزه ریاست سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

حجت‌الاسلام «مهدی ایمانی‌پور» در این نشست طی سخنانی با بیان اینکه مسأله حقوق بشر همواره از جمله مسایل محوری جوامع محسوب شده است، اظهار کرد: اما امروز شاهد استفاده ابزاری از آن هستیم؛ در نتیجه برگزاری این اجلاس در واقع اقدامی به منظور مرور ابعاد واقعی حقوق بشر است، ضمن اینکه متاسفانه رفتارهای سیاسی دولت‌ها در سراسر جهان منجر به محاق رفتن حقوق بشر شده است؛ امروز حقوق بشر بر لیبرال دموکراسی استوار شده است لذا گفت وگو می‌تواند بسیاری از شبهات را حل کند؛ ما در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با رویکرد مسأله محوری به موضوع حقوق بشر نگاه می‌کنیم.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ادامه داد: امروز در جهان کارکرد نهادهای حقوق بشر در منظر همه نمایان شده است؛ نسل‌کشی در غزه و عدم واکنش نهادهای حقوق بشری بیش از پیش برای جهانیان مشهود شده است؛ در این میان برای همه مشخص است که جمهوری اسلامی ایران از گذشته تاکنون در حوزه حقوق بشر حرف داشته و دارد؛ با همین نگاه بود که ما دست خود را به سوی نهادهای علمی سایر کشورها دراز کرده ایم و عزم برای شکل گیری یک حقوق بشر واقعی همواره داریم چنانکه در گذشته نیز همین رویکرد را داشته‌ایم؛ مساله دیگر آن که ما میخواهیم یک حقوق بشر فرهنگی داشته باشیم، نگاه شرقی که در عنوان این همایش اشاره شده یک نگاه بشردوستانه است؛ در واقع ما به دنبال شکل‌دهی به این مسأله در قالب یک ائتلاف جهانی هستیم و لذا در این اجلاس از صاحبنظران کشورهای مختلف استفاده می‌کنیم.

حجت‌الاسلام ایمانی‌پور در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه اجلاس بین‌المللی «حقوق بشر در رهیافت شرقی» با همکاری دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار می‌شود، تصریح کرد: تاکنون در این دانشگاه بیش از ۱۰ پیش‌نشست برگزار شده است و امیدواریم مقالاتی که در این پیش‌نشست ها ارایه شده تبدیل به یک آورده خوب علمی شود؛ مساله آن است که اگر به مسایل جهانی به عنوان مسأله علمی نگاه کنیم از هر جهت متفاوت شده و اهمیت می‌یابند، از سوی دیگر از محورهای اصلی حقوق بشر مساله اسلام‌هراسی است، متأسفانه حرف حق جمهوری اسلامی ایران در این عرصه شناخته نمی‌شود ؛ ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم که حقوق بشر در ایران پیشینه‌ای بسیار طولانی دارد تا جایی که اولین لوح‌های حقوق بشری به گذشته ایرانی بر می‌گردد و اکنون با این وجود ما متهم به نقض حقوق بشر می‌شویم و کسانی که حقوق بشر را زیر پا می‌گذارند مُنادی آن شده‌اند!

وی افزود: ما در این اجلاس نقد وضع فعلی حقوق بشر در جهان و پیشنهاد برای وضعیت مطلوب حقوق بشر در جهان را دنبال می‌کنیم، ما فکر می‌کنیم کشورها می‌توانند به الگو و نظام جدید در حقوق بشر برسند؛ البته این اجلاس فعالیت‌های جانبی نیز خواهد داشت و امیدواریم که چند مصوبه هم داشته باشد؛ انتشار فصل‌نامه در حوزه حقوق بشر، شکل‌گیری شبکه همراه و متصل به یکدیگر و تداوم نشست‌ها در سایر کشورها از اتفاقاتی است که ذیل این اجلاس رقم می‌خورد؛ در واقع این اجلاس آغازی برای همکاری کشورهای آزاداندیش در حوزه حقوق بشر است.

دعوت از ۲۱ کشور

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: تلاش شده است در این اجلاس از کشورهای مختلفی دعوت شود؛ در این راستا از ۲۱ کشور مهمانانی دعوت به عمل آمده و تا امروز ۴۶ نفر اعلام حضور کردند؛ این افراد از پارلمان‌ها یا کمیسیون‌های حقوقی پارلمان‌ها یا از وکلای شناخته شده هستند، از کشورهای آفریقایی و آسیایی و عموما از چهره های شناخته شده حقوقی هستند و در آینده نه چندان دور شاهد شکل گیری ائتلافات در حوزه حقوق بشر ناظر بر موضوع اجلاس خواهیم بود؛ البته از مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه نیز در این اجلاس که افتتاحیه آن در تهران و آیین اختتامیه در شهر مقدس قم برگزار می شود حضور دارند؛ مساله دیگر آنکه دبیرخانه این اجلاس همواره فعال خواهد بود و اعضای مشارکت‌کننده در اجلاس در دبیرخانه عضویت خواهند داشت؛ مقر دبیرخانه در تهران است اما همکاری از کشورهای دیگر نیز صورت می پذیرد.

آغاز نظم نوین جهانی از غرب آسیا 

وی در ادامه افزود: نظم جدیدی در جهان در حال شکل‌گیری است و منشا آن از غرب آسیا خواهد بود؛ اساسا انقلاب اسلامی رویکردش تمدن نوین است و باید در آن نظامات حقوقی جدید شکل بگیرد، ما باید توجه داشته باشیم که ارزش گفت وگو به ویژه میان نخبگان بسیار اهمیت داشته و رفیع است؛ برگزاری این اجلاس نیز در همین راستا بود چراکه اساس بی‌رمقی دستگاه‌های حقوق بشر در جهان ما را به این نقطه رساند که لازم است در زمینه حقوق بشر در عرصه بین الملل گفت وگوهایی از این دست شکل بگیرد.

حجت‌الاسلام ایمانی‌پور ادامه داد: مساله دیگر آنکه امروز تصویر جمهوری اسلامی ایران در جهان آن‌قدر زیر بار تبلیغاتی غرب سیاه‌نمایی شده است که بسیاری همین تبلیغات را مبنا قرار داده اند، بنابراین برای شکل‌دهی تصویر شایسته از جمهوری اسلامی باید قیام ملی باشد که این امر این نیاز به رسانه‌ها و کنش‌ و واکنش‌های مردمی دارد؛ امروز پرونده هسته‌ای و حقوق بشر در مورد ایران در جهان مطرح شده است لذا باید قیام در این سطح داشته باشیم تا به یان شبهات پاسخ بدهیم.

رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در ادامه به درگذشت پاپ فرانسیس که روز گذشته از دنیا رفت اشاره کرد و گفت: ما به واتیکان پیام تسلیت فرستادیم، اکنون قریب بر ۳۰ سال است که گفت وگوهای بین‌الادیانی داریم و ۲۵ سال است که با کلیسای کاتولیک گفت وگو داشتیم؛ در دوره پاچ فرانسیس گفت وگوها سازنده‌تر بود و ایشان روز قبل از گذشت‌اش مواضع روشن خود را علیه جنایات غزه اعلام کرده بود. او رهبر شایسته ای برای مسیحیان جهان بود.

این گزارش می افزاید: در ادامه حجت الاسلام «سید احسان رفیعی علوی» طی سخنانی در این نشست خبری اظهار کرد: در مرحله حدوث و شکل‌گیری حقوق بشرِ جهان امروز به جهت هژمونی حقوق بشر در جهان، آنچه در پایه مطرح شده است غرب فرهنگی بوده که با استفاده از ابزار خود استیلای مبنایی یافته است اما هرچه حقوق بشر در صحنه پر رنگ‌تر شد در دو ساحت صحنه و مبنا عدم کامروایی خود را نشان داد؛ در نهایت جامعه جهانی به این مساله رسیده است که آنچه به حقوق بشر فعلی منجر شده است به صلح نمی انجامد.

رئیس دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه به عنوان این اجلاس یعنی (حقوق بشر در رهیافت شرقی) اشاره و تصریح کرد: این نام نظریه نقضی عنوان همایش را تشکیل می‌دهد. اساسا شرقِ فرهنگی یعنی موقعیت ممتاز متنوع با حضور ادیان، تمدن‌ها و فرهنگ‌های اصیل و گوناگون که این ظرفیت را دارد که یکبار دیگر به تکامل نظام معنایی دست بزند یعنی الزامات و سرمایه‌های معنوی چراکه دوسوم جمعیت جهان را پیروان ادیان شرق فرهنگی تشکیل می‌دهند، ایده شکل‌گیری این اجلاسیه نیز این بود که اگر بشود نوع همزیستی در ادیان شرق فرهنگی فعال شود طبیعتاً نقض‌های مکرر که در حوزه حقوق بشر وجود دارد در واقعیت درمان خواهد شد و ساختار این اجلاسیه هم به این شکل طراحی شده است که این همایش مثل سایر موارد مشابه نباشد بلکه سطحی از دعوت برای عملیات ایجابی است؛ به بیان دیگر این همایش درخواستی که نمایندگان ادیان، تمدنها و مذاهب از دولت های خود دارند را مطرح می کند، این بی عملی را که اکنون دیده می‌شود مطرح می کند تا بشود با عملیات صلح طلبانه گفت وگو محور به نفع گسترش حقوق بشر حرکت کرد؛ پس این همایش در پی آن است که هسته سخت در واقعیت حقوق بشر در مورد انسان و مبانی فرهنگی را دوباره بازتعریف کند و حق‌ها در آن هسته مرکزیِ سخت را  بازاندیشی کند، شاید زمان طولانی شود با این وجود ما را از تامل کردن به موضوع معاف نمی‌کند.

گفتنی است: بر پایه گزارش دبیرخانه این اجلاس در راستای برگزاری اجلاس بین‌المللی حقوق بشر در رهیافت شرقی؛ ارایه طرح توجیهی از طرف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ آغاز شد و سپس با همکاری دانشگاه باقرالعلوم(ع) این روند ادامه یافت؛ راه‌اندازی پایگاه اینترنتی اجلاس به سه زبان فارسی، انگلیسی، عربی به نشانی www.ehr.bou.ir  و رایانامه mail.bou.ac.it برای ارسال مقالات فعال شد؛ از سوی دیگر ثبت رسمی اجلاس در موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) از دیگر نکات قابل توجه این اجلاس است.

 ۴۹۱ مقاله علمی تا این لحظه به اجلاس رسیده است که از این تعداد، ۱۸۶ مقاله بین‌المللی از کشورهای آمریکا، اتریش، مصر، نایروبی، تونس، روسیه، چین، قزاقستان، اندونزی، لبنان، مالزی، عراق، نیجریه، صربستان، اسپانیا، هند و ۳۰۵ مقاله از داخل کشور دریافت شده است.

قرار است در مراسم افتتاحیه مهمانان بین‌المللی در پنل‌های تخصصی از ۲۳ کشور در دانشگاه باقرالعلوم حضور یافته و مباحث خود را ارایه کنند، ضمن اینکه از ۳۲ کشور تعداد ۱۷ پیش نشست علمی در سطح بین‌المللی و داخلی پیش بینی شده است؛ از سوی دیگر ۱۸۰ مکاتبه علمی در قالب نامه های رسمی با چهره های آکادمیک بین‌المللی صورت پذیرفته است که در این راستا ۳۶ نهاد و مجموعه علمی و دانشگاهی معتبر با اجلاس همکاری داشته اند.

تنوع عناوین علمی نویسندگان در این اجلاس در موضوعات مختلفی است که از جمله آنها می‌توان به حقوق بین‌الملل، حقوق بشر، علوم اجتماعی، فلسفه، زن، خانواده و مطالعات جنسیت، فلسفه حقوق، روابط بین‌الملل، علوم سیاسی، علوم ارتباطات، مطالعات اسلامی، ادیان و مذاهب، فلسفه سیاسی، جامعه شناسی اشاره کرد.