به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در روزگار ما، کار تربیتی با چالشهای جدیدی روبهروست. نسل نوجوان امروز، نه با تکرار نصیحتهای دیروز آرام میگیرد و نه با نشستن پای کلاسهای رسمی رشد میکند. ذهن کنجکاو و پویای او نیاز به تجربه دارد؛ به لمس زندگی، به دویدن، خطا کردن، یاد گرفتن و دوباره برخاستن. او باید معنویت را نه در کلمات پیچیده، بلکه در جریان واقعی زندگی حس کند.
همینجاست که اهمیت «روش تربیتی» بیشتر از «مکان تربیت» جلوه میکند. دیگر مهم نیست بچهها کجا جمع میشوند؛ مهم این است که چگونه جمع میشوند، چه تجربهای را پشت سر میگذارند و با چه احساسی آن مکان را ترک میکنند.
در این میان، مسجدها نقشی کلیدی دارند؛ اگر خود را از نقشهای صرفاً مناسکی و محدود خارج کنند. مسجد، اگر از فضای رسمی فاصله بگیرد و زبان نسل امروز را بفهمد، میتواند دوباره همان مرکز تربیتی پرشور صدر اسلام باشد؛ جایی که هم محل عبادت بود و هم پایگاه مشورت، ورزش، آموزش و حتی شادیهای سالم.
آنسوی دروازهها، گلِ معنویت را زدند
نمونهای روشن از این نگاه تازه، در مسجد امام جعفر صادق علیهالسلام فسا اتفاق افتاده است. جایی که نوجوانها تصمیم گرفتند کار تربیتی را به زمین چمن ببرند. همان زمینی که شاید به چشم خیلیها، فقط محلی برای بازیست، اما برای آنها فرصتی شد برای تجربهی زندگی جمعی، تمرین مسئولیتپذیری، رشد جسمی و البته تقویت روحیهی معنوی.
در تربیت، مکان هیچوقت اصل ماجرا نبوده است. گاهی یک کلاس رسمی در مدرسهای نونوار بیاثر میماند و گاهی حیاط خاکی یک مسجد یا چمن مصنوعی گوشهی محله، میشود سکوی پرش نسلی تازه. فرقی نمیکند تربیت در کتابخانه باشد یا پایگاه فرهنگی؛ مهم این است که نوجوانی، فرصت تجربه و رشد پیدا کند.
وقتی تصمیم از دل جوانه میزند
در تربیت، مکان هیچوقت اصل ماجرا نبوده است. گاهی یک کلاس رسمی در مدرسهای نونوار بیاثر میماند و گاهی حیاط خاکی یک مسجد یا چمن مصنوعی گوشهی محله، میشود سکوی پرش نسلی تازه.
بچههای مسجد امام جعفر صادق علیهالسلام در شهرستان فسا، با ابتکاری ساده اما هدفمند، نشان دادند که میشود تربیت را از فضای خشک و رسمی جدا کرد و به زبان بازی، دوستی و تعامل بازگرداند. آنها زمین چمن مصنوعی را انتخاب کردند تا میان شادی و رقابت سالم، معنویت را هم تجربه کنند.
پیشنهاد و طراحی این برنامه از سوی خود نوجوانها انجام شده؛ مربی فقط راه را هموار کرده و پای کار مانده. همین نقشآفرینی، خودش یک تمرین تربیتی عمیق است. نوجوانی که ایده میدهد، مسئولیت میپذیرد، برنامهریزی میکند و نتیجه کارش را میبیند، اعتمادبهنفس پیدا میکند و کمکم خود را در جایگاه یک عنصر اثرگذار اجتماعی میبیند.
در این برنامه، هدف فقط ورزش نبود. طراحیها طوری انجام شد که در کنار رقابت و تحرک جسمی، مفاهیم اخلاقی، معنوی و تربیتی هم به شکلی نرم و غیرمستقیم وارد زندگی بچهها شود. از خوشوبشهای قبل از بازی گرفته تا جمعبندیهای بعد از هر مسابقه، همهچیز فرصتی بود برای گفتوگو، رفاقت، همدلی و آموزش مهارتهای ارتباطی.
شاید برای کسانی که تربیت را فقط در کلاسهای رسمی یا جلسات سخنرانیهای مذهبی معنا میکنند، اینگونه فعالیتها چندان جدی به نظر نرسد. اما مربی مسجد، با نگاهی دقیقتر به اقتضائات نسل امروز، ترجیح داده به جای صرفاً «آموزش دادن»، «زیستن و تجربه کردن» را محور برنامه قرار دهد.
کسی که خودش راه را پیدا کند، گم نمیشود
نسلی که خودش تصمیم میگیرد، برنامه میچیند، بازی میکند، یاد میگیرد و در نهایت، با دل خودش سراغ مسجد میآید، دیگر نیازی به اجبار ندارد. او در بطن برنامه، معنا را درک میکند و تدریجاً به مسیر رشد قدم میگذارد.
نسلی که خودش تصمیم میگیرد، برنامه میچیند، بازی میکند، یاد میگیرد و در نهایت، با دل خودش سراغ مسجد میآید، دیگر نیازی به اجبار ندارد.
اینگونه فعالیتها اگرچه گاه در نگاه اول کوچک یا غیررسمی به نظر میرسند، اما اثر تربیتی عمیقتری دارند. مسجد امام جعفر صادق علیهالسلام فسا، تنها یکی از دهها مسجدیست که میتواند الگوی چنین حرکتهایی باشد؛ حرکتی مردمی، با محوریت نوجوانها، و با مربیانی که بهجای تربیت از بالا، تربیت در دل جمع را انتخاب کردهاند.
در دنیایی که نوجوانها میان هیاهوی فضای مجازی، رقابتهای تحصیلی و فشارهای اجتماعی گم میشوند، چنین پاتوقهایی میتواند پناهگاهی امن باشد؛ جایی که نوجوان بودن نه فقط مجاز، بلکه محترم شمرده میشود.
و در نهایت، شاید مهمترین نکته همین باشد: زمینی که رویش بازی میکنند، اگرچه چمن مصنوعی است، اما دانههای واقعی امید در آن کاشته میشود.
نظر شما