به گزارش خبرگزاری شبستان، در شلوغی دنیای امروز، جایی که هیاهوی زندگی شهری، سرعت بالای تکنولوژی و دغدغههای بیپایان، فرصتی برای آرامش باقی نمیگذارد، انسان بیش از هر زمان دیگری نیازمند پناهگاهی است که او را از طوفانهای بیرونی در امان بدارد. پناهگاهی که او را از تنهایی و سرگشتگی نجات دهد و به جانش آرامش بخشیده و به سرچشمهای از معرفت و معنویت متصل کند.
مسجد، از دیرباز چنین نقشی را برای انسانها ایفا کرده است. مکانی که از نخستین روزهای ظهور اسلام، مرکز تعلیم و تربیت، محلی برای همنشینی و گفتگو، جایگاهی برای تصمیمگیریهای مهم اجتماعی و پناهگاهی برای نیازمندان بوده است. در مسجد، صفوف نمازگزاران در کنار هم قرار میگیرند، دلها یکی میشود و روحها به آرامشی بیبدیل دست مییابند.
اما آیا امروز، در میان ساختمانهای سر به فلک کشیده و در عصری که وسایل ارتباطی، فاصلهها را کم کرده و همزمان دلها را از هم دور کرده است، مساجد هنوز همان جایگاه گذشته را دارند؟
واقعیت این است که جهان امروز، جاذبههایی بیرون از مسجد ایجاد کرده که نوجوانان و جوانان را به سمت خود میکشاند. در این میان، نقش متولیان فرهنگی مساجد بیش از پیش مهم شده است. آنها باید به این نکته توجه داشته باشند که چگونه میتوان این جاذبههای بیرونی را با زیباییهای معنوی مسجد درآمیخت و بار دیگر این خانههای خدا را برای نسل جدید، مأمن و پناهگاهی امن ساخت؟
توجه به نیازهای نسل امروز، ایجاد برنامههای متنوع فرهنگی، سپردن امور به جوانان و بهرهگیری از روشهای نوین مدیریت، میتواند مساجد را به همان جایگاه اصیل خود بازگرداند. اگر به این امر توجه شود، مساجد بار دیگر به همان مکانی تبدیل خواهند شد که نه فقط نسلهای گذشته، که نسلهای آینده نیز آن را خانهای برای روحهای بیقرار خود بدانند.
جاذبههای بیرون از مسجد برای جوانان بیشتر است، اما اگر بتوانیم جذابیت درونی مساجد را افزایش دهیم، آنها را به محافل مذهبی جذب خواهیم کرد و فرصت آموزش معارف قرآنی را برایشان فراهم میآوریم.
ضرورت ایجاد جاذبه در مساجد
رقیه بابایی، مسئول مبلغات طرح امین شهرستان زریندشت، با تأکید بر اهمیت تقویت جاذبههای درونی مساجد میگوید: «جاذبههای بیرون از مسجد برای جوانان بیشتر است، اما اگر بتوانیم جذابیت درونی مساجد را افزایش دهیم، آنها را به محافل مذهبی جذب خواهیم کرد و فرصت آموزش معارف قرآنی را برایشان فراهم میآوریم.»
این سخن، نگاهی مستقیم به تفاوتهای میان نسل جدید و سبک مدیریت سنتی برخی از مساجد دارد. جوان امروزی به دنبال فضای تعاملی، پویایی فکری و اجتماعی و فضایی جذاب برای حضور مستمر است. در حالی که در برخی موارد، مساجد همچنان به روشهای قدیمی، بدون برنامهریزی و بدون نگاه به نیازهای روز جامعه اداره میشوند.
مدیریت جوانمحور و جهادی؛ راهی برای تحول
یکی از تأکیدات بیانیه گام دوم انقلاب، توجه به مدیریت جهادی و حضور جوانان در عرصههای مختلف است. بابایی در این باره میگوید: «اگر مدیریت مساجد را به جوانان بسپاریم و مشارکتهای مردمی را تقویت کنیم، این اماکن مقدس میتوانند به کانونهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی فعال تبدیل شوند.»
این رویکرد، هم از بُعد انگیزشی برای جوانان حائز اهمیت است و هم موجب تقویت حس مسئولیتپذیری آنها خواهد شد. نمونههای موفق در کشور نشان داده است که واگذاری مدیریت برخی بخشهای فرهنگی و تربیتی مساجد به جوانان، باعث رشد فعالیتها، افزایش خلاقیت و جذب افراد جدید شده است.
مسائل اقتصادی و توجه به قشر ضعیف جامعه، اشتغال جوانان و سبک زندگی اسلامی از موضوعات مهمی است که در گام دوم انقلاب بر آن تأکید شده است. مساجد باید در این عرصه نیز نقش فعالتری ایفا کنند.
مساجد و نقش آنها در عدالتگستری و امیدآفرینی
بیانیه گام دوم انقلاب، یکی از مأموریتهای مهم مساجد را تلاش برای تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی میداند. بابایی با اشاره به این موضوع، بیان میکند: «مسائل اقتصادی و توجه به قشر ضعیف جامعه، اشتغال جوانان و سبک زندگی اسلامی از موضوعات مهمی است که در گام دوم انقلاب بر آن تأکید شده است. مساجد باید در این عرصه نیز نقش فعالتری ایفا کنند.»
مساجد میتوانند با ایجاد کارگروههای حمایت از نیازمندان، ترویج کارآفرینی، ارائه آموزشهای مهارتی و مشارکت در حل مشکلات اقتصادی محلی، گامهای مؤثری در این زمینه بردارند.
امام جماعت و عوامل مؤثر در رونق مساجد
یکی دیگر از عوامل مهم در پویایی مساجد، نقش امام جماعت و متولیان فرهنگی آن است. بابایی در این خصوص میگوید: «کسی که میخواهد امام جماعت یا محور فرهنگی و تربیتی یک مسجد شود، باید آموزشهای لازم را دیده باشد. همچنین باید روشن شود که چه عواملی موجب جذابیت مساجد میشوند.»
امام جماعتی که تنها به برگزاری نماز بسنده کند، نمیتواند مسجد را به قطب فرهنگی و اجتماعی تبدیل کند. روحانیون فعال، با برگزاری جلسات پرسش و پاسخ، ارتباط نزدیک با جوانان، ارائه برنامههای نوآورانه و همکاری با نهادهای فرهنگی، میتوانند به رونق هر چه بیشتر مساجد کمک کنند.
آیندهای روشن برای مساجد
بیتردید، مساجد میتوانند همچنان جایگاه اصلی خود را در جامعه حفظ کنند، اما این امر نیازمند تغییر نگرش، برنامهریزی مدون و بهکارگیری روشهای نوین مدیریتی است. جذب جوانان به مساجد، با تغییر در شیوههای مدیریت، افزایش تعاملات اجتماعی، ایجاد جذابیتهای فرهنگی و تربیتی و نقشآفرینی در مسائل کلان اجتماعی و اقتصادی، امری کاملاً ممکن و ضروری است.
اگر مساجد بتوانند این مسیر را طی کنند، نهتنها شاهد حضور گسترده جوانان خواهیم بود، بلکه این پایگاههای معنوی به عنوان یکی از مهمترین ارکان تحقق گام دوم انقلاب اسلامی، نقشی کلیدی در آینده کشور ایفا خواهند کرد.
نظر شما