به گزارش خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان، در جهت اعتلای اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و با توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری حضرت آیت اله العظمی خامنه ای (مدظله) به منظور ادای دین و تکلیف نسبت به انقلاب اسلامی و خون شهدای گرانقدر اسلام و تحقق اهداف و انگیزه های فرهنگی مصّرح در قانون اساسی و سایر مقررات و قوانین موضوعه کشوری و بالاخص تلاش در راستای ترویج و اشاعة فرهنگ و معارف اسلام ناب محمدی (ص) و بالمآل، مقابله اصولی و منطقی با تهاجم فرهنگی منحط و مبتذل بیگانگان شورای عالی انقلاب فرهنگی را بر آن داشت تا در صورت جلسه شماره ۳۰۲ مورخ ۱۸/۱۲/۷۱ خود تاسیس ستاد عالی کانونهای فرهنگی، هنری مساجد کشور را تصویب نماید و متعاقب آن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را جهت تاسیس ستادی با عنوان فوق برای ارائه طرح هایی در خصوص مقابله با تهاجم فرهنگی و احیای نفس واقعی فرهنگی و تبلیغی مساجد و استفاده بهینه از امکانات و تأسیسات دستگاه های دولتی که امکان بهره وری فرهنگی دارند مامور نمود و بر اساس مصوبه ۳۰۲ مورخ ۱۸/۱۲/۷۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی و تصویب شورای فرهنگ عمومی در مهرماه ۱۳۷۲ اهداف و وظایف دبیرخانه نظارت بر کانونهای فرهنگی و هنری مساجد ابلاغ شد.
در همین خصوص حجت الاسلام «احمد شرفخانی» کارشناس مذهبی و رییس مرکز خیریه سازمان اوقاف در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان در خصوص ارزیابی خود از فعالیت های کانون های فرهنگی هنری مساجد اظهار کرد: در رابطه با این سوال باید مبانی ارزیابی بر اساس اسناد و شاخص هایی باشد فلذا با توجه به اساسنامه کانون های فرهنگی هنری مساجد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و سند «مسجد طراز جمهوری اسلامی ایران» (مصوب ۱۴۰۰) و سیاست های کلی ایجاد تحول در مساجد (ابلاغی مقام معظم رهبری) وآیین نامه اجرایی فعالیت کانون های مساجد باید عملکرد و فعالیت های کانون ها ارزیابی شود اما به اعتقاد من کانون ها در مساجد یکی از بخش هایی هستند که باید در تحقق مسجد طراز اسلامی بر اساس اقتضائات نقش آفرینی کنند.
مسجد طراز اسلامی باید بر اساس کارکرد و نقش آفرینی با عصر نبوی منطبق باشد
وی با اشاره به تعریف مسجد طراز اسلامی گفت: مسجد طراز اسلامی؛ مسجدی است که به عنوان معیار و شاخص می بایست مبنا قرار گرفته شود و منظور از مسجد طراز اسلامی، رسیدن به مسجدی است که بر اساس قاعده ، روش ، کارکرد و نقش آفرینی های مسجد در عصر نبوی در مدینه، منطبق باشد لذا بر اساس منابع تاریخی، روایی و سیره حضرات معصومین (علیهم السلام) ، مساجد طراز باید شاخص های ذیل با محوریت مردم را داشته باشد.۱- مسجد کانون معنوی مهمِ عبادت و بندگی و راز و نیاز است . ۲- مسجد مرکز ثقل فعالیت های سیاسی، بصیرت افزایی، حکمرانی اسلامی ، حرکت های انقلابی و قدرت سیاسی در مقابل دشمنان است۳- مسجد کانون اصلی فعالیت های اجتماعی ، مرکز انسجام اجتماعی، تعاون، وحدت و همدلی ، انس و الفت و همچنین خانه امن گرفتاران ،تهیدستان، محرومان و آسیب دیدگان است.
حجت الاسلام شرفخانی با بیان اینکه مسجد محور تشکیل ، تحکیم و تربیت خانواده است افزود: مسجد محور مهم و نقش آفرین در فعالیت های اقتصادی، کسب و کار، تجارت و تامین مالی جامعه اسلامی، مرکز مهم دادخواهی، حلّ و فصل اختلافات، منازعات وصلح و سازش، مرکز مشارکت مردم ، محل گفتگو و مشورت و تشکیل شوراهای تخصصی مردم، مرکز اخلاق اسلامی، انسان سازی، تربیتی و آموزشی به ویژه برای نسل کودک، نوجوان و جوان و همچنین پایگاه نظامی و بسیج همگانی و محل ساماندهی، سازماندهی حرکت های مهم انقلابی و اعزام آنان به جبهه‌های نبرد می باشد.
مسجد باید با ابزارهای نوین، پویا و کارآمد در نظر گرفته شود
رییس مرکز خیریه سازمان اوقاف ادامه داد: البته مسجد بر اساس شاخص های ذکر شده که برگفته از آیات و روایات و سیره رسول گرامی اسلام و ائمه اطهارعلیهم السلام می باشد؛ باید با نگاه جامع، نیازها و مقتضیات روز، روش ها، ابزارهای نوین و پویا وکارآمد در نظر گرفته شود. بر اساس شاخص های ذکر شده و شاخص های کلیدی، کانون های فرهنگی و هنری مساجد محل جذب حداکثری اقشار مختلف جامعه (به ویژه جوانان و نوجوانان)، تنوع برنامه ها و پاسخگویی به نیازهای روز جامعه، ترویج سبک زندگی اسلامی-ایرانی، تقویت هویت دینی و انقلابی، استفاده از روش های نوین فرهنگی و هنری و تعامل با نهادهای محلی و ملی (مانند بسیج، آموزش و پرورش، و مجموعه های فرهنگی و هنری) است.
این کارشناس دینی بیان کرد: ارزیابی من بر اساس حضور میدانی در بعضی مساجد و گزارش های مکتوب و ارائه شده در منابع قابل دسترسی است که باید اذعان کنم که زمان تاسیس کانون ها با مدیریت ارزشمند و مخلصانه در ستاد مرکزی و دفاتر استان ها و نیروهای جهادی و ارزشی و مخلص در سطح مساجد، اقدامات قابل توجهی از جمله در عرصه مدیریت و برنامه ریزی؛ وجود طرح جامع سالانه مبتنی بر نیازسنجی محله ، میزان هماهنگی کانون با هیئت امنای مسجد و نهادهای مرتبط (مانند ستاد هماهنگی کانونهای مساجد). بهره گیری و استفاده از ظرفیت های مشارکتی و داوطلبانه ، نوآوری در برنامه ریزی، پروژه های دیجیتال، شبکه سازی با مساجد دیگر در عرصه فعالیت های فرهنگی-هنری صورت گرفته است.
آموزش های کاربردی برای نوجوانان و کارآفرینی در کانون های مساجد بسیار مورد توجه است
وی خاطر نشان کرد: برنامه های قرآنی ، هنری، ادبی، رسانه ای و مهارت های زندگی با استفاده از اساتید مجرب، استانداردهای فنی وتولید محتوای موثر نشریه، پادکست، تئاتر مردمی، نقاشی دیواری با مضامین دینی. در عرصه آموزش و توانمندسازی و برگزاری دوره های آموزشی مهارت های دینی، اجتماعی، و هنری مثل کلاس های تفسیر قرآن، آموزش رسانه، خوشنویسی انجام شده است که قابل تحسین می باشد ضمن اینکه آموزش های کاربردی برای نوجوانان، مهارت های ارتباطی و کارآفرینی در کانون های مساجد بسیار مورد توجه بوده است.
وی در ادامه افزود: جدا از عرصه های ذکر شده جذب نوجوانان و جوانان ، برنامه های تربیتی ، گفتمان سازی انقلابی وفعال سازی آنان و برگزاری برنامه های اردوهای تفریحی،آموزشی و زیارتی قابل تحسین بوده و فضای مساجد را پرنشاط و اثرگذار کرده است و مهمتر اینکه ایجاد، تکمیل و فعال سازی سالن های چند منظوره، کتابخانه، تجهیزات سمعی، بصری و کامپیوتری و بهره گیری از فناوری های روز و شبکه اجتماعی و فضای مجازی و عرصه فیلم و سینما و تولید محتوای دینی توسط جوانان مسجدی از فعالیت های پیشران کانونهای فرهنگی و هنری مساجد است هر چند در این مسیر با چالش هایی هم مواجه بودند اما می توان این رویکرد حرکتی این مجموعه را تحسین کرد.
عدم نقش آفرینی جامع کانونها در طراحی راهبرد و راهکارهای تحقق مسجد طراز اسلامی
حجت الاسلام شرفخانی تصریح کرد: اما به نظرمی رسد نقاط ضعفی از جمله عدم نقش آفرینی جامع کانونها در طراحی راهبرد و راهکارهای تحقق مسجد طراز اسلامی و گسترش مسجد برقرار بر اساس وظایف ذاتی کانونها است؛ چرا که با نگاه کلان به جایگاه تمدنی «مسجد طراز» حوزه نقش آفرینی باید توسعه یابد و همچنین از تمرکز صرف بر برنامه های سنتی بدون توجه به علایق نسل جوان پرهیز کرده و با تحولات فن آوری و سرعت تغییرات فرهنگی و اجتماعی و روزآمدی ابزارهای موثر ، تغییرات جدی و عالمانه و پویا بر اساس نیازهای روز طراحی گردد و این نیاز به سیستم رصد و ارزیابی مستمر از جامعه و اثربخشی برنامه های کانون ها لازم و ضروری است.
لزوم توجه به کمبود بودجه و ایجاد "شبکه ملی کانون های مساجد"
رییس مرکز خیریه سازمان اوقاف گفت: آنچه در نگاه جامع کانونها نیاز به توجه اولویت دار جدی ستاد کانونها است؛ کمبود بودجه و امکانات برای اجرای پروژههای نوآورانه، ایجاد "شبکه ملی کانون های مساجد" برای تبادل تجربه و منابع. و آموزش مستمر مدیریت نوین فرهنگی و دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی فرهنگ دینی برای مدیران و فعالان کانونهای فرهنگی و هنری مساجد است.
وی تصریح کرد: باید نمایندگان مجلس ، دولتمردان ، وزارت خانه و سازمانها و نهادهای فرهنگی و مردم و خیرین دغدغه مند فرهنگی کشورمان نهضت عظیمی برای کمک رسانی به کانونهای فرهنگی و هنری مساجد را شروع کنند؛ مقام معظم رهبری توصیه جدی دارند که فرمودند : "من سفارش می‌کنم که کانونهای فرهنگی هنری مساجد را فراموش نکنید " و مهمتر آنکه تحقق تمدین نوین اسلامی و مسجد طراز میسر نیست مگر با جهادگران نخبه کانونهای فرهنگی و هنری مساجد که بانگاه تحولی بر اساس روحیه جهادی، مردم محور، انقلابی، پویا و خلاق مبتنی بر شاخص های مسجد طراز اسلامی،انقلاب مدیریتی را در مساجد ایجاد کنند و الا با روندی که در مدیریت مساجد مواجه هستیم هر روز نسبت به قبل شاهد ضعف و افول در ابعاد مختلف مساجد و به تبع آن در کانونهای فرهنگی و هنری مساجد خواهیم بود.
سند تحولی کانونها مردم محور طراحی شود
وی در پایان آرزو کرد: مسئول جدید ستاد کانونهای مساجد، سند تحولی کانونها را مردم محور به مفهوم اصلی طراحی نماید و انشالله با توان مدیریتی و اخلاصی که در برادر عزیزم جناب حجت الاسلام والمسلمین ملانوری سراغ دارم شاهد شکوفایی اثر بخش در کانونهای امور مساجد بر اساس اسناد بالادستی خواهیم بود.
نظر شما