از پست‌های شگفت‌انگیز تا اضطراب بی‌پایان؛ سفر نوجوانان به دنیای پرخطر فضای مجازی

خبرگزاری شبستان - مهدی رحمانیان| فضای مجازی، به عنوان یک پدیده جهانی، هم‌اکنون جزئی از زندگی روزمره بسیاری از افراد، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، شده است. این فضا با مزایای فراوانی چون دسترسی به اطلاعات، ارتباطات سریع و گسترده، و بسترهای آموزشی نوین، توانسته است به ابزاری قدرتمند در زندگی دیجیتال تبدیل شود. اما هم‌زمان با این ویژگی‌های مثبت، استفاده نادرست و بی‌ضابطه از آن می‌تواند تأثیرات منفی قابل‌توجهی بر سلامت روان و ارتباطات اجتماعی نوجوانان بگذارد.

سرهنگ امیرحسین سلیمانی، تأکید دارد که فضای مجازی می‌تواند نوجوانان را در معرض تهدیدات آنلاین قرار داده و منجر به مشکلات جدی روانی شود.

نوجوانان به دلیل سنین حساس رشد خود، به شدت در معرض آسیب‌های فضای مجازی قرار دارند. این فضا زمینه‌ای را فراهم می‌کند که نوجوانان، به‌ویژه در دوران بلوغ، تحت تأثیر فشارهای اجتماعی و مقایسه‌های ناخواسته قرار گیرند، که ممکن است به احساسات منفی، اضطراب، افسردگی و مشکلات اجتماعی منجر شود. از سوی دیگر، تهدیدات آنلاین، نظیر آزار سایبری، تهدیدات و پیام‌های توهین‌آمیز و در نهایت پنهان‌سازی هویت‌های مجازی، می‌تواند عواقب غیرقابل جبرانی به‌ویژه برای نوجوانان داشته باشد.

از همین رو، بررسی تأثیرات منفی و مشکلات ناشی از استفاده نادرست از فضای مجازی بر سلامت روانی و اجتماعی نوجوانان، امری ضروری است که باید توجه ویژه‌ای به آن صورت گیرد. رئیس پلیس فتا استان فارس، در این زمینه به‌طور خاص به تهدیدات فضای مجازی و چالش‌های آن برای کودکان و نوجوانان اشاره کرده است.

سرهنگ امیرحسین سلیمانی، تأکید دارد که فضای مجازی می‌تواند نوجوانان را در معرض تهدیدات آنلاین قرار داده و منجر به مشکلات جدی روانی شود. در این گزارش به بررسی دقیق این تهدیدات و آسیب‌ها پرداخته خواهد شد.

حس عقب‌افتادگی و مقایسه اجتماعی

فضای مجازی به شدت زمینه‌ساز مقایسه اجتماعی می‌شود، زیرا نوجوانان می‌توانند به راحتی ظاهر، سبک زندگی و حتی دستاوردهای خود را با دیگران مقایسه کنند.

یکی از مشکلات اساسی که سرهنگ سلیمانی به آن اشاره می‌کند، حس عقب‌افتادگی است که در اثر مشاهده فعالیت‌های دوستان و افراد دیگر در شبکه‌های اجتماعی به وجود می‌آید. وی توضیح می‌دهد: "فضای مجازی به شدت زمینه‌ساز مقایسه اجتماعی می‌شود، زیرا نوجوانان می‌توانند به راحتی ظاهر، سبک زندگی و حتی دستاوردهای خود را با دیگران مقایسه کنند."

این مقایسه‌ها، به ویژه در بستر شبکه‌های اجتماعی، نوجوانان را به احساسات منفی نسبت به ظاهر خود یا سبک زندگی‌شان سوق می‌دهد. چنین مقایسه‌هایی ممکن است باعث بروز مشکلات روانی و کاهش اعتماد به نفس در نوجوانان شود و احساس ناکامی و عدم موفقیت را در آن‌ها تقویت کند.

آزار سایبری و تهدیدات آنلاین

رئیس پلیس فتا استان فارس همچنین به تهدیدات آنلاین و آزارهای سایبری اشاره می‌کند که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر روان نوجوانان بگذارد. به گفته او: "نظرات منفی، پیام‌های توهین‌آمیز و حتی تهدیدات آنلاین می‌توانند تأثیرات مخربی بر روحیه نوجوانان بگذارند."

این نوع آزارهای دیجیتال می‌تواند باعث ایجاد اضطراب، افسردگی و حتی احساس انزوا در نوجوانان شود، به ویژه در زمانی که آن‌ها به دنبال تایید اجتماعی و دوست‌یابی هستند.

آشنا شدن با فرهنگ‌های متفاوت و حتی ایده‌های غلط از سوی برخی افراد در فضای مجازی، می‌تواند نوجوانان را از مسیر درست و ارزش‌های جامعه خود دور کند.

مقایسه با فرهنگ‌های مختلف و آسیب‌های عاطفی

سرهنگ سلیمانی همچنین بر اثرات منفی آشنایی با فرهنگ‌ها و سبک‌های زندگی مختلف که با فرهنگ و جامعه ما مغایرت دارد نیز تأکید می‌کند. به اذعان او "آشنا شدن با فرهنگ‌های متفاوت و حتی ایده‌های غلط از سوی برخی افراد در فضای مجازی، می‌تواند نوجوانان را از مسیر درست و ارزش‌های جامعه خود دور کند."

این امر، همراه با شکست‌های عاطفی ناشی از انتخاب‌های نادرست در فضای مجازی، می‌تواند موجب آسیب‌های روانی جدی شود که نوجوانان را در برابر مشکلات عاطفی و اجتماعی ناتوان می‌سازد.

باید اذعان داشت که فضای مجازی با تمام مزایای خود، چالش‌های جدی برای سلامت روان کودکان و نوجوانان به وجود آورده است. همانطور که رئیس پلیس فتا استان فارس تأکید کرد، استفاده نادرست از این فضا می‌تواند به اضطراب، افسردگی و مشکلات اجتماعی در نوجوانان منجر شود.

بنابراین، نیاز است که خانواده‌ها، مدارس و مسئولان اجتماعی به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند و با آموزش‌های مناسب، راهکارهایی برای مدیریت خطرات فضای مجازی به کودکان و نوجوانان ارائه دهند.