به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، دور جدید سلسله نشست‌های هیأت اندیشه‌ورز ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور با حضور اندیشمندانی از ایران و عراق، از سه‌شنبه، ۲۴ بهمن ماه در نجف اشرف آغاز به کار کرد.
عرفان را دست‌نیافتنی جلوه ندهیم
بنابر این گزارش، حجت الاسلام والمسلمین «کمال‌الدین خداداده»، رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری کشور در نخستین روز از برگزاری این نشست‌ها با بیان اینکه مخاطبان اصلی ما در هیأت اندیشه‌ورز، مربیان و ائمه جماعت هستند نه نوجوانان، اظهار کرد: در این راستا مقصود از تربیت برای آنها تشریح و نهایتا مقرر شد که مبنای تربیت توحیدی را دنبال کنیم این روش با تربیت اخلاقی منافاتی ندارد و باید اخلاق هم کنار این مباحث گفته شود.
وی تصریح کرد: باید اخلاق هم کنار مباحث تربیتی گفته شود، لذا مربیان ما در حال آشنایی با این ادبیات هستند و ذائقه‌شان با این ادبیات در حال به‌روزرسانی است اما کارهای دیگر تعطیل نمی شود چراکه آموزش، تفریح و اردو، فعالیت های رسانه ای و ... لازمه کار تربیتی هستند و دنبال می شوند. اگر مبانی درست تربیت را به مربیان آموزش دهیم آنگاه شکل اردو و تفریح بچه های مسجد هم تغییر می کنند.
حجت الاسلام خداداده ابراز کرد: برای مثال اگر ۱۰ هزار مربی مسجدی با این ادبیات آشنا شوند هر کدام بر جمعی کثیری از بچه های مسجد اثر می گذارند. هیأت اندیشه‌ورز ستاد کانون های مساجد دنبال آن نیست که ائمه جماعات و مربیان عرفان عملی یاد بگیرند بلکه تلاش ما بر آن است که تربیت توحیدی مبنای همه فعالیت های مسجدی شود!
وی تأکید کرد: ورود به عرصه عرفان ظرافت های خاص خود را دارد اما این نباید مانع از ورود و استفاده از آن شود؛ اگر عرفان حقیقی و ناب را عرضه نکنیم و آن را دست نیافتنی جلوه دهیم، جوان و نوجوان ما عرفان را از دیگر مواضع و دکّان ها طلب و تهیه می کند.
حجت الاسلام خداداده در اضافه کرد: امروز سطح تعقل و بینش و بصیرت بچه های مسجد ارتقا یافته آنها سوالات دم‌دستی مطرح نمی کنند، سوالات عمیق آنها به پاسخ های عمیق و اصولی نیاز دارد.
وی تصریح کرد: امسال نزدیک به ۳۵۰ هزار دانش آموز در مساجد معتکف بودند، این به این معنا است که در سال های آینده در کشورمان بر خلاف آنچه که دشمن تصور می کند، ما با نوجوانان و جوانانی که تشنه محبت الهی هستند، مواجه هستیم و اگر مسیر را درست طرح ریزی نکنیم و آنها با عرفان حقیقی آشنا نشوند، فرصت، به خطر تبدیل می شود. چراکه امروز دلیل گرایش برخی از نوجوانان و جوانان به عرفان های نوظهور آن است که ما به نیازهای آنها پاسخ نداده ایم و آنها جواب سوالاتشان را در جای دیگر دریافت می کنند.
حجت الاسلام خداداده در پایان خاطرنشان کرد: امروز ما می توانیم معجزه مسجد در تربیت توحیدی را به وضوح مشاهده کنیم و بخشی از صحنه ها و گزارش های از اعتکاف های دانش آموزی بشارت های عجیب بوده است.
ذائقه بچه‌های مسجد را در برنامه‌ها لحاظ کنیم
در ادامه حجت الاسلام دکتر علی نهاوندی، عضو هیأت اندیشه‌ورز ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور در روز نخست این نشست ها با بیان اینکه طرح برخی سوالاتی درباره این هیأت دور از ذهن نیست، اظهار کرد: پرسش هایی همچون اینکه چرا شما تربیت توحیدی و توحیدمحور را اصل قرار دادید؟ یا چرا تربیت های رایج دنیای را برای بچه ها به کار نمی برید، و چرا تربیت اخلاقی و اخلاق محور مدنظر کانون های مساجد نباشد؟
مدیر گروه فلسفه هنر مجمع عالی حکمت ادامه داد: همچنین است پرسش از اینکه تربیت اخلاقی مطلوب است یا تربیت آخرت محور و یا اینکه چرا ما تدریجی کار نمی کنیم و تربیت را به سمت عرفان و توحیدمحوری برده ایم؟
وی تصریح کرد: واقعیت آن است که دنیای امروز، تبلیغ در فضاهای مختلف به ویژه برای جوانان و نوجوان را تجربه کرده، امروزی زمانه و عصری متفاوت است و مطالبه نسبت به فضای عرفانی (منظور عرفان صحیح) جدی است! به گونه ای که هر بحث و موضوعی به سمت عرفان برده می شود به دل ها می نشیند و جاذبه ایجاد می کند.
نهاوندی با بیان اینکه باید سیر تربیت در فضای کانون های مساجد را ذومراتب و تشکیکی بدانیم، گفت: به نحوی که در ابتدا غلبه با دیگر جنبه های تربیت باشد و نَمی از توحید عرفانی در آنها دیده شود و بتدریج این فضا جدی تر و پررنگ تر شود. شاید در موارد نادر غلبه صرف عرفانی جواب دهد اما اما اگر از ابتدا بر نوجوان برای تربیت توحیدی فشار بیاوریم، ممکن آسیب هایی داشته باشد لذا خوب است ابتدا انواع دیگر تربیت بیشتر محل توجه باشد و بتدریج به سمت عرفان برویم.
عضو هیأت اندیشه‌ورز ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور تأکید کرد: از جاذبه های مهم کانون های مساجد پرداخت به امور وهمی و خیال در لابلای فعالیت های فرهنگی هنری است اینچنین نوجوان و جوان جذب می شود و در لایه های بعد مسائل عقلی و حتی مافوق عقلی را هم می پذیرند. اگر مخاطب اصلی کانون های مساجد نوجوانان و جوانان اند باید مطابق با ذائقه آنها برنامه داشته باشیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: می توان در دل مهارت هایی که به بچه های مسجدی آموزش داده می شود، آموزه ها را هم جای دارد، به ویزه آنکه عطش نسل جوان بسیار است که عرفان می تواند به رفع این عطش کمک کند تجربه این را ثابت کرده مواجهه آنها با پاسخ های کلامی و سکوت و عدم اقناع اما با پاسخ های عرفانی رضایت و جذب دل ها است!
مبارزه با ظلم عرفان عملی است
بنابر این گزارش، حجت الاسلام و المسلمین «الدراجی» استاد حوزه و دانشگاه بغداد در روز نخست این سلسله نشست‌های هیئأت اندیشه ورز ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد با ابراز خرسندی از حضور استادان و علمای اسلام در این نشست‌ها، گفت: دو نکته مهم در تعامل با مسجد وجود دارد که برای بیان آنها به ذکر دو مثال می پردازم. مثال اول به آغاز عصر اسلام برمی گردد که مبارزه با شرک از مسجد آغاز شد.
الدراجی افزود: جنگ با شرک معضل واقعی در مدینه بود و بدون شک اسلام به اساسی ترین مشکلات پرداخت. جزیره العرب مجموعه بزرگی از مشکلات غیرقابل شمارش بود. اما پیامبر(ص) در راس امور، مبارزه با شرک را قرار دادند که با توحید یعنی عرفان عملی، آغاز شد.
وی ادامه داد: مثال دیگر مربوط به عصر جدید یعنی زندگی امام خمینی(ره) در شهر نجف اشرف عراق است. ایشان در مسجد جامع شیخ انصاری(ره) کتاب ولایت فقیه را تدریس کردند؛ امام خمینی(ره) فیلسوف، فقیه، مجاهد و سیاستمدار بودند و مبارزه با ظلم و ظالم را سرلوحه کار داشتند.
استاد حوزه و دانشگاه بغداد با بیان اینکه عبادت صرف ارزشی ندارد، تأکید کرد: ایشان نقطه مرکزی همه فعالیت های خود در عرصه های مختلف را مبارزه با ظالمان تعیین کردند و در ایران با شاه و در عراق با صدام مبارزه داشتند. مبارزه با ظالمان همان عرفان عملی است.
الدراجی افزود: در نجف افراد هم‌سن و سال امام خمینی(ره) و بزرگتر از ایشان بسیار بودند. بلکه شاید بیشتر از امام خمینی(ره) عبادت می کردند، اما تاثیرگذاری امام خمینی(ره) را نداشتند.
این عالم عراقی گفت: افقی که امام خمینی(ره) ترسیم کردند، توحید متقارن با تولی و تبری است. نکته اساسی این است که انسان تولی و تبری(دوستی با خدا و دوستان وی و دشمنی با دشمنان خدا) داشته باشد.
وی ادامه داد: ما امروز به ویژه در جمهوری اسلامی ایران و عراق به این مسئله نیاز داریم، زیرا در بالاترین جنگ فکری قرار داریم نه جنگ نظامی. ما امروز براساس اعتقاد و سخنان معصومان به ارتباط امت با فقها نیاز داریم.
استاد حوزه و دانشگاه بغداد با اشاره به نقش مسجد و اهمیت آن در عصر جدید، گفت: مسجد پیونددهنده امت با فقاهت است. مسئله دیگر، پیوند امت با امام حسین(ع) به طور خاص است. امت باید بداند راه به سمت خداوند از مسیر امام حسین(ع) است.
باید کارکردهای مسجد احیاء شود
وی افزود: ما نیاز داریم که سطح مساجد را همانگونه در دوره پیامبر(ص) بالا بریم. مسجد در دوره پیامبر(ص) مکان قضاوت، فقه و اندیشه، تشکیل ارتش و رهبری بود. فرماندهی و رهبری از مسجد آغاز می شد و به مسجد بازمی گشت. باید به بعد علمی، بسیج و شناخت دشمن و شناخت دوست در مساجد تمرکز کرد.
الدراجی با تأکید بر اینکه تبری و تولی باید در همه اجزای سبک زندگی های ما باشد، افزود: سیاست در فوتبال هم وارد شده است و جوانان می دانند باید حتی در فوتبال نیز تولی و تبری کنند. ما نیاز مبرم به تمرکز بر شناخت دوست و دشمن داریم همانگونه که ائمه(ع) آموزش دادند و بار دیگر امام خمینی(ره) و باردیگر محمد باقر صدر و بار دیگر امام موسی صدر یادآوری کرد.
این امام جماعت عراقی خاطرنشان کرد: ما باید نسبت به خطر تفکر وهابی و سلفی در منطقه آگاه باشیم و باید خطر نقش حکام به ویژه اسرائیل و آمریکا را در منطقه بدانیم. اگر دشمنی را که می کُشد و خون می ریزد و فتنه و توطئه و تفرقه می کند، نشناسیم، نماز ماارزشی ندارد. اگر کسی دشمن و دوست را بشناسد، می تواند به عرفان واقعی برسد.
بر پایه این گزارش: حجت‌الاسلام «علی امینی‌نژاد» در این نشست با اشاره به اهمیت دوران نوجوانی و جوانی در زندگی و تاثیری که می‌توان در این سنین بر افراد گذاشت، اظهار کرد: وقتی از نوجوان صحبت می‌کنیم با مسائل مختلفی مواجه هستیم و مسجد قبل و بعد از این دوران تاثیر مهمی دارد و پایگاه انتقال مفاهیم است.
این پژوهشگر ادامه داد: یکی از راهکارها در جذب نوجوان و جوان به مسجد عطوفت و مهربانی در مواجهه با آنها است، شاید ذکر مثالی در این مورد بی مناسبت نباشد، نقل شده است جوانی از شام خدمت سیدالشهدا (ع) می رسید و شروع به دشنام دادن کرده و به تعبیر روایت حتی در توهین و دشنام مبالغه می‌کند اما آن حضرت بر اساس متن روایت با عطوفت به او نظر افکنده و سوال کرد که از کجا می آیی؟ آن جوان پاسخ داد: از شام؛ حضرت فرمود: تقصیر تو نیست بلکه آن محیط تو را اینگونه تربیت کرده است؛ بنابراین نوع مواجهه اثر بالایی دارد.
حجت الاسلام امینی‌نژاد افزود: به نظرم راهکارها متفاوت است و جهت‌گیری ها نیز در راهکارها متفاوت خواهد شد که این مساله در رابطه با جوانان از اهمیت بسزایی برخوردار است.
همچنین، در ادامه این نشست، حجت الاسلام «محمدرضا حیدری»، دبیر هیأت اندیشه‌ورز ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور نیز با اشاره به فعالیت کانون های فرهنگی هنری مساجد از اوایل دهه ۷۰ شمسی، گفت: کانون های مساجد با موضوع فرهنگ و هنر و با هدف تربیت نیروی کارآمد و متعهد در بستر مساجد تاسیس شدند و به برکت جمهوری اسلامی یکی از دستاوردهای فعالیت آنها ایجاد بیش از ۲۶ هزار کانون فرهنگی هنری در جوار مساجد است و امروز شاهدیم که کانون های مساجد در عرصه هنر، فرهنگ و تربیت فعالیت می کنند.
وی با اشاره به اهداف تشکیل هیأت اندیشه‌ورز در ستاد کانون‌های مساجد، گفت: هیأت اندیشه‌ورز با این هدف که مبانی دینی را در حوزه فرهنگ و هنر در رشته ها و رسته ها، اتخاذ مبنا و کاربردی و آن را در بستر مسجد جریان ساز کند، فعال شده است و نتیجه این تلاش ها تهیه کتاب نظام تربیت توحیدی شد.
حیدری تأکید کرد: قریب شش هزار کانون تربیت محور در کشور فعالیت می کنند که اساسا فعالیت آنها حول محور تربیت است و این کتاب دقیق و به شدت کاربردی و متناسب با جوان معاصر است که می تواند برای آنها کاربردی باشد، فصل دوم کتاب هم در حوزه تربیت و هنر است و ابتدای این فصل نیز پیرامون فرمایشات مقام معظم رهبری پیرامون مسجد در دیدار با ائمه جماعات مساجد استان تهران مباحثی مطرح شده است.
استاد شیخ حسن وکیلی نیز در این نشست درباره روند تحقیق و نگارش کتاب «نظام تربیت توحیدی» و صحبت با کارشناسان و متخصصان عرصه تعلیم و تربیت در این باره توضیحاتی را ارائه کرد.
نظر شما