جریان سازی فرهنگی بر اساس تقریظ های مقام معظم رهبری

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «مریم فردوسی» امروز (یکشنبه 25 آبان) در نشست «پیام تقریظ» که در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد، گفت: مخاطبانی داریم که جدا و خصوصا کتابخوان نیستند. تیپی وجود دارد که حضرت آقا را به عنوان مرجع تقلید، رهبر، یک شخصیت کاریزماتیک، دوست داشتنی و مراد قبول دارند و از ایشان پیروی می کنند. وقتی مقام معظم رهبری کتابی معرفی می کنند، این دسته به عنوان پیشنهاد جدی و حتی تکلیف شرعی آن کتاب را می خوانند.

این نویسنده در مورد ثمرات تقریظ اظهار داشت: مقام معظم رهبری در رویه ای که دارند، تبلیغ کتاب و گفتمان خاص از دوره خاص تاریخی را مد نظر قرار می دهند. مقام معظم رهبری صحبت هایی در مورد کتاب دارند. بخشی از صحبت های ایشان در مورد نویسندگان است و بخشی دیگر نیز در مورد توصیف کتاب است. مقام معظم رهبری حتی در فرمایشات خود مثال هایی از منابع و کتابهای خارجی می زنند که به نویسندگان ارزش و اهمیت فرم را یادآور شوند. در تقریظ ها می شود وظایفی را برای نویسنده، جریان فکری انقلاب ،سیاستگزاران و مدیران مجموعه های فرهنگی شناسایی کرد. اگر به این مسئله توجه می شد در حال حاضر جلوتر از جایی بودیم که الان هستیم.

فردوسی عنوان کرد: همه مدیران فرهنگی باید خود را مخاطب تقریظ بدانند و معیارها را دربیاورند و طبق آن جریان سازی و خط تولید داشته باشند. مخاطب عام از جمله مخاطبان تقریظ است. مخاطب عام همان چیزی را می فهمد که در ذهن اش است؛ به عنوان مثال وقتی مقام معظم رهبری در مورد کتاب از کلمات شیرین و جذاب استفاده می کند، مخاطب عام، آن کتاب را می خواند تا به شیرینی و جذابیتی که در ذهن خود متصور است، برسد.

وی خاطرنشان کرد: زمانی نیز اثر شیرین و جذاب نیست اما شأن نزولی دارد و نگاه مقام معظم رهبری به یک خلأ در فضای دفاع مقدس یا فضای کلی ادبیات بوده است. مخاطبی که با این اثر روبرو می شود، آن را از نظر ادبی دارای ضعف می بیند و تکلیف خود را با ماجرا نمی داند. منتشرکننده تقریظ این نکته را لحاظ نمی کند که این کتاب در این برهه زمانی به این شکل مورد توجه قرار دارد. مخاطبی که مقام معظم رهبری را فردی پر مطالعه و صاحب نظر در حوزه کتاب می شناسد با دیدن اثر دارای ضعف ادبی، گیج می شود که چرا چنین اثری در روایت و فرم مشکل دارد. در صورتی که نگاه عمیق تری به اثر لازم است تا فرد متوجه شود که چرا بر آن تقریظ نوشته شده است. مخاطب عام در مواجهه با چنین اثری گیج می شود و معیارهای خود در شناخت اثر خوب را از دست می دهد. از طرفی نویسنده به محض اینکه دارای تقریظ می شود، گویی خود را در سپری می داند که از نقد مبرا است. این نویسنده انتظار دارد که مخاطب چشم خود را بر روی کم و کاستی های اثرش ببندد.

گفتنی است، بیست‌وهشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «دانایی؛ مانایی» از ۲۴ آبان آغاز و تا ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۹ ادامه دارد.