آژانس های ادبی کاتالیزور سیستم نشر هستند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «سحر ترهنده» امروز (شنبه 24 آبان) در نشست «مناسبات و همکاری ناشر و تصویرگر» که در اولین روز از هفته کتاب در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد، گفت: رابطه بین متن و تصویر افزاینده و یا چالش برانگیز است. متن هایی که به دست ناشر می رسد، متفاوت است. چطور ممکن است که یک تصویرگر از عهده این تنوع برآید؟ به همین دلیل یک تصویرگر نمی تواند فقط برای یک ناشر کار کند.

این پژوهشگر، نویسنده و مترجم با بیان اینکه در سیستم نشر حرفه ای عرضه و تقاضای و فروش اثر مهم است، عنوان کرد: اگر ناشری ببیند کار یک تصویرگر فروش نمی رود با او قرارداد نمی بندد. دغدغه ناشران دولتی با ناشران خصوصی یکی نیست. ناشر امید دارد که سرمایه اش حداکثر تا دو سال بعد برگردد. مناسبات بین نویسنده و ناشر دو طرفه است. دوستان تصویرگر ترجیح می دهند که کار را سنتی جلو ببرند. همان ابتدا حق الزحمه خود را بگیرند و قرارداد درصدی نداشته باشند. تصویرگران ما فرآیند تولید و توزیع کتاب را نمی شناسند. متاسفانه در سیستم نشر ،ناشرانی داریم که غیر حرفه ای و غیر استاندارد کار می کنند. تصویرگران و نویسندگان ناشران را نقطه مقابل می دانند نه همراه خود زیرا تجربیات تلخ بین پدیدآورندگان کتاب زیاد بوده است. از طرفی قانون کپی رایت داخلی ما قوی نیست. در نتیجه اگر حق نویسنده و شاعر ضایع شود، به دنبال احقاق حق خود نمی رود چون قانون درستی در این زمینه وجود ندارد و از طرفی پروسه دادخواهی طولانی است.

ترهنده با اشاره به اینکه تصویرگران باید فرآیند چاپ، توزیع و فروش کتاب را بشناسند، بیان کرد: مترجمان در کشور ما برخلاف سایر کشورها با ناشر قرارداد درصدی دارند. نویسندگان ما به شکل سنتی آموخته اند که قراردادهای خود با ناشر را درصدی ببندند و خود را مالک اثر بدانند. اینکه خود را صاحب اثر بدانیم در روحیه فردی و تبلیغات کتاب اثرگذار است اما تصویرگران این را نیاموختند. در کتاب های تصویری سهم نویسنده و تصویرگر برابر است و زمانی که حجم متن کم باشد، سهم تصویرگر باید بیشتر باشد.

این تصویرگر کتاب کودک و نوجوان اظهار داشت: یکی از مسایلی که در سیستم سنتی با آن مواجه هستیم، تواضع بیش از حد است اینکه خودمان در مورد اثرمان تبلیغ و صحبت نمی کنیم. در کشورهای دیگر تبلیغات اثر به عهده تصویرگر و نویسنده است که پیش از چاپ و بعد از چاپ به تبلیغ کتاب بپردازند. نویسنده و تصویرگر در کشورهای دیگر خود را شریک ناشر می دانند و برای فروش کتاب تلاش و همکاری می کنند. در واقع قرارداد درصدی باعث می شود که نویسنده و تصویرگر خود را در کتاب شریک بدانند. آژانس های ادبی در ایران رونق ندارد و جدی نشده است چون سیستم سنتی است. اگر آژانس ادبی رونق گیرد مشکل نویسنده و ناشر رفع می شود. آژانس های ادبی نقش کاتالیزور را بازی می کنند.

گفتنی است، بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از ۲۴ تا ۳۰ آبان ماه ۱۳۹۹ با شعار «دانایی؛ مانایی» برگزار می‌شود.